Kısa Özet
Hisse senedi ya da kripto para alıp satarken piyasayla emir vererek etkileşim kurarsınız:
- Bir piyasa emri, hemen alım ya da satım yapmak için verilen bir talimattır (güncel piyasa fiyatından).
- Bir limit emri, emir işleme koyulmadan önce fiyatın belirli bir sınıra ya da daha iyi bir fiyata ulaşmasını beklemek üzere verilen bir talimattır.
Bunlar en temel emirlerdir. Tabii ki bu iki kategorinin de nasıl alım satım yapmak istediğinize bağlı olarak farklı işlevler sunan değişik türleri bulunur. Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? Okumaya devam edin.
Giriş
Haydi, incelememize başlayalım.
Piyasa emirleri ve limit emirleri
Biraz önce verdiğimiz örnekte, başka bir kullanıcı daha önceden borsaya fiyatın 15.000 USD olması durumunda 3 BTC satmasını söyleyen bir emir vermiş olabilir. Yani bir piyasa emri verdiğinizde, borsa da bunu defterdeki limit emriyle eşleştirir.
Piyasa emirleri hakkında bilmeniz gerekenler
Piyasa emirlerinin temel türleri alış ve satış emirleridir. Borsaya, mevcut en iyi fiyattan bir işlem yapma talimatı verirsiniz. Fakat o anda gösterilen güncel fiyatın her zaman için mevcut en iyi fiyat olmayabileceği de dikkate alınmalıdır – en iyi fiyat, emir defterine bağlıdır. Dolayısıyla, işleminizi biraz farklı bir orandan gerçekleştirmeniz olasıdır.
Piyasa emirleri, anında (ya da neredeyse anında) gerçekleştirilen işlemler için uygundur. Fakat bu emirlerin tüm faydası bununla sınırlıdır. Slipaj ve borsadan kaynaklanan komisyonlar, aynı işlemin bir limit emri kullanılsaydı daha ucuza yapılabileceği anlamına gelir.
Yaygın emir türleri
En basit emirler; piyasa alış emirleri, piyasa satış emirleri, limit alış emirleri ve limit satış emirleridir. Fakat yalnızca bu emirleri kullanırsanız, biraz kısıtlı bir alım satım deneyimi yaşayabilirsiniz. Bunun yerine, hem uzun hem de kısa vadeli planlarınızda piyasa koşullarından en iyi şekilde faydalanabilmek için bu emirlerin üzerine eklemeler yapabilirsiniz.
Stop-limit emirleri

Fakat bu emir yalnızca stop fiyata ulaşılması durumunda verilir. Burada fiyatın tekrar yükselmemesi riski hala mevcuttur ve fiyat 9.985 USD'nin altında düşmeye devam ederse hiçbir korumanız olmaz ve emir gerçekleşmeyebilir.
Biri diğerini iptal eder (OCO) emirleri

Geçerlilik süresi nedir?
İptale kadar geçerli (GTC)
İptale kadar geçerli (GTC), bir alım-satımın işleme koyulana ya da şahsen iptal edilene kadar açık kalacağı şartını koşan bir talimattır. Genellikle kripto para alım satım platformları varsayılan olarak bu seçeneği uygular.
Hisse senedi piyasalarında GTC'nin yaygın olarak kullanılan bir alternatifi ise işlem gününün sonunda emri kapatmaktır. Fakat kripto piyasaları 7/24 çalıştığı için genellikle GTC tercih edilir.
Kalanı İptal Et (IOC)
Kalanı iptal et (IOC) emirleri, emrin hemen gerçekleştirilmeyen kısmının iptal edilmesi şartını koşar. 10.000 USD'den 10 BTC almak üzere bir emir verdiğinizi, fakat işleme koyulan fiyattan yalnızca 5 BTC alabildiğinizi varsayalım. Bu durumda, bu 5 BTC'yi alırsınız ve emrin geri kalan kısmı kapatılır.
Gerçekleşmezse iptal et (FOK)
Gerçekleşmezse iptal et (FOK) emirleri ya hemen tamamen gerçekleştirilir ya da iptal edilir. Emriniz borsaya 10.000 USD'den 10 BTC alma talimatı veriyorsa, emrin kısmen gerçekleştirilmesi söz konusu değildir. 10 BTC'nin hepsini bu fiyattan hemen almak mümkün değilse, emrin tamamı iptal edilir.
Son Söz
Emir türlerine hakim olmak, başarılı bir şekilde alım satım yapabilmek için çok önemlidir. İster kayıp potansiyelini sınırlandırmak amacıyla stop-limit emirlerini ister farklı sonuçlar için eş zamanlı plan yapmak amacıyla OCO emirlerini kullanmak istiyor olun, faydalanabileceğiniz alım satım emirlerinin bilincinde olmanız büyük bir önem arz eder.