Önemli notlar:
Modüler blockchain'ler ağ ölçeklenebilirliğini, güvenliği ve özelleştirmeyi optimize edebilen çok katmanlı bir yaklaşım sunar.
İşlem gerçekleştirme, uzlaşma, mutabakat ve veri kullanılabilirliği gibi farklı işlevlerde uzmanlaşan modüler blockchain'ler, merkeziyetsizliği ve güvenliği sürdürürken aynı zamanda yüksek bir işlem oranına da ulaşır.
Celestia, Dymension ve diğer projeler blockchain çıkmazından (güvenlik, ölçeklenebilirlik ve merkeziyetsizlik arasında ödün verilmesini ifade eder) kaynaklanan zorlukların üstesinden gelmek için modüler blockchain yapılarının potansiyelini araştırmaktadır.
Giriş
Blockchain dünyası, ortaya çıktığı andan bu yana geliştiricilerin sürekli olarak ölçeklenebilirliği, güvenliği ve merkeziyetsizliği artırmanın yollarını aramasıyla birlikte önemli bir büyüme sergilemiştir. Tek bir zincirin tüm görevleri yerine getirdiği geleneksel monolitik yaklaşım çoğu zaman ölçeklenebilirlik, yükseltilebilirlik ve doğrulayıcı düğümlerin donanım gereksinimlerinde zorluklarla karşılaşır. Bu sınırlamalara yanıt olarak modüler blockchain'ler kavramı umut vaat eden bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır.
Modüler Blockchain'ler Nedir?
Modüler blockchain'ler, monolitik blockchain modelinden ayrılarak temel görevleri özel işlevlere ayıran çok katmanlı bir mimariyi tercih eder. Belirli işlevleri farklı katmanlara atayan modüler blockchain'ler merkeziyetsizlik ve güvenlikten ödün vermeden daha ölçeklenebilir ve özelleştirilebilir bir sistem oluşturmayı amaçlar.
Modüler Blockchain'ler Nasıl İşlev Görür?
Modüler blockchain'ler genellikle dört ana işlevde uzmanlaşarak faaliyet gösterir: işlem gerçekleştirme, uzlaşma, mutabakat ve veri kullanılabilirliği. İşlem gerçekleştirme işlemlerin işlenmesini içerir, uzlaşma işlem hedeflerini güvence altına alır, mutabakat işlemin gerçekliğini doğrular ve veri kullanılabilirliği de işlem verilerinin saklanması anlamına gelir. Bu modüler tasarım daha yüksek bir esneklik ve verimlilik sağlayarak blockchain ölçeklenebilirliği çıkmazına umut vaat eden bir çözüm sunar.
Modüler Ağlar
Modüler blockchain'leri uygulamaya koymanın her biri benzersiz özelliklere sahip farklı yöntemleri vardır. Dikkate değer örnekler arasında rollup'lar, validium ve bağımsız rollup'lar yer alır.
Rollup'lar işlemleri işleyen ve verileri bir katman 1 (L1) ağa yayınlayan işlem gerçekleştirme katmanı olarak işlev görür.
Validium, verileri L1'e göndermeden önce işlemleri zincir dışında işleyen bir rollup türüdür. Hisse İspatı doğrulayıcılarından oluşan bir ağ kullanır.
Bağımsız rollup'lar hem işlem gerçekleştirme hem de uzlaşma katmanı olarak işlev görmesiyle diğerlerinden ayrılır ve veri blokları doğrudan rollup üzerinde yayınlanır. Bağımsız rollup'larda doğrulama için L1 akıllı sözleşmelere gerek yoktur.
Modüler Blockchain'lerin Artı ve Eksileri
Modüler blockchain mimarisi monolitik tasarımlara kıyasla daha fazla ölçeklenebilirlik, esneklik ve birlikte çalışabilirlik gibi önemli avantajlar sunar. Fakat bu avantajlara rağmen modüler blockchain'ler üzerinde geliştirme yapmak daha karmaşık olabilir. Bu da kullanıcı ve geliştiriciler için zorlu bir öğrenme eğrisi oluşturur.
Artıları
1. Yüksek ölçeklenebilirlik: Modüler blockchain'ler, yoğun kaynak gerektiren görevleri farklı katmanlara devrederek ölçeklenebilirliği artırır ve merkeziyetsizlikten ödün vermeden genel anlamda daha yüksek bir işlem oranına imkan tanır.
2. Esneklik ve birlikte çalışabilirlik: Modüler temel katmanlar son derece esnek olacak bir şekilde tasarlanmıştır ve birden fazla katman 1 ve katman 2 zincir arasında birlikte çalışabilirliği destekler. Bu esneklik, geliştiricilerin Ethereum Sanal Makinesini (EVM) veya tercih ettikleri diğer sanal makineleri çalıştırmasına imkan tanır.
3. Çok yönlü uygulama geliştirme: Blockchain'lerin modülerliği evrensel uygulamaların geliştirilmesini destekleyerek blockchain ekosistemindeki kullanıcılar için sıkıntıları azaltır. Bu çok yönlülük, daha geniş bir güvenli ve verimli merkeziyetsiz uygulama (DApp) yelpazesinin oluşturulmasını teşvik eder.
4. Kişiselleştirilebilir teknoloji yığınları: Geliştiricilerin ihtiyaçlarına en uygun sanal makineyi seçme özgürlüğüne sahip olması kişiselleştirilebilir bir teknoloji yığını sunar. Bu da daha uyarlanabilir ve geliştirici dostu bir ortama katkıda bulunur.
Eksileri
1. Geliştirme sürecinin karmaşıklığı: Modüler blockchain'ler üzerinde geliştirme yapmak, monolitik blockchain'lere kıyasla daha zor olabilir. Karmaşıklık hem kullanıcılar hem de geliştiriciler için zorlu bir öğrenme eğrisi oluşturarak benimsenme ve geliştirmeyi yavaşlatır.
2. Sınırlı test: Modüler ağlar, Ethereum ve Bitcoin gibi monolitik ağlar kadar test edilmemiştir. Kendini ispat etmiş zincirlerin geçtiği kapsamlı testler ve doğrulamalar henüz modüler alanda tekrarlanmamıştır. Bu da zincirlerin gerçek dünyada, yoğun trafik koşullarında ne kadar dirençli olduğu konusunda endişelere neden olmaktadır.
3. Geliştirmenin ilk aşamasında olması: Modüler blockchain geliştirmeleri henüz yolun çok başındadır. Her ne kadar piyasa ilgi göstermiş olsa da bu ağlar olgunlaştıkları anlamına gelen gerçek hayattaki kapsamlı testler ve doğrulamalardan yoksundur. Bu erken aşama, modüler blockchain'lerin uzun vadeli istikrarı ve etkinliği hakkında belirsizlikler yaratabilir.
Modüler Blockchain Örnekleri
Celestia
Modüler blockchain'ler bağlamında Celestia, blockchain'lerin merkeziyetsizlikten ödün vermeden güvenli bir şekilde ölçeklenmesine imkan tanıyan modüler bir ağdır. Rollup'lar ve katman 2 ağlar, bir yandan işlem verilerini herkesin kullanımına sunarken bir yandan da hızlı ve verimli veri kullanılabilirliğinin avantajlarından faydalanmak için Celestia'yı kullanabilir. Celestia, bunu başarmak için veri kullanılabilirliği örnekleme ve bağımsız rollup'lar gibi çeşitli özellikler sunar. Veri kullanılabilirliği örnekleme, ağına daha fazla düğüm katıldıkça Celestia'nın blok büyüklüğünü artırmasına imkan tanır.
Dymension
Dymension, RollApp adındaki kolayca konuşlandırılabilir ve hızlı modüler blockchain'lerden oluşan bir ağdır. Dymension, geleneksel tam donanımlı web uygulamalarına benzer bir şekilde hizmet görür. RollApp ağı bir ön uç (kullanıcı etkileşimi) olarak işlev görürken Dymension da arka uç olarak hizmet görerek ekosistemi koordine eder. Buna ek olarak, veritabanı işlevi gören ve gerektiğinde veri sağlayan veri kullanılabilirliği ağları da vardır.
Son Söz
Modüler blockchain'lerin sunduğu çok yönlülük ve birlikte çalışabilirlik, daha verimli ve güvenli bir merkeziyetsiz ekosistemin yolunu açabilir. Modüler ağlar nihayetinde daha geniş bir DApp yelpazesini ve kullanım alanını destekleyerek DeFi'yi yeni zirvelere taşıyabilir. Geliştirme ekipleri ölçeklenebilirlik sorununu çözmeye odaklanmaya devam ederken, kripto dünyasında modülerlik kullanımının artması beklenmektedir.
Ek Okumalar
Sorumluluk Reddi: Bu içerik, size hiçbir beyan ve garanti verilmeksizin "olduğu gibi", genel bilgilendirme ve eğitim amaçları doğrultusunda sunulmaktadır. Bu içerik finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir ürün veya hizmetin satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Bu konuda uygun mesleki danışmanlardan tavsiye almalısınız. Makaleye bir üçüncü taraf tarafından katkıda bulunulduğunda, ifade edilen görüşlerin katkıda bulunan o üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmadığını lütfen unutmayın. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance Academy yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Bu materyal finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.