Негізгі тұжырымдамалар
Фискалдық саясат үкіметтердің экономикалық жағдайларға, оның ішінде жұмыссыздыққа, инфляцияға және экономикалық өсуге әсер ету үшін салық салу мен мемлекеттік шығындарды пайдалану жолын білдіреді.
Бұл билік органдарына қаржы нарықтарына жанама әсер ететін жеке тұлғалар мен бизнестің қолдағы табысына әсер ету арқылы экономиканы қажетті бағытқа бағыттауға мүмкіндік беретін құрал.
Фискалдық саясат арқылы үкіметтер білім беру және денсаулық сақтау сияқты әртүрлі мемлекеттік қызметтерді қаржыландырады. Ол сондай-ақ экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етеді және экономикалық өрлеу мен құлдыраудың жағымсыз жақтарын азайтады.
Кіріспе
Экономикалық тұрақтылық пен өсу – ұлттың өркендеуінің кепілі. Үкіметтер экономикалық жағдайларға әсер ету үшін түрлі құралдарды пайдалану арқылы осы мақсаттарға жетуге көмектесе алады. Фискалдық саясаттың негізгі міндеттері экономикалық тұрақтылыққа қол жеткізу, экономикалық өсуді ынталандыру және байлықты қайта бөлу болып табылады.
Бұл мақалада біз фискалдық саясаттың жұмыс істеу жолын, оның криптовалюта нарықтарына қалай әсер етуі мүмкін екенін және оның кейбір артықшылықтары мен қиындықтарын қарастырамыз.
Фискалдық саясат дегеніміз не?
Фискалдық саясат экономикаға әсер ету үшін салықтар мен мемлекеттік шығындарды пайдалану жолын білдіреді. Салықтар мен мемлекеттік шығындарды түзету арқылы үкіметтер инфляцияны бақылап, жұмыс орындарын ашады және экономикалық өсуге ықпал ете алады.
Фискалдық саясат қалай жұмыс істейді?
Фискалдық саясаттың үш түрі бар: бейтарап, кеңейткіш және қатаң.
Бейтарап фискалдық саясат
Бейтарап фискалдық саясат мемлекеттік бюджеттің балансын сақтауды көздейді, яғни үкімет жұмсайтын сома оның тапқан сомасына тең. Ол әдетте экономика тұрақтылығын ұстау және кез келген қосымша араласуды болдырмау үшін пайдаланылады.
А елін Алиса мен Боб басқаратын үй шаруашылығы ретінде елестетіңіз. Олар ай сайынғы кірістері мен шығыстарын мұқият жоспарлап, тапқанының бәрін жұмсайды. Егер Алиса 1000 доллар, Боб 1000 доллар тапса, олар ай сайынғы шығындарын 2000 долларға дейін жоспарлайды. Бұл экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ете отырып, бейтарап фискалдық саясат кезінде мемлекеттік шығындар мен кірістерді қалай теңестіруге болатындығын көрсетеді.
Мысал
2019 жылы Германия баланстық бюджетті сақтай отырып, бейтарап фискалдық саясат жүргізді. Ол жаңа қарыздарға жоламай, экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталды.
Кеңейткіш фискалдық саясат
Кеңейткіш фискалдық саясат экономикалық өсуді ынталандыру үшін мемлекеттік шығындарды ұлғайту және салықтарды азайтуды қамтиды. Ол әдетте құлдырау немесе жоғары жұмыссыздық кезеңдерінде жүзеге асырылады. Мақсат – тұтынушылық және бизнес шығындарын көбейту, бұл жұмыс орындарын құруға және экономикалық белсенділікті арттыруға себеп болуы мүмкін.
В елінің үкіметі салықтарды азайту арқылы экономиканы ынталандыруды жоспарлап отыр деп елестетіңіз. В елінің тұрғындары Алиса мен Боб кенеттен жұмсайтын қаражаттары көп екенін түсінеді. Алиса өзінің қосымша ақшасын үйін жөндеуге жұмсайды, ал Боб жаңа компьютер сатып алады. Тауарлар мен қызметтерге сұраныс артып, көбірек жұмыс орындарын құрады және экономикалық белсенділікті ынталандырады.
Мысал
2008 жылғы қаржылық дағдарыс кезінде АҚШ үкіметі экономиканы қалпына келтіру үшін кеңейткіш фискалдық саясатты жүзеге асырды. Көптеген үй шаруашылықтарына салық жүктемесін азайту үшін салық жеңілдіктері берілді. Бұл адамдарға үлкен кірісті сақтауға мүмкіндік берді, ол жұмсалымдардың өсуіне себеп болды.
Жұмсалымдардың артуы тауарлар мен қызметтерге сұраныстың артуына жағдай жасады, бұл бизнесті көбірек жұмысшылар жалдауға итермеледі. Жұмыспен қамту өскен сайын, экономикалық белсенділікті одан әрі арттырып, экономиканы қалпына келтіруді қолдайтын адамдар көп ақша жұмсады.
Қатаң фискалдық саясат
Қатаң фискалдық саясат экономикалық өсуді бәсеңдету және инфляциямен күресу үшін мемлекеттік шығындарды қысқартуды және салықтарды арттыруды көздейді. Экономикадан ақша алу арқылы үкімет жалпы сұранысты төмендетуге тырысады, бұл бағаның төмендеуіне ықпал етуі мүмкін.
Елестетіп көріңізші, С елінің үкіметі салықты көтеру арқылы инфляцияны бәсеңдеткісі келеді. Нәтижесінде С елінің тұрғындары Алиса мен Боб жұмсай алатын ақшасы аз екенін анықтады. Алиса жаңа көлік сатып алу жоспарларын кейінге қалдыруды шешеді, ал Боб жоспарланған сатып алуларынан бас тартады. Тұтынушылардың сұранысы төмендейді және кәсіпорындар сатылымның төмендеуіне тап болады. Бұл экономиканы тұрақтандыруға және бағаның өсуін бақылауға көмектеседі.
Мысал
1980 жылдардың басында АҚШ үкіметі инфляциямен күресу үшін қатаң фискалдық саясат жүргізді. Олар экономиканы бәсеңдету үшін салықтарды көтеріп, мемлекеттік шығындарды қысқартты. Жалпы сұраныстың төмендеуі бағаны тұрақтандыруға көмектесті. Алайда бұл да жұмыссыздықтың уақытша өсуіне әкелді, себебі кәсіпорындар салықтардың өсуіне және тұтынушылық шығындардың төмендеуіне тап болды.
Криптовалютадағы фискалдық саясат
Фискалдық саясат қаржы нарықтарына, оның ішінде криптовалюта нарығына да ықпал етуі мүмкін. Криптовалюталар дәстүрлі нарықтардан тәуелсіз жұмыс істей алатынына қарамастан, фискалдық саясаттағы өзгерістер криптоактивтердің құнына айтарлықтай әсер етуі мүмкін.
Кеңейткіш фискалдық саясаттың ықпалы
Үкімет кеңейткіш фискалдық саясатты жүзеге асырған кезде экономикаға ақша көбірек түседі. Бұл қосымша қолма-қол ақша тұтынушылық шығындар мен инвестициялардың өсуіне әкеледі, себебі адамдар қолда бар табысты көбейтеді. Криптовалюта контекстінде бұл халықтың криптовалюталарды сатып алу ықтималдығы жоғары екенін білдіреді, бұл бағаны көтеруі мүмкін.
Мысал
Алиса салықты төмендетіп, оған қосымша қолда бар табысты береді делік. Ол осы қосымша ақшаның бір бөлігін биткоин мен эфирге салуға шешім қабылдады. Алиса сияқты адамдар өздерінің қосымша табысын криптовалюталарға салған сайын, криптовалюталарға сұраныс артады. Жеткілікті сұраныс пен сату көлемімен нарықтағы бағалар өсуге бейім.
Қатаң фискалдық саясаттың ықпалы
Үкімет қатаң фискалдық саясат жүргізген кезде ақша экономикадан шығарылады, ал бұл тұтынушылық шығындар мен инвестициялардың төмендеуіне әкеледі. Бұл криптовалюталарға инвестиция сала алатын адамдар үшін қолда бар табыстың аз болуын білдіреді, ол бағаны төмендетуі мүмкін.
Егер Алиса салықтың өсуіне тап болса, оған жұмсауға немесе инвестициялауға аз ақша қалады. Сондықтан ол көбірек биткоин немесе эфир сатып алудан бас тартуы мүмкін. Криптовалюталарға инвестиция салатын адам аз болғандықтан, сұраныс төмендейді, бұл бағаның төмендеуіне немесе тоқырауға әкелуі мүмкін.
Мемлекеттік ынталандыру пакеттерінің ықпалы
Кеңейткіш фискалдық саясаттың бір түрі болып табылатын мемлекеттік ынталандыру пакеттері де криптовалюта нарықтарына ықпал етуі мүмкін. Мысалы, COVID-19 пандемиясы кезінде көптеген үкіметтер өз азаматтарына қаржылық көмек көрсетті. Кейбір алушылар бұл ақшаны криптовалюталарға инвестиция салу үшін пайдаланып, криптовалюта бағасының өсуіне үлес қосты.
Фискалдық саясаттың артықшылықтары
Экономикалық тұрақтылық
Фискалдық саясат инфляцияны басқару және жұмыссыздықты азайту арқылы экономиканы тұрақтандыруға мүмкіндік береді. Кеңейткіш фискалдық саясат экономикалық құлдырау кезінде өсуді ынталандырып, жұмыс орындарын құруы мүмкін, ал қатаң фискалдық саясат экономикалық өрлеу кезінде инфляцияны бақылауға көмектеседі.
Жетілдірілген инфрақұрылым
Ұлғайтылған мемлекеттік шығындар инфрақұрылымды жетілдіре алады, бұл көлік жүйелері мен телекоммуникацияларды жақсартуға әкеледі. Мысалы, Қытайдың «Белдеу және жол бастамасына» (BRI) инвестиция салуы оның көлік инфрақұрылымын арттырып, сауда мен экономикалық өсу қарқынын арттырды.
Тегін мемлекеттік қызметтер
Жоғары мөлшерлемелер бойынша жоғары табыстарға салық салу арқылы үкіметтер әртүрлі мемлекеттік қызметтерді қаржыландыра алады. Мысалы, Швеция адамдарға табыс деңгейіне қарамастан оларға қол жеткізуге мүмкіндік беретін тегін медициналық көмек пен жоғары білім ұсыну үшін прогрессивті салық салуды пайдаланады.
Қорытынды ойлар
Фискалдық саясат – бұл инфляция, жұмыссыздық және экономикалық өсу сияқты әртүрлі экономикалық жағдайларға әсер ету үшін салық салу мен мемлекеттік шығындарды пайдалану жолы. Фискалдық саясат жеке тұлғалар мен бизнестің қолдағы табысына әсер ететіндіктен, ол криптовалюта нарығына да жанама ықпал етеді. Оның кейбір артықшылықтары экономикалық тұрақтылықты, жетілдірілген инфрақұрылымды және тегін мемлекеттік қызметтерді қамтиды.
Қосымша оқитын материалдар
Жауапкершіліктен бас тарту туралы мәлімдеме: бұл контент сізге «сол қалпында» тек жалпы ақпарат және білім беру мақсаттарына, ешқандай мәлімдемесіз немесе кепілдіксіз ұсынылады. Ол қаржылық, құқықтық немесе басқа кәсіби кеңес ретінде қабылданбауы керек, сондай-ақ қандай да бір нақты өнімді немесе қызметті сатып алуды ұсынуға арналмаған. Кеңесті тиісті кәсіби кеңесшілерден алуыңыз керек. Мақаланы үшінші тарап қатысушысы жазған жағдайда, айтылған пікірлер үшінші тарап қатысушысына тиесілі екенін және Binance Academy пікірін білдірмейтінін ескеріңіз. Қосымша мәліметтер алу үшін осы жерден біздің жауапкершіліктен бас тарту туралы мәлімдемеміздің толық мәтінін оқыңыз. Цифрлық активтердің бағасы тұрақсыз болуы мүмкін. Инвестицияңыздың құны төмендеуі немесе жоғарылауы мүмкін және инвестицияланған соманы қайтара алмауыңыз мүмкін. Инвестициялық шешімдеріңізге тек сіз жауаптысыз және Binance Academy сізде туындауы мүмкін шығындар үшін жауап бермейді. Бұл материал қаржылық, құқықтық немесе басқа кәсіби кеңес ретінде қабылданбауы керек. Қосымша ақпарат алу үшін Пайдалану шарттары мен Тәуекел туралы ескертуді қараңыз.