Các điểm chính
Boundless là một giao thức sử dụng zero-knowledge proof (ZKP) để mở rộng quy mô blockchain có thể lập trình thông qua thị trường giao dịch prover phi tập trung.
The Boundless Market kết nối nhà phát triển (người yêu cầu bằng chứng) với prover (người tạo ra bằng chứng), sử dụng hệ thống Bằng chứng xử lý có thể xác minh (PoVW) để thưởng cho việc tính toán hữu ích.
ZKC là token gốc của mạng lưới. ZKC được dùng để stake, thưởng khuyến khích, quản trị và phần thưởng cho prover trong thị trường giao dịch phi tập trung.
Boundless là gì?
Boundless là một giao thức được thiết kế để nâng cao khả năng mở rộng của blockchain thông qua việc sử dụng zero-knowledge proof (ZKP). Thông thường, những mạng lưới blockchain có thể lập trình sẽ yêu cầu mọi node đầy đủ phải thực hiện lại tất cả giao dịch trong một khối để xác minh trạng thái thu được. Mặc dù phương pháp này mang lại tính bảo mật nhưng cũng dẫn đến một lượng lớn công việc trùng lặp và hiệu suất thấp hơn.
Boundless áp dụng một cách tiếp cận khác bằng cách giới thiệu mô hình tính toán có thể xác minh và thị trường giao dịch prover phi tập trung. Nhà phát triển có thể gửi tác vụ tính toán và prover sẽ cạnh tranh với nhau để tạo ra ZKP cho họ. Thay vì để các node lặp lại cùng một phép tính thì một prover duy nhất sẽ thực hiện nhiệm vụ và tạo ra bằng chứng mà các node khác có thể xác minh nhanh chóng. Việc này giúp giảm sự dư thừa và cho phép nhà phát triển xây dựng các ứng dụng phức tạp hơn mà không bị giới hạn bởi chi phí gas cao hoặc giới hạn kích thước khối.
Cơ chế hoạt động của Boundless
Bằng chứng xử lý có thể xác minh (PoVW)
Boundless dựa vào một hệ thống được gọi là Bằng chứng xử lý có thể xác minh để phân phối phần thưởng. Khác với Bằng chứng xử lý (PoW) truyền thống, trong đó thợ đào giải các câu đố mật mã để duy trì sự đồng thuận, PoVW hướng sức mạnh tính toán vào việc tạo ra ZKP có thể được sử dụng trong các ứng dụng.
Prover tham gia bằng cách stake token ZKC và nhận phần thưởng khi hoàn tất thành công các yêu cầu bằng chứng. Nếu prover không thực hiện được, một phần số tiền họ stake có thể bị mất. Mô hình này tạo ra động lực mạnh mẽ để prover hành động trung thực mà vẫn đảm bảo tài nguyên của mạng lưới tập trung vào công việc hữu ích.
Hệ thống chứng minh của Boundless
Boundless được xây dựng trên máy ảo zero-knowledge (zKVM) RISC Zero. Mạng lưới cho phép nhà phát triển chứng minh rằng các chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình Rust đã được thực hiện một cách chính xác mà không yêu cầu mọi node phải lặp lại quy trình. Mạng lưới quản lý quy trình chứng minh thông qua 2 thành phần chính: Bento (cơ sở hạ tầng chứng minh cục bộ) và Broker (dịch vụ tương tác thị trường).
Bento đóng vai trò là cơ sở hạ tầng để quản lý các yêu cầu, thực hiện các chương trình và tập hợp các bằng chứng vào định dạng phù hợp. Bento được thiết kế để linh hoạt, có khả năng chạy trên một GPU đơn lẻ hoặc mở rộng thành các cụm lớn. Hoạt động cùng với Bento, Broker kết nối các prover với thị trường giao dịch Boundless bằng cách đánh giá các yêu cầu bằng chứng, đặt giá thầu và khóa các yêu cầu khi chúng được bảo đảm. Sau khi Bento tạo bằng chứng, Broker sẽ gửi bằng chứng lên chuỗi để xác minh.
Quy trình yêu cầu bằng chứng thường bao gồm các bước sau:
Viết chương trình: Một nhà phát triển viết chương trình Rust cho zkVM. Việc chạy chương trình tạo ra kết quả đầu ra cùng với một dấu mật mã chứng minh việc thực hiện là chính xác.
Gửi yêu cầu: Nhà phát triển, giờ là người yêu cầu, gửi một yêu cầu bằng chứng đến Boundless Market, trên chuỗi hoặc ngoài chuỗi và nạp tiền để chi trả cho công việc.
Prover đấu giá: Các prover cạnh tranh trong một cuộc đấu giá ngược kiểu Hà Lan. Prover đầu tiên chấp nhận yêu cầu sẽ khóa yêu cầu bằng cách đặt tài sản thế chấp, số tài sản này sẽ bị trừ đi nếu họ không bàn giao bằng chứng.
Gửi bằng chứng: Prover được chọn sẽ tạo ra bằng chứng và có thể gộp nhiều yêu cầu thành một bằng chứng tổng hợp. Sau khi bằng chứng được xác minh trên chuỗi, prover sẽ nhận được phần thưởng và số tiền mà họ thế chấp sẽ được hoàn trả.
Sử dụng bằng chứng: Nhà phát triển nhận bằng chứng đã được xác minh và đưa bằng chứng này vào ứng dụng của họ như một xác nhận về việc thực hiện chính xác.
Các tính năng chính khác
Steel
Steel là đơn vị đồng xử lý ZK của Boundless dành cho các ứng dụng Ethereum. Steel cho phép nhà phát triển Solidity chuyển các phép tính phức tạp sang mạng lưới Boundless mà vẫn duy trì kết quả có thể xác minh trên chuỗi. Phương pháp này giúp nhà phát triển giảm phí gas, tránh giới hạn kích thước khối và xây dựng các ứng dụng phi tập trung (DApp) mà bình thường là quá lớn hoặc quá tốn kém để vận hành.
Steel hoạt động bằng cách truy xuất trạng thái từ blockchain tương thích với EVM, thực hiện các chương trình ngoài chuỗi trong zkVM và sau đó tạo ra bằng chứng có thể xác minh trên chuỗi. Sự tách biệt giữa việc thực hiện và xác minh cung cấp cho nhà phát triển phương tiện để mở rộng quy mô ứng dụng, xử lý khối lượng hoạt động lớn và duy trì bảo mật mà không cần tin tưởng một bên duy nhất.
OP Kailua
OP Kailua là bộ công cụ được thiết kế để cải thiện optimistic rollup với bằng chứng Lỗi zero-knowledge. Tính đến tháng 9 năm 2025, OP Kailua đang được phát triển tích cực và chỉ được khuyến nghị cho môi trường thử nghiệm. Bộ công cụ được xây dựng trên công cụ Kona của Optimism và sử dụng zkVM RISC Zero để tăng cường bảo mật rollup, giảm thời gian hoàn tất giao dịch và giảm yêu cầu về tài sản thế chấp. Thay vì chỉ dựa vào bằng chứng gian lận, Kailua giới thiệu một mô hình giải quyết tranh chấp khác cung cấp các biện pháp bảo vệ bổ sung chống lại giao dịch không hợp lệ.
Token Boundless
Token ZKC là token gốc của mạng lưới Boundless. Token này được sử dụng trong hệ sinh thái Boundless cho nhiều mục đích, bao gồm:
Staking: Người stake ZKC có thể nhận phần thưởng và hỗ trợ bảo mật mạng lưới. Tất cả người stake nhận được phần thưởng epoch, tạo ra cả cam kết và năng lực trong giao thức.
Quản trị: Người nắm giữ ZKC có thể bỏ phiếu về việc nâng cấp, tài trợ và quy tắc của thị trường giao dịch. Theo thời gian, hoạt động quản trị sẽ mở rộng sang các đề xuất của cộng đồng và quyền phủ quyết.
Phần thưởng: Prover có thể kiếm ZKC khi tạo ra ZKP hợp lệ. Cơ chế này gắn kết trực tiếp phần thưởng token với công việc hữu ích, khuyến khích việc chứng minh hiệu quả.
Tài sản thế chấp: Prover phải khóa ZKC làm tài sản thế chấp trước khi tiếp nhận yêu cầu. Nếu prover không thể hoàn thành đúng hạn, một phần tài sản thế chấp sẽ bị đốt và phần còn lại được phân bổ lại như một phần thưởng. Hệ thống này làm giảm lượng cung lưu hành khi hoạt động mạng lưới tăng lên.
Boundless (ZKC) trong chương trình Binance HODLer Airdrop
Vào ngày 12/09/2025, Binance đã công bố ZKC là dự án thứ 39 trong chương trình Binance HODLer Airdrop. Những người dùng đã đăng ký BNB vào sản phẩm Simple Earn và/hoặc Sinh lợi trên chuỗi từ ngày 02/09 đến 05/09 sẽ được airdrop token ZKC. Tổng cộng 15 triệu token ZKC đã được phân bổ cho chương trình, chiếm 1,5% tổng nguồn cung token.
ZKC đã được niêm yết bằng Thẻ hạt giống, cho phép người dùng giao dịch với các cặp USDT, USDC, BNB, FDUSD và TRY.
Tổng kết
Boundless tiếp cận vấn đề khả năng mở rộng blockchain theo một hướng khác bằng cách sử dụng zero-knowledge proof để xác minh việc tính toán thay vì yêu cầu mọi node phải thực hiện lại phép tính. Mô hình này giảm bớt sự dư thừa, hỗ trợ các ứng dụng phức tạp hơn và tạo ra một thị trường giao dịch nơi việc tính toán hữu ích được khuyến khích. Giao thức được thiết kế cho nhà phát triển, loại bỏ sự phức tạp về mặt kỹ thuật để họ có thể dễ dàng yêu cầu bằng chứng và tập trung vào việc xây dựng ứng dụng.
Đọc thêm:
Tuyên bố từ chối trách nhiệm: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở “nguyên trạng” chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và phổ biến kiến thức, mà không phải là sự cam đoan hay bảo đảm dưới bất kỳ hình thức nào. Nội dung này không nên hiểu là lời khuyên tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác, cũng như không nhằm mục đích khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tham khảo lời khuyên từ các cố vấn chuyên môn thích hợp. Sản phẩm được đề cập trong bài viết này có thể không được cung cấp tại khu vực của bạn. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi người đóng góp bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về người đóng góp bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc toàn bộ tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và có thể bạn sẽ không nhận lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm pháp lý về bất kỳ tổn thất nào mà bạn có thể phải chịu. Tài liệu này không nên hiểu là lời khuyên tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác. Để biết thêm thông tin, vui lòng xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi ro của chúng tôi.