Əsas diqqət yetiriləcək məqamlar
Boundless mərkəzdənkənar prover bazar yeri vasitəsilə proqramlaşdırıla bilən blokçeyn miqyasını genişləndirmək üçün sıfır məlumat sübutlarından (ZKP) istifadə edən protokoldur.
Boundless bazarı faydalı hesablamaları mükafatlandırmaq üçün Doğrulana bilən iş sübutu (PoVW) sistemindən istifadə edərək tərtibatçıları (sübut sorğusu göndərənlər) proverlərlə (onları yaradanlar) əlaqələndirir.
ZKC şəbəkənin daxili tokenidir. O, mərkəzdənkənar bazar yerində proverlər üçün steykinq, təşviqlər, idarəetmə və mükafatlar üçün istifadə olunur.
Boundless nədir?
Boundless sıfır məlumat sübutlarından (ZKP) istifadə etməklə blokçeynlərin miqyaslılığını genişləndirmək üçün nəzərdə tutulmuş protokoldur. Səciyyəvi olaraq, proqramlaşdırıla bilən blokçeyn şəbəkələri hər bir tam qovşağın nəticədə yaranan vəziyyəti doğrulamaq üçün blokdakı bütün tranzaksiyaları yenidən icra etməsini tələb edir. Bu yanaşma təhlükəsizlik təmin etsə də, əhəmiyyətli miqdarda təkrarlanan iş və daha yavaş performansla də nəticələnir.
Boundless doğrulana bilən hesablama və mərkəzdənkənar prover bazar yeri təqdim etməklə fərqli yanaşma göstərir. Tərtibatçılar hesablama tapşırıqlar təqdim edə bilər, proverlər isə onlar üçün ZKP-lər yaratma üçün yarışır. Qovşaqların eyni hesablamanı təkrarlaması əvəzinə, tək prover tapşırığı icra edir və digər qovşaqların tez doğrulaya biləcəyi sübut yaradır. Bu, artıqlığı azaldır və tərtibatçıların yüksək qaz xərcləri və ya blok ölçüsünə dair limitlərlə məhdudlaşdırılmadan daha mürəkkəb tətbiqlər yaratmasına imkan verir.
Boundless-in iş prinsipi
Doğrulana bilən iş sübutu (PoVW)
Boundless mükafatları paylamaq üçün Doğrulana bilən iş sübutu kimi bilinən sistemə etibar edir. Maynerlərin konsensusu saxlamaq üçün kriptoqrafiya tapmacalarını həll etdiyi ənənəvi İş sübutundan (PoW) fərqli olaraq, PoVW hesablama gücünü tətbiqlərdə istifadə oluna biləcək ZKP-lərin yaradılmasına yönəldir.
Proverlər ZKC tokenləri pay qoymaqla və sübut sorğularını uğurla tamamlamağa görə mükafatlar qazanmaqla iştirak edirlər. Əgər onlar bunu təmin edə bilməsələr, paylarının bir hissəsini itirə bilərlər. Bu model şəbəkənin resurslarının faydalı işə yönləndirilməsini təmin edərkən proverlərin etibarlı fəaliyyət göstərməsi üçün güclü stimullar yaradır.
Boundless-də dəsti sübut etmək
Boundless RISC Zero sıfır məlumatlı virtual maşın (zkVM) üzərinə qurulub. Bu, tərtibatçıların hər bir qovşağın prosesi təkrarlamasını tələb etmədən Rust proqramlaşdırma dilində yazılan proqramların düzgün icra edildiyini sübut etməsinə imkan verir. Şəbəkə sübut prosesini iki əsas komponentlə idarə edir: Bento (yerli sübut infrastrukturu) və Broker (bazarın qarşılıqlı əlaqə xidməti).
Bento sorğuları idarə etmək, proqramları icra etmək və sübutları düzgün formatda yığmaq üçün infrastruktur rolu oynayır. O, həm tək GPU-da işləyə, yaxud böyük klasterlərə miqyaslana biləcək qədər uyğun şəkildə dizayn edilib. Bento ilə birlikdə işləyən Broker sübut sorğularını dəyərləndirmək, tender qiymətləri yerləşdirmək və təmin edildikdə sorğuları kilidləməklə proverləri Boundless bazar yeri ilə əlaqələndirir. Bento sübutu yaratdıqdan sonra Broker doğrulama üçün onu zəncir daxilində təqdim edir.
Sübut sorğusu prosesi, adətən, aşağıdakı mərhələlərdən ibarət olur:
Proqram yazmaq: tərtibatçı zkVM üçün Rust proqramı yazır. Proqramın işə salınması nəticəsi ilə birlikdə icranın düzgün olduğunu sübut edən kriptoqrafiya möhürü yaranır.
Sorğu təqdim etmək: tərtibatçı (indi sorğu göndərən) Boundless bazarına ya zəncirxarici, ya da zəncirxarici sübut sorğusu göndərir və işi qarşılaması üçün vəsaitlər depozit qoyur.
Proverlərin tender qiyməti: proverlər əks holland hərracında yarışır. Sorğunu ilk qəbul edən prover uğursuz olduğu təqdirdə kəsilən girov paylaşmaqla onu kilidləyir.
Sübutu təqdim etmək: seçilmiş prover sübutu yaradır və bir neçə sorğunu bir ümumi sübuta birləşdirə bilər. Sübut zəncir daxilində doğrulandıqdan sonra prover mükafatlandırılır və onun girovu qaytarılır.
Sübutdan istifadə: tərtibatçı doğrulanmış sübutu alır və onu düzgün icranın təsdiqi kimi tətbiqinə inteqrasiya edir.
Əsas xüsusiyyətlər
Steel
Steel Boundless-in Ethereum tətbiqləri üçün ZK köməkçi prosessorudur. O, Solidity tərtibatçılarının doğrulana bilən nəticələri zəncir daxilində saxlayarkən ağır hesablamaları Boundless şəbəkəsinə yükləməsinə imkan verir. Bu yanaşma tərtibatçıların qaz xərclərini azaltmasına, blok ölçüsünə dair limitlərin qarşısını almasına və əks halda işə salınması həddən böyük, yaxud bahalı ola biləcək mərkəzdənkənar tətbiqlər (Dapp) yaratmasına imkan verir.
Steel EVM-ə uyğun blokçeynlərdən vəziyyət məlumatlarını almaq, proqramları zkVM-də zəncirxarici icra etmək və sonra zəncir daxilində doğrulana biləcək sübutlar yaratmaqla işləyir. İcra və doğrulama arasındakı bu ayrılıq tərtibatçıları tətbiqləri miqyaslandırmaq, yüksək həcmdə fəaliyyətləri emal etmək və tək tərəfə etibar etməyə arxalanmadan təhlükəsizliyi qoruyub saxlamaq üçün bir vasitə ilə təmin edir.
OP Kailua
OP Kailua sıfır biliyə əsaslanan Xəta sübutları ilə optimist rollapları genişləndirmək üçün nəzərdə tutulmuş alətlər dəstidir. 2025-ci ilin sentyabr ayından etibarən o, aktiv inkişaf mərhələsindədir və yalnız sınaq mühitləri üçün tövsiyə olunur. Alətlər dəsti Optimizmin Kona mühərriki üzərində qurulub və rollap təhlükəsizliyini artırmaq, yekunlaşdırma vaxtlarını azaltmaq və girov tələblərini azaltmaq üçün RISC Zero zkVM-dən istifadə edir. Xəta sübutlarına etibar etmək əvəzinə, Kailua etibarsız tranzaksiyalara qarşı əlavə qorunma təmin edən mübahisələrə alternativ həll modeli təqdim edir.
Boundless tokeni
ZKC tokeni Boundless şəbəkəsinin daxili tokenidir. O, Boundless ekosistemində aşağıdakılar daxil olmaqla müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur:
Steykinq: ZKC steykerləri mükafatlar qazana və şəbəkənin təhlükəsizliyini dəstəkləyə bilərlər. Bütün steykerlər protokolda həm öhdəlik, həm də potensial yaradaraq epoxa mükafatlarından pay alırlar.
İdarəetmə: ZKC sahibləri təkmilləşdirmələr, qrantlar və bazar yeri qanunlarına dair səs verə bilərlər. Zaman keçdikcə idarəetmə genişlənərək icma təkliflərini və veto hüququnu əhatə edəcək.
Mükafatlar: proverlər etibarlı ZKP yaratmaq üçün ZKC qazana bilər. Bu mexanizm token mükafatlarını birbaşa faydalı işə bağlayır və səmərəli sübuta kömək edir.
Girov: proverlər sorğunu qəbul etməzdən əvvəl ZKC-ni girov kimi kilidləyirlər. Vaxtında təhvil verə bilməsələr, girovun bir hissəsi yandırılır, qalanı isə mükafat kimi yenidən təyin olunur. Bu sistem şəbəkə fəaliyyəti artdıqca dövriyyədəki kütləni azaldır.
Binance HODLer Airdrop-da Boundless (ZKC)
12 sentyabr 2025-ci ildə Binance ZKC-ni Binance HODLer Airdrop-larında 39-cu layihə olaraq elan etdi. 2–5 sentyabr tarixləri arasında Sadə qazanc və/və ya Zəncirdaxili gəlir məhsullarına BNB yatıran istifadəçilər ZKC airdrop-ları əldə etmək üçün uyğun oldular. Proqram üçün cəmi 15 milyon ZKC tokeni ayrılıb və bu, ümumi token tədarükünün 1,5%-ni təşkil edir.
ZKC USDT, USDC, BNB, FDUSD və TRY cütlərinə qarşı treydinqə imkan verməklə toxum teqi ilə listinq edilib.
Yekun qeydlər
Boundless hər bir qovşaqdan yenidən icra etməsini tələb etməkdənsə, hesablamaları doğrulamaq üçün sıfır məlumat sübutlarından istifadə edərək blokçeynin miqyaslılığına fərqli bir yanaşma tətbiq edir. Bu model artıqlığı azaldır, daha mürəkkəb tətbiqlərə imkan verir və faydalı hesablamanın stimullaşdırıldığı bazar yeri yaradır. Protokol texniki mürəkkəbliyi aradan qaldıraraq tərtibatçılar nəzərə alınmaqla hazırlanmışdır ki, onlar asanlıqla sübut sorğuları göndərə və tətbiqlərin qurulmasına diqqət yönəldə bilsinlər.
Tövsiyə olunan ədəbiyyat
İmtina: bu məzmun heç bir formada təmsil və ya zəmanət olmadan yalnız ümumi məlumat və maarifləndirmə məqsədləri üçün "olduğu kimi" təqdim edilir. O, maliyyə, hüquqi və ya digər peşəkar məsləhət kimi təfsir edilməməli və hər hansı xüsusi məhsul və ya xidmətin satın alınmasını tövsiyə etmək məqsədi daşımamalıdır. Müvafiq peşəkar məsləhətçilərdən özünüz məsləhət almalısınız. Bu məqalədə adı çəkilən məhsullar regionunuzda əlçatan olmaya bilər. Məqaləyə üçüncü tərəf müəllif tərəfindən töhfə verildikdə nəzərə alın ki, ifadə edilmiş bu baxışlar üçüncü tərəf müəllifə aiddir və Binance Akademiyasının mövqeyini əks etdirmir. Əlavə təfərrüatlar üçün tam imtina mətnini oxuyun. Rəqəmsal aktivlərin qiymətləri dəyişkən ola bilər. İnvestisiyanızın dəyəri artıb-azala və investisiya qoyduğunuz məbləği geri almaya bilərsiniz. İnvestisiya ilə bağlı qərarlarınıza görə yalnız özünüz məsuliyyət daşıyırsınız və Binance Akademiyası baş verə biləcək hər hansı itkiyə görə məsuliyyət daşımır. Bu material maliyyə, hüquqi və ya digər peşəkar məsləhət kimi təfsir edilməməlidir. Ətraflı məlumat üçün İstifadə qaydası və Risk xəbərdarlığı bölməmizə nəzər salın.