GameFi Nedir ve Nasıl Çalışır?
Ana sayfa
Makaleler
GameFi Nedir ve Nasıl Çalışır?

GameFi Nedir ve Nasıl Çalışır?

Orta Seviye
Yayınlanma: Mar 25, 2022Güncellenme: Jun 15, 2023
8m

Kısa Özet

GameFi, oyunculara ekonomik teşvikler sunan oyna-kazan blockchain oyunlarını ifade eder. Oyuncular genellikle görevleri yerine getirerek, diğer oyuncularla savaşarak ve oyunun farklı seviyelerinde ilerleyerek kripto para ve NFT ödülleri kazanır.

Geleneksel video oyunlarının aksine çoğu blockchain oyunu, oyun içi ögelerin oyunun sanal dünyasının dışında transfer edilmesine imkan tanır. Bu da oyuncuların ögelerini NFT pazar yerlerinde ve kripto kazançlarını da kripto borsalarında satmasına olanak sunar.


Giriş

GameFi, Axie Infinity'nin yükselişe geçmesinden bu yana geleneksel oyun sektörünün yerini hızla almaktadır. Bir yandan eğlenirken bir yandan para kazanma fırsatı sunarak oyuncuları kendisine çeker. GameFi'nin ne olduğunu ve aşina olduğunuz video oyunlarından farklarını makalemizden öğrenebilirsiniz.


GameFi nedir?

GameFi, oyun ve finans kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. GameFi, oyunculara ekonomik teşvikler sunan oyna-kazan blockchain oyunlarını ifade eder. GameFi ekosistemi, sanal bir oyun ortamı yaratmak için kripto paraları, benzersiz tokenleri (NFT) ve blockchain teknolojisini kullanır.

Oyuncular genellikle görevleri yerine getirerek, diğer oyuncularla savaşarak ve oyunun farklı seviyelerinde ilerleyerek oyun içi ödüller kazanabilir. Ayrıca, kripto borsalarında ve NFT pazar yerlerinde satmak üzere varlıklarını oyunun dışına da transfer edebilirler.


GameFi nasıl çalışır?

GameFi'de ödüller farklı şekillerde gelebilir. Örneğin bu ödüller, kripto paralar ya da sanal araziler, avatarlar, silahlar ve kostümler gibi oyun içi varlıklar olabilir. Her GameFi projesinin farklı bir modeli ve oyun ekonomisi vardır. Çoğu zaman, oyun içi varlıklar blockchain üzerinde çalışan NFT'lerdir, bu da varlıkların NFT pazar yerlerinde alınıp satılabileceği anlamına gelir. Fakat bazen de oyuncuların takas edebilmesi ya da satabilmesi için oyun içi varlıkları öncelikle NFT'lere çevirmesi gerekebilir.

Oyun içi varlıklar genellikle oyunculara belirli avantajlar sunarak daha fazla ödül kazanmalarına imkan tanır. Fakat bazı oyunlar tamamen görünüme yönelik olan, oyun ve kazançlar üzerinde herhangi bir etkisi bulunmayan avatarlar ve kozmetik unsurlar da içerebilir.

Oyuna bağlı olarak oyuncular görevleri tamamlayarak, diğer oyuncularla savaşarak ya da arazileri üzerinde para kazandıran yapılar inşa ederek de ödüller kazanabilir. Bazı oyunlar ise oyuncuların ya staking aracılığıyla ya da oyun varlıklarını başka oyunculara ödünç vererek, oyunu oynamadan pasif gelir elde etmesine imkan tanır. Haydi, GameFi'de yaygın görülen özelliklerin bazılarını inceleyelim.


Oyna-kazan modeli (P2E)

GameFi projelerinin merkezinde devrimsel bir oyun modu olarak oyna-kazan yer alır. Geleneksel video oyunlarının öde-oyna modelinden oldukça farklıdır. Öde-oyna modelinde oyuncuların oyunlara başlamadan önce yatırım yapması gerekir. Örneğin, Call of Duty gibi video oyunlarında oyuncular lisans ya da yinelenen üyelikler satın almalıdır.

Geleneksel video oyunları çoğu zaman oyunculara finansal bir getiri sunmaz ve oyun içi varlıklar oyun şirketinin kontrolünde ve mülkiyetindedir. Bunun aksine, P2E oyunlar kullanıcılara oyun içi varlıkları üzerinde tam kontrol tanırken para kazanmaları için fırsatlar da sunar.

Fakat bunların tamamının GameFi projesinin benimsediği modele ve oyun tasarımına dayandığı unutulmamalıdır. Blockchain teknolojisi, oyunculara oyun içi varlıkları üzerinde tam kontrol verebilir (vermelidir de), fakat bu her zaman için geçerli değildir. Bu nedenle bir P2E oyuna başlamadan önce oyunun nasıl çalıştığını ve projenin arkasında kimlerin olduğunu anlamanız oldukça önemlidir.

Dikkate alınması gereken bir diğer konu ise P2E oyunlarının ücretsiz olabileceği ve yine de finansal ödüller sunabileceği ama bazı GameFi projeleri için oyuna başlamadan önce NFT'ler ya da kripto varlıklar satın almanız gerekebileceğidir. Dolayısıyla, kendi araştırmanızı yapmanız ve riskleri değerlendirmeniz önemlidir. Bir P2E oyununa başlamak için büyük bir yatırım gerekiyorsa ve ödüller küçükse, büyük ihtimalle ilk yatırımınızı kaybedebilirsiniz.

En popüler oyna-kazan oyunlarından biri Axie Infinity'dir. 2018 yılından bu yana popülerliği artmakta olan Ethereum tabanlı bir NFT oyunudur. Oyuncular, günlük görevleri yerine getirerek ve diğer oyuncularla savaşarak SLP tokenleri kazanmak için NFT hayvanlarını (Axie'ler) kullanabilir. 

Oyuncular, belirli bir PvP sıralamasına ulaşmayı başarmaları durumunda da AXS ödülleri alabilir. Buna ek olarak, yeni Axie'ler üretmek için AXS ve SLP kullanılabilir. Bu Axie'ler, oyun içinde kullanılabilir ya da oyunun resmi NFT pazar yerinde satılabilir.

Oyuncular, Axie'leri almanın ve satmanın dışında diğer oyunculara da kiralayabilir. Bu da Axie sahiplerine oyunu oynamadan kazanç elde etme fırsatı sunar. Bu ödünç verme modeli burs olarak bilinir. Bursiyerlerin ödünç aldıkları Axie'leri kullanmasına ve ödüller kazanmasına olanak sağlar. 

Diğer bir deyişle, Axie sahipleri pasif gelir elde ederken bursiyerler de herhangi bir yatırım yapmadan oyunu oynayabilir. Kazanılan ödüller bursiyerler ve Axie sahipleri arasında paylaştırılır.


Dijital varlık mülkiyeti

Daha önce de bahsettiğimiz gibi blockchain teknolojisi dijital varlıkların mülkiyetine imkan tanır, bu da oyuncuların oyun içi varlıklarını farklı birçok yoldan paraya çevirebileceği anlamına gelir.

Video oyunlarına benzer şekilde oyuncular kendi avatarlarına, evcil hayvanlarına, evlerine, silahlarına, araçlarına ve çok daha fazlasına sahip olabilir. Fakat GameFi'de bu varlıklar blockchain üzerinde NFT'ler olarak çıkarılabilir ya da yaratılabilir (NFT çıkarma olarak da bilinir). Bu da oyuncuların varlıkları üzerinde tam kontrole sahip olmasına ve mülkiyetin doğrulanabilirliğine imkan tanır.

Decentraland ve The Sandbox gibi gibi bazı popüler meta evren oyunları arazi mülkiyeti kavramına odaklanır. Oyuncuların sanal arazilerini paraya çevirmesine imkan tanırlar. The Sandbox'ta oyuncular dijital gayrimenkuller satın alabilir ve kâr elde etmek için bunları geliştirebilir. Örneğin, kendi arazilerini ziyaret eden diğer kullanıcılardan bir ücret alabilir, etkinliklere ve içeriklere ev sahipliği yaparak token ödülleri kazanabilir ya da kişiselleştirdikleri arazilerini diğer kullanıcılara kiralayabilirler.


DeFi uygulamaları

Bazı GameFi projeleri staking, likidite madenciliği ve yield farming gibi DeFi ürünleri ve özellikleri de sunar. Oyuncular genellikle ödüller kazanmak, özel ögelere ulaşabilmek ya da yeni oyun seviyelerine erişim sağlamak için oyun içi tokenlerini stake edebilir.

DeFi ögelerinin eklenmesi kripto oyunlarını daha merkeziyetsiz bir hale de getirir. Oyunlarının güncellemeleri üzerindeki kontrolü merkezi bir şekilde tutan geleneksel oyun stüdyolarının aksine bazı GameFi projeleri, karar verme süreçlerine topluluğun da katılmasına imkan tanır. Topluluk, merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO'lar) aracılığıyla gelecekteki güncellemeler için teklifler sunabilir ya da oy kullanabilir.

Örneğin, Decentraland oyuncuları yönetişim tokenlerini (MANA) DAO'da kilitleyerek oyun içi ve organizasyonel politikalar hakkında oy kullanabilir. Ne kadar çok token kilitlenirse, oylama gücü de o yüksek olur. Bu da oyuncuların, oyun geliştiricilerle doğrudan iletişim kurmasına ve oyunun gelişimini etkilemesine olanak sunar.


Video oyunları GameFi sayılır mı? 

Geleneksel video oyunlarını oynayanlar da oyun içi para birimlerinden kazanabilir ve karakterlerini geliştirmek için dijital varlıklar toplayabilir. Yine de bu tokenler ve ögeler oyunun dışında takas edilemez (ya da edilmek üzere tasarlanmamıştır). Genellikle bu varlıklar, oyunun kapsamının dışında herhangi bir değer bile taşımaz. Taşıdığı zamanlarda dahi oyuncuların gerçek dünyada varlıklarını paraya çevirmesi ya da alıp satması çoğu zaman yasaktır.

Blockchain oyunlarında oyun içi tokenler ve varlıklar genellikle kripto para ve NFT'dir. Kripto ya da NFT yerine sanal tokenler kullanan bazı blockchain oyunları vardır, fakat yine de oyuncular isterlerse oyun içi varlıklarını NFT'lere çevirebilir. Bu da oyuncuların kazançlarını kripto cüzdanlarına transfer edebileceği ve varlıklarını kripto borsalarında ya da NFT pazar yerlerinde alıp satabileceği anlamına gelir. Oyuncuların kripto karlarını itibari paraya çevirmesi de mümkündür.


GameFi oyunlarına nasıl başlayabilirsiniz?

Piyasada binlerce blockchain oyunu vardır ve bunların her biri farklı şekilde çalışır. Dolandırıcı projeler ve sahte web sitelerine karşı dikkatli olmanız gereklidir. Rastgele bir web sitesine cüzdanınızı bağlamanız ya da buradan oyun indirmeniz tehlikeli olabilir. İdealde, sadece bu amaca yönelik yeni bir kripto cüzdanı oluşturmanız ve yalnızca kaybetmeyi göze alabileceğiniz kadar fon kullanmanız gereklidir. Bulduğunuz oyunun güvenli olduğundan eminseniz, başlamak için şu adımları takip edebilirsiniz:


1. Bir kripto cüzdanı oluşturun

GameFi dünyasına erişebilmek için Trust Wallet ya da MetaMask gibi uyumlu bir kripto para cüzdanına ihtiyacınız vardır. Oynadığınız oyuna bağlı olarak, farklı cüzdanlara ihtiyacınız olabilir ya da farklı blockchain ağlarına bağlanmanız gerekebilir.

Örneğin, BNB Smart Chain'de (eski adıyla Binance Smart Chain) öncelikle MetaMask'inizi BSC ağına bağlamanız gereklidir. Trust Wallet'ı ya da desteklenen diğer herhangi bir kripto cüzdanını da kullanabilirsiniz. Hangi cüzdanların desteklendiğini öğrenmek için oyunun resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Kripto cüzdanınızı Ethereum blockchainine bağlayabilir ve Ethereum ağı üzerinde çalışan çoğu oyuna da erişebilirsiniz. Yine de Axie Infinity ve Gods Unchained gibi bazı oyunlar maliyeti azaltmak ve performansı yükseltmek için kendi cüzdanlarını geliştirmiştir.

Axie Infinity, Ethereum üzerinde inşa edilmiştir, fakat oyun ekibi bir yan zincir olarak Ronin ağını geliştirmiştir. Dolayısıyla, Axie Infinity ekosistemiyle etkileşim kurabilmeniz için resmi Ronin Cüzdanını kullanmanız gereklidir. Bir yan zincir olan Ronin ağı, alım satım yapmayı ve Axie üretmeyi çok daha ucuz bir hale getirerek oyunun maliyetini düşürür.


2. Cüzdanınızı oyuna bağlayın

Bir blockchain oyununu oynayabilmeniz için cüzdanınızı bağlamanız gereklidir. Sahte bir kopyaya değil resmi web sitesine bağlandığınızdan emin olmanız önemlidir. Oyunun web sitesine gidin ve kripto cüzdanınızı bağlama seçeneğini bulun.

Bir kullanıcı adı ve parola belirlemenizi gerektiren geleneksel çevrimiçi oyunlarına aksine çoğu blockchain oyunu, oyun hesabınız olarak kripto cüzdanınızı kullanır. Bu nedenle, oyuna bağlanmadan önce muhtemelen sizden cüzdanınızdaki bir mesajı imzalamanız istenecektir.


3. Oyunun şartlarını inceleyin 

Çoğu GameFi projesi, oyuna başlamak için kripto para tokenlerinden ya da oyun içi NFT'lerden satın almanızı gerektirir. Şartlar oyundan oyuna farklılık gösterecektir, fakat her zaman için kazanç potansiyelini ve genel riskleri değerlendirmeniz gereklidir. Başlangıçtaki yatırımınızı geri almanızın ve kar elde etmeye başlamanızın tahminen ne kadar zaman alacağını belirlediğinizden emin olun.

Axie Infinity oynamak istiyorsanız, oyun cüzdanınızda 3 Axie bulunmalıdır. Bu Axie'leri Axie Pazar Yerinden satın alabilirsiniz. Axie satın almak için Ronin cüzdanınıza wrapped ETH (WETH) eklemeniz gereklidir. Binance gibi kripto borsalarından ETH satın alabilir ve bu ETH'leri Ronin Cüzdanınıza göndermek için Ronin Köprüsünü kullanabilirsiniz. Daha fazla bilgi için lütfen Ronin Cüzdanı Nasıl Kullanılır? makalemizi okuyun.

Yeterli paranız yoksa ya da risk almak istemiyorsanız, burs programlarını incelemeyi düşünebilirsiniz. Bu programlar oynamak için NFT ödünç almanıza imkan tanır, fakat kazançlarınızı NFT sahipleriyle paylaşmanız gereklidir.


GameFi'nin geleceği

GameFi projelerinin sayısı 2021'de büyük bir artış göstermiştir ve önümüzdeki yıllarda da bu sayı muhtemelen artmaya devam edecektir. Mart 2022 itibarıyla DappRadar'da listelenmiş 1.400'ün üzerinde blockchain oyunu vardır. Artık Ethereum, BNB Smart Chain (BSC), Polygon, Harmony, Solana ve diğer birçok blockchain üzerinde popüler oyunlar yer almaktadır.

Blockchain teknolojisi gelişmeye devam ettikçe, GameFi'nin yükseliş trendinin de artan bir hızla devam etmesi beklenmektedir. Oyun içi varlıklara sahip olabilmek ve oyunlardan para kazanabilmek GameFi'yi özellikle de gelişmekte olan ülkeler için çok cazip kılar.


Son Söz

Bitcoin'in ilk günlerinden bu yana insanlar BTC kazanmak için basit tarayıcı oyunlarıyla şanslarını denemektedir. BTC oyunları halen mevcut olsa da Ethereum'un ve akıllı sözleşmelerin yükselişi, blockchain oyunları dünyasını kesinlikle değiştirmiştir ve artık çok daha kapsamlı ve ilginç deneyimlere ulaşmak mümkündür.

GameFi'nin eğlenceyi finansal teşviklerle bir araya getirerek oyuncuları kendine nasıl çektiğini anlamak kolaydır. Blockchain oyunlarının popülerliğinin artmasıyla, gitgide daha çok sayıda büyük şirketin meta evreni inşa etmesi oldukça muhtemeldir.