Blockchain Kullanım Alanları: Tedarik Zinciri
Blockchain'in tedarik zinciri yönetimini nasıl kökten değiştirerek tedarik zinciri ağlarında şeffaflık, verimlilik ve maliyet tasarrufu sağladığını keşfedin.
Önemli notlar:
Tedarik zinciri, ham maddelerin ürüne dönüştürülmesini ve bu ürünlerin müşterilere ulaştırılmasını içeren karmaşık bir süreçtir.
Mevcut tedarik yönetim sistemleri şeffaflık, verimlilik ve entegrasyondan yoksundur.
Blockchain teknolojisi bu sorunların üstesinden etkili bir şekilde gelir, fakat tedarik zincirinde bu teknolojinin uygulamaya koyulmasında bazı zorluklar söz konusudur.
Giriş
Tedarik zinciri, belirli bir ürün veya hizmetin oluşturulması ve dağıtılmasında, ilk tedarikçilerden son kullanıcılar ve müşterilere kadar sürece dahil olan kişi ve kurumlardan oluşan bir ağdır. Basit bir tedarik zinciri sistemi genellikle gıda veya ham madde tedarikçilerini, üreticileri (işlenme aşaması), lojistik şirketlerini ve son olarak da perakendecileri içerir.
Günümüzde tedarik zinciri yönetim sistemleri şeffaflık eksikliği ve verimsizlik sorunlarıyla karşı karşıya olup, birçok ağ sürece dahil olan tüm tarafları entegre etmeye çalışırken zorluklarla karşılaşmaktadır. İdealde, ürün ve ham maddelerin yanı sıra para ve veriler de zincirin farklı aşamaları arasında sorunsuz bir şekilde hareket edebilmelidir.
Fakat mevcut model, tedarik zinciri sisteminin tutarlı ve verimli olmasını zorlaştırmaktadır. Bu da şirketlerin hem kârlılığını hem de nihai perakende fiyatını olumsuz etkilemektedir.
2020 yılındaki COVID krizi, sorunların daha güçlü bir şekilde yeniden ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ortalama tüketici, küresel kısıtlamalar nedeniyle ürünlerin ulaşmasını normalden çok daha uzun bir süre beklemek zorunda kaldığında "tedarik zinciri"nin ne gibi etkiler yaratabildiğini fark etmiştir.
Tedarik zincirinin bazı en önemli sıkıntıları verilerin kaydedilmesi, iletilmesi ve paylaşılması için yeni yollar sunan blockchain teknolojisinin kullanımı ile giderilebilir.
Tedarik Zinciri için Blockchain Kullanımının Faydaları
Blockchain'ler dağıtık sistemler olarak tasarlandıkları için değiştirilmeye karşı oldukça dirençlidir ve tedarik zinciri ağlarına çok uygun olabilir. Bir blockchain, veri bloklarından oluşan bir zincirdir. Bu blokların kriptografik tekniklerle birbirlerine bağlı olması, saklanan verilerin tüm ağın onayı olmadığı sürece değiştirilememesini ve kurcalanamamasını sağlar.
Bu sayede blockchain sistemleri, bilgi aktarımı için güvenli ve güvenilir bir mimari sunar. Genellikle kripto para işlemlerinin kaydedilmesi için kullanılsa da aslında blockchain teknolojisi her tür dijital verinin güvene alınması için son derece kullanışlı olabilir ve bu teknolojinin tedarik zinciri ağlarında uygulanması birçok fayda sunabilir.
Şeffaf ve değişmez kayıtlar
Birkaç farklı şirket ve kurumun bir arada çalıştığını varsayalım. Malzeme ve ürünlerinin konum ve mülkiyet verilerini kaydetmek için bir blockchain sistemi kullanabilirler. Tedarik zincirinin tüm üyeleri, kaynaklar şirketten şirkete geçtikçe süreci takip edebilir. Veri kayıtları değiştirilemeyeceğinden, bir şeylerin ters gitmesi durumunda sorumlunun kim olduğu konusunda ortada hiçbir soru işareti kalmaz.
Maliyetlerin düşürülmesi
Tedarik zinciri ağındaki verimsizliklerden dolayı çok fazla israf yaşanmaktadır. Bu sorun, özellikle de ürünlerin kolayca bozulabildiği sektörlerde sıkçsa görülür. Daha iyi takip ve veri şeffaflığı, şirketlerin israf yaşanan alanları belirlemesini ve bu sayede masrafları azaltan önlemler almasını sağlayabilir.
Blockchain, fonların çeşitli banka hesapları ve ödeme işleyiciler kanalıyla aktarılmasından kaynaklanan ücretleri de ortadan kaldırabilir. Bu ücretler kâr marjını düşürür. Dolayısıyla, ücretleri denklemin dışında tutabilmek önemlidir.
Birlikte çalışabilir veriler oluşturma
Mevcut tedarik zincirindeki en önemli sorunlardan biri, süreçte yer alan tüm iş ortaklarının verilerinin entegre edilememesidir. Blockchain'ler, özgün ve şeffaf bir veri deposuna sahip dağıtık sistemler olarak geliştirilmiştir. Ağdaki düğümlerin her biri (taraflar), yeni verilerin eklenmesine ve verilerin bütünlüğünün doğrulanmasına katkıda bulunur. Bu da ilgili tüm tarafların blockchain üzerinde tutulan tüm bilgilere erişebileceği anlamına gelir. Böylece, bir şirket tarafından hangi bilgilerin yayınlandığı başka bir şirket tarafından kolayca doğrulanabilir.
Elektronik Veri Alışverişinin yerini alma
Birçok şirket, işle ilgili bilgileri birbirlerine göndermek için Elektronik Veri Alışverişi (EDI) sistemlerinden faydalanır. Fakat bu veriler gerçek zamanlı değil de çoğu zaman parti parti gönderilir. Eğer bir sevkiyat kaybolursa veya fiyat hızla değişirse, tedarik zincirindeki diğer katılımcılar bu bilgiye ancak bir sonraki EDI partisi gönderildiğinde erişebilir. Blockchain'de ise bilgiler düzenli olarak güncellenir ve ilgili tüm birimlere hızla ulaştırılabilir.
Dijital anlaşmalar ve belge paylaşımı
Gerçeğin tek bir versiyonu olması tedarik zincirinde tüm belge paylaşım türleri için önemlidir. Gerekli belge ve sözleşmeler, blockchain işlemlerine ve dijital imzalara bağlanabilir. Böylece tüm katılımcılar anlaşmaların ve belgelerin orijinal versiyonuna erişebilir.
Blockchain, belgelerin değiştirilememesini sağlar ve anlaşmalar ancak ilgili tüm tarafların mutabakata varması durumunda değiştirilebilir. Bu sayede, şirketler avukatlarla birlikte evrak işlerinin üzerinden geçerken veya müzakerelerde daha az zaman harcayarak yeni ürünler geliştirmeye veya işletmelerini büyütmeye odaklanabilir.
Malların kalitesini artırma
Blockchain teknolojisi, ürünlerin kalitesini tedarik zincirinin başından sonuna kadar takip etmeyi mümkün kılar. Bu da kusurlu ürünlerin daha hızlı ve verimli bir şekilde tespit edilmesini ve ortadan kaldırılmasını sağlar. Bu imkan, hasarlı veya bozulmuş bir mal alma olasılığını düşürdüğü için tüketiciye fayda sağlar. Kusurlu ürünlerin tedarik zincirindeki diğer paydaşlar tarafından her zaman tespit edilebilmesi ve elden çıkarılabilmesi firmaları yüksek kalitede bir envanter oluşturmaya teşvik eder.
Tedarik Zinciri Yönetiminde Blockchain Kullanımına Yönelik Zorluklar
Blockchain teknolojisi tedarik zinciri sektörü için çok büyük bir potansiyele sahip olsa da dikkate alınması gereken bazı zorluk ve sınırlamalar da vardır.
Yeni sistemlerin devreye alınması
Kuruluşların tedarik zincirleri için özel olarak oluşturulmuş sistemler, blockchain tabanlı bir ortama uyum sağlayamayabilir. Şirketin altyapısının ve iş süreçlerinin revizyondan geçirilmesi, operasyonları sekteye uğratabilecek veya diğer projelere ait kaynakların kullanımını gerektirebilecek önemli bir girişimdir. Bu nedenle de üst yönetim, bu sistemin sektördeki diğer önemli şirketler tarafından yaygın olarak benimsendiğini görmeden bu tip bir yatırıma onay vermekte kararsız kalabilir.
İş ortaklarının hemfikir olması
Tedarik zincirinde yer alan iş ortaklarının da blockchain teknolojisini kullanmaya istekli olması gerekir. Kuruluşlar sürecin yalnızca bir kısmında blockchain'in kullanılmasından fayda sağlasa da tüm katılımcılar sürece dahil olmazsa blockchain'in sunacağı tüm avantajlara ulaşmak mümkün olmayacaktır. Dahası, şeffaflık tüm şirketlerin istediği bir şey değildir.
Değişim yönetimi
Blockchain tabanlı sistem uygulamaya koyulduktan sonra işletmeler çalışanlarını bu sistemi benimsemeye teşvik etmelidir. Bir değişim yönetimi planında blockchain'in ne olduğu, sorumluluklarını yerine getirmede çalışanları nasıl desteklediği ve blockchain'in yer aldığı yeni sistemlerle nasıl çalışılacağı açıklanmalıdır. Devam eden bir eğitim programında blockchain teknolojisindeki yeni özellikler ve inovasyonlar ele alınabilir, fakat bunun için de zaman ve kaynak gereklidir.
Son Söz
Tedarik zinciri sektöründeki bazı büyük şirketler, blockchain tabanlı dağıtık sistemleri daha şimdiden benimsemekte ve bu sistemlerin kullanımını teşvik etmek için kaynak oluşturmaktadır. Örneğin IBM Food Trust, gıda tedarik zincirindeki şeffaflığı artırmak için blockchain teknolojisini kullanmaktadır. Ürün ve ham maddelerin süreç dahilindeki hareketleri hakkında şirketlerin bilgi paylaşmasını kolaylaştırmak için küresel tedarik zinciri platformlarının blockchain teknolojisinden faydalandığına şahit olmamız olasıdır.
Blockchain teknolojisi üretim ve işlemeden, lojistik ve hesap verebilirliğe kadar farklı birçok alanda çığır açabilir. Her bir faaliyet kaydedilip doğrulanarak şeffaf ve değiştirilemez kayıtlar oluşturulabilir. Bu nedenle de blockchain'in tedarik zinciri ağlarında kullanımı, geleneksel yönetim modellerinde sıkça karşılaşılan verimsiz alanları ortadan kaldırma potansiyeline sahiptir.
Ek Okumalar
Sorumluluk Reddi: Bu içerik, size hiçbir beyan ve garanti verilmeksizin "olduğu gibi", genel bilgilendirme ve eğitim amaçları doğrultusunda sunulmaktadır. Bu içerik finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir ürün veya hizmetin satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Bu konuda uygun mesleki danışmanlardan tavsiye almalısınız. Makaleye bir üçüncü tarafça katkıda bulunulduğunda, ifade edilen görüşlerin katkıda bulunan o üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmadığını lütfen unutmayın. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance Academy yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Bu materyal finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.