51% чабуул

Баштапкы

51% чабуул деген эмне?

51% чабуул (же көпчүлүк чабуулу)-бул блокчейн системасынын бүтүндүгүнө коркунуч туудурган абал. Анда бир эле алдамчы адам же уюм тармактагы жалпы хэш күчүнүн жарымынан көбүн көзөмөлдөп, тармактын ишине тоскоолдук жаратышы мүмкүн.
Эгерде бир ниети бузук колдонуучу же колдонуучулар тобу блокчейн тармагындагы жалпы хэш ылдамдыгынын 50%дан ашыгын көзөмөлдөсө, анда алар тармактын консенсус механизмин басып өтүп, эки жолу төлөм жасоо сыяктуу зыяндуу иш-аракеттерди кылышат.
51% чабуул чабуулчу жетиштүү майнинг күчүнө ээ болуп, транзакциялар иретин атайылап өзгөртө алган жана айрым же бардык транзакциялардын ырасталышына жол бербеген учурда болот. Ошондой эле, транзакцияларды кызматтан баш тартуу деп да аталат. Чабуулчу, ошондой эле, айрым же бардык башка майнерлердин майнинг жүргүзүшүнө тоскоолдук кылып, аталган майнинг монополиясына алып келиши мүмкүн.

51% чабуул: мисалы

Эгерде бир алдамчы Bitcoin тармагындагы хэш күчүнүн 51%ын ээлеп алса, ал бир нече Bitcoin'ди криптовалюта капчыгына жөнөтүп, анын ордуна АКШ долларын алуу максатында оффлайн Биржа тышкаркы соода жүргүзө алат. Блокчейндин өзгөрбөс табиятын эске алганда, транзакция тармактын блокчейн түйүндөрү тарабынан ырасталар замат сатып алуучу АКШ долларын алдамчыга өткөрүп берет.

Андан соң BTC транзакциясы ырасталардан мурун алдамчы блокчейндеги блокко кайтып барып, альтернативдүү чейнди майнинг кылышы мүмкүн, бул учурда BTC которуусу камтылбайт. Тармактагы күчтүн көпчүлүк үлүшү альтернативдүү чынжырдын калган тармакка мажбурлап кабыл алынышын камсыз кылат.

51% чабуулдардын чектөөлөрү

Чабуулчу 51% чабуул жасаганда олуттуу зыян келтире алса да, көпчүлүк чабуулу башка колдонуучулардын транзакцияларын таратууну токтотууга же мурунку транзакцияларды артка кайтарууга мүмкүнчүлүк бербейт. Блоктун сыйлыгын өзгөртүү, абадан акча түзүү же ал чабуулчу алдамчыга эч качан таандык болбогон коиндерди уурдап алуу сыяктуу учурлар да өтө азыраак орун алган сценарийлер болуп саналат.

Транзакция канчалык эски болсо, аны бузуу ошончолук кыйын болот, анткени тармакта учурдагы блок бийиктигине жеткирүү үчүн майнинг кылынышы керек болгон жаңы блоктордун саны көбөйүп баратат. Ошондуктан Bitcoin транзакциялары, адатта, аткарыла электе 6 босого ырастоосун талап кылат.

Bitcoin'де 51% чабуул болушу мүмкүнбү?

Bitcoin блокчейнине 51% чабуул кылуу мүмкүнчүлүгү өтө аз, анткени тармактын көлөмү өтө чоң. Тармак өскөн сайын, бир алдамчы адамдын же уюмдун калган катышуучулардын баарын басып өтө турган жетиштүү эсептөө күчүн алуу мүмкүнчүлүгү барган сайын акылга сыйбачудай болуп баратат.

Ошондуктан 51% чабуулчулар чоң тармактарда, өзгөчө эң коопсуз деп эсептелген Bitcoin блокчейни сыяктуу криптовалюта тармагында өтө аз мүмкүн. Көптөгөн ири блокчейндер мындай чабуулга учурабаса да, бир нече чакан чынжырларда мындай кол салуулар байкалган. Мисалы, негизги Bitcoin чынжырынан келип чыккан блокчейн айрымы альткоин Bitcoin Gold 2018-жылдын май айында 51% чабуулга учурап, ошол учурда $18 миллиондук BTG'нин уурдалышына алып келген.

Блокчейнде 51% чабуулдун кантип алдан алса болот

Блокчейндер 51% чабуулдун алдын алуу үчүн бир нече техникаларды айкалыштырып колдонушат. Биринчи, тармакка көбүрөөк катышуучуларды тартуу жана өздөрүнүн блокчейн түйүндөрүн иштетип, тармакты колдоого чакыруу аркылуу кол салууну же чабуулду кыйындатууга болот. Ресурстарын кошкон катышуучулардын саны канчалык көбөйсө, бир алдамчы уюмдун тармакты ээлеп алуу мүмкүнчүлүгү ошончолук кыйындайт.

Консенсус механизмдери, мисалы, иштин далили (PoW) жана токен коюу далили (PoS), 51% чабуулдун алдын алууда маанилүү ролду ойношот. Бул механизмдер блокчейн түйүндөрдөн транзакциялардын тууралыгын текшерип, аларды блокчейнге кошуудан мурун макул болууну талап кылат. Бул техникалар чабуулчуга тармакты манипуляциялоо, экономикалык жана эсептөө жагынан кымбатка турушун камсыз кылат, анткени анын тармак ресурстарынын көпчүлүгүн көзөмөлдөшү керек болот.

Борборсуздаштырууну жайылтуу дагы алдын алуу чараларынын бири болуп эсептелет. Блокчейн түйүндөрүн ар кандай жерлерге жайылтып, ар түрдүү катышуучуларды тартсак, бир дагы алдамчы уюм ашыкча башкаруу мүмкүнчүлүгүнө ээ боло албайт.

Кененирээк маалымат алыңыз: 51% чабуул деген эмне?
Кат-кабар бөлүшүү
Тийиштүү сөздөрдүн түшүндүрмөлөрү
Эсепти каттоо
Бүгүн Binance эсебин ачуу менен билимиңизди иш жүзүндө колдонуңуз.