მთავარი დეტალები
ვირტუალური კომპიუტერები (VM-ები) საშუალებას გვაძლევს ერთ მოწყობილობაზე გავუშვათ სხვადასხვა ოპერაციული სისტემები ან აპლიკაციები დამატებითი აპარატურის გამოყენების გარეშე.
VM-ები იდეალურია ახალი პროგრამული უზრუნველყოფის უსაფრთხო ტესტირებისთვის, სხვა სისტემების ან პოტენციურად სახიფათო იზოლირებული პროგრამების გამოცდისთვის.
Ethereum-ის ვირტუალური კომპიუტერის (EVM) მსგავსი VM-ები უზრუნველყოფს სმარტ კონტრაქტების და დეცენტრალიზებული აპლიკაციების (DApp-ების) უსაფრთხოდ გაშვებას კომპიუტერების გლობალურ ქსელში.
VM-ები გვთავაზობს მოქნილობას და კონტროლს, თუმცა მათ ასევე გააჩნია ნაკლოვანებები ეფექტურობის, რესურსების გამოყენებისა და კომპლექსურობის მხრივ.
შესავალი
ოდესმე გაგჩენიათ სურვილი, თქვენს MacBook-ზე ჩაგეწერათ Windows ან გამოგეყენებინათ Linux-ის აპლიკაცია ოპერაციული სისტემის შეცვლის ან სხვა კომპიუტერის შეძენის გარეშე? VM ამის საშუალებას გაძლევთ, რისთვისაც ქმნის იზოლირებულ სივრცეს, სადაც შეგიძლიათ უსაფრთხოდ გაუშვათ სხვადასხვა ოპერაციული სისტემა ან აპლიკაცია. ისინი ასევე ფართოდ გამოიყენება ბლოკჩეინის ქსელებში სმარტ კონტრაქტების და დეცენტრალიზებული აპლიკაციების (DApp-ების) მხარდასაჭერად.
რა არის VM?
VM ასრულებს კომპიუტერის ფუნქციას, რომელიც გაააქტიუროთ მხოლოდ რამდენიმე დაწკაპუნებით, რაიმე დამატებითი აპარატურის საჭიროების გარეშე. თქვენ შეგიძლიათ დააინსტალოთ ოპერაციული სისტემა, შეინახოთ ფაილები, გაუშვათ აპლიკაციები და დაუკავშირდეთ ინტერნეტს, თუმცა ეს ყველაფერი თქვენს არსებულ კომპიუტერში განხორციელდება, რომელსაც ჰოსტი ეწოდება.
ამ დროს თქვენი ჰოსტ-სისტემა აქტიურად მუშაობს, იყენებს საკუთარ ოპერატიულ მეხსიერებას, გამომთვლელ სიმძლავრეს და შიდა მეხსიერებას, რათა უზრუნველყოს VM-ის გამართულად ფუნქციონირება. ეს განსაკუთრებით სასარგებლოა, თუ გჭირდებათ ისეთი პროგრამული უზრუნველყოფის გაშვება, რომელიც მხოლოდ რომელიმე კონკრეტულ ოპერაციულ სისტემაზე მუშაობს.
მაინც როგორ მუშაობს VM-ები?
ყველა ზემოთ აღწერილი პროცესის მართვას უზრუნველყოფს პროგრამული უზრუნველყოფა, სახელწოდებით ჰიპერვიზორი. ჰიპერვიზორი იყენებს თქვენი კომპიუტერის ფიზიკურ რესურსებს, როგორიცაა CPU, ოპერატიული მეხსიერება (RAM) და შიდა მეხსიერება და ანაწილებს რამდენიმე VM-ზე, რათა შესაძლებელი გახდეს მათი ერთდროულად გამოყენება.
არსებობს ჰიპერვიზორის ორი ძირითადი ტიპი:
ტიპი 1 (Bare-metal): ის დაინსტალებულია პირდაპირ აპარატურულ უზრუნველყოფაზე და ხშირად გამოიყენება, როგორც მონაცემთა ცენტრი ან ქლაუდ-პლატფორმა. მათი დანიშნულებაა წარმადობის და ეფექტურობის გაუმჯობესება.
ტიპი 2 (Hosted): ის გაშვებულია თქვენს ოპერაციულ სისტემაზე (აპლიკაციის მსგავსად) და მისი დანიშნულებაა პროგრამის ტესტირება და შემუშავება.
VM-ის ინსტალაციის შემდეგ შეგიძლიათ დაიწყოთ მისი გამოყენება ჩვეულებრივი კომპიუტერის მსგავსად, დააინსტალოთ მასზე პროგრამები, შეხვიდეთ ინტერნეტში ან შექმნათ აპლიკაციები.
რისთვის გამოიყენება VM?
1. ახალი ოპერაციული სისტემების ტესტირებისთვის
VM-ის დახმარებით თქვენ შეგიძლიათ გატესტოთ სხვადასხვა ოპერაციული სისტემა ძირითად კომპიუტერში ცვლილებების შეტანის გარეშე. ის საშუალებას გაძლევთ გამოსცადოთ ახალი სისტემა უსაფრთხო, იზოლირებულ სივრცეში.
2. სახიფათო პროგრამული უზრუნველყოფის იზოლირებისთვის
გსურთ გახსნათ ფაილი ან უცნობი აპლიკაცია, თუმცა არ ხართ დარწმუნებული, რომ ის უსაფრთხოა? მისი VM-ზე გაშვება უზრუნველყოფს თქვენი კომპიუტერის უსაფრთხოებას, რადგან მავნე პროგრამის არსებობის ან სისტემის გაუმართაობის შემთხვევაში თქვენი ძირითადი კომპიუტერი არ დაზიანდება.
3. მოძველებული ან არამხარდაჭერილი პროგრამული უზრუნველყოფის გაშვებისთვის
ზოგიერთი პროგრამა მხოლოდ ძველ სისტემებზე, მაგალითად Windows XP-ზე მუშაობს. VM-ს შეუძლია გაუშვას ეს სისტემა, რაც საშუალებას მოგცემთ განაგრძოთ ძველი პროგრამული უზრუნველყოფის გამოყენება, რომელიც შეიძლება აღარ იყოს მხარდაჭერილი თანამედროვე მოწყობილობებზე.
4. სხვადასხვა პლატფორმებისთვის განკუთვნილი კოდების დაწერისთვის და ტესტირებისთვის
VM-ები დეველოპერებს უმარტივებს სხვადასხვა ოპერაციული სისტემებისთვის დაწერილი კოდების ტესტირებას. მათ შეუძლიათ შეამოწმონ, თუ როგორ იმუშავებს ახალი აპლიკაციები სხვადასხვა სისტემებზე.
5. ქლაუდ-სერვისის გაშვებისთვის
ბევრი ქლაუდ სერვისი (როგორიცაა AWS, Azure და Google Cloud) VM-ების მეშვეობით მუშაობს. როდესაც ქლაუდ-სერვისს უშვებთ, დისტანციურ მონაცემთა ცენტრში აქტიურდება VM, რომელიც გამოიყენება ვებსაიტების, აპლიკაციების ან მონაცემთა ბაზების ჰოსტინგისთვის.
როგორ იყენებს VM-ებს ბლოკჩეინის ქსელი
ტრადიციული VM-ები იზოლირებულ სიმულაციურ სისტემებს წარმოადგენს, ბლოკჩეინის ვირტუალური კომპიუტერი კი არის სისტემა, რომელიც უზრუნველყოფს სმარტ კონტრაქტების გაშვებას ბლოკჩეინის ქსელებზე. Ethereum-ის ვირტუალური კომპიუტერი (EVM) დეველოპერებს საშუალებას აძლევს სხვადასხვა პროგრამული ენების, მაგალითად Solidity-ს, Vyper-ის და Yul-ის საშუალებით შექმნან სმარტ კონტრაქტები და გაუშვან ისინი Ethereum-ზე და სხვა EVM-თან თავსებად ქსელებზე. EVM უზრუნველყოფს, რომ სმარტ კონტრაქტების შექმნისას ან მათთან ურთიერთქმედებისას, ქსელის თითოეული ნოდი მოქმედებდეს ერთი და იმავე წესებით.
ბლოკჩეინის ქსელები იყენებს სხვადასხვა ტიპის VM-ებს, რომლებიც შექმნილია მათი მიზნების გათვალისწინებით. ზოგიერთი მათგანი ორიენტირებულია სიჩქარესა და მასშტაბირებადობაზე, ზოგის მიზანი კი უსაფრთხოება და დეველოპერების სამუშაოს გამარტივებაა. ისეთ ქსელებში, როგორიცაა NEAR და Cosmos გამოიყენება WebAssembly-ზე (WASM) დაფუძნებული VM-ები, რომელთაც აქვს რამდენიმე პროგრამირების ენაზე დაწერილი სმარტ კონტრაქტების მხარდაჭერა.
ბლოკჩეინის სხვა ქსელებში, მაგალითად Sui ქსელში გამოიყენება MoveVM, რომლითაც ხდება Move პროგრამირების ენაზე დაწერილი სმარტ კონტრაქტების აღსრულება. Solana ბლოკჩეინი იყენებს საკუთარ სისტემას, რომელსაც ხშირად Solana-ს ვირტუალურ კომპიუტერს (SVM) უწოდებენ. ის შექმნილია ტრანზაქციების პარალელურ რეჟიმში დამუშავებისთვის და ქსელის დიდ დატვირთვასთან გამკლავებისთვის.
როგორ მუშაობს ვირტუალური კომპიუტერი
თქვენ ალბათ ვერ შეამჩნევდით, თუმცა დეცენტრალიზებულ აპლიკაციებთან (DApp-ებთან) ურთიერთქმედებისას, ძირითად სამუშაოს სწორედ VM-ები ასრულებს.
თუ თქვენ დეცენტრალიზებული ფინანსების (DeFi) აპლიკაციებს იყენებთ, როგორიცაა Uniswap, ტრანზაქციების დამუშავება ხდება EVM-ში გაშვებული სმარტ კონტრაქტების მეშვეობით.
როდესაც თქვენ NFT-ებს ამზადებთ VM უშვებს კოდს, რომელიც აკონტროლებს თითოეული NFT-ის მფლობელობას. როდესაც აქტივს ყიდულობთ ან აგზავნით, VM განაახლებს ჩანაწერებს, NFT-ის მფლობელობის სწორად აღრიცხვის მიზნით.
თუ იყენებთ მეორე დონის როლაფს, თქვენი ტრანზაქციები შეიძლება დამუშავდეს სპეციალიზებული VM-ის მეშვეობით, როგორიცაა zkEVM. zkEVM-ების მეშვეობით ხდება zk-როლაფების მიერ სმარტ კონტრაქტების გაშვება, რა დროსაც გამოიყენება ნულოვანი ინფორმაციის მტკიცებულებები (ZKP).
VM-ების შეზღუდვები
1. არასათანადო წარმადობა: VM-ები წარმოადგენს დამატებით ფენას აპარატურასა და პროგრამული კოდის აღსრულების პროცესს შორის. ეს ანელებს მუშაობას ან მოიხმარს უფრო მეტ გამომთვლელ რესურს, ვიდრე აპლიკაციის პირდაპირ ფიზიკური კომპიუტერიდან გაშვების შემთხვევაში.
2. ოპერაციული სირთულეები: VM-ების მოწყობა და განახლებები გაცილებით დიდ ძალისხმევას მოითხოვს (განსაკუთრებით ქლაუდ-ინფრასტრუქტურის ან ბლოკჩეინის ქსელებში გამოყენებისას). ეს შრომატევადი პროცესია და ხშირად სპეციალიზებულ ინსტრუმენტებს და ცოდნას საჭიროებს.
3. თავსებადობა: ხშირად სმარტ კონტრაქტები კონკრეტულ VM სისტემაზე მუშაობისთვისაა შექმნილი. Ethereum-ისთვის დაწერილი სმარტ კონტრაქტების არათავსებად ბლოკჩინებზე, მაგალითად Solana-ზე გაშვება საჭიროებს მათ ხელახლა დაწერას ან ადაპტირებას. ეს იმას ნიშნავს, რომ ერთი და იგივე აპლიკაციის სხვადასხვა სისტემებზე გასაშვებად დეველოპერებს მოუწევთ დამატებითი დროის და ენერგიის დახარჯვა.
შეჯამება
VM-ები მნიშვნელოვან როლს ასრულებს სტანდარტული კომპიუტერების და ბლოკჩეინის სისტემების მუშაობაში. მათი საშუალებით შეგვიძლია გამოვცადოთ სხვადასხვა ოპერაციული სისტემები, უსაფრთხოდ დავტესტოთ პროგრამული უზრუნველყოფა და რამდენიმე დავალების შესასრულებლად გამოვიყენოთ მხოლოდ ერთი აპარატურა.
ვირტუალური კომპიუტერები ასევე გამოიყენება ბლოკჩეინის ქსელებზე სპარტ კონტრაქტების და დეცენტრალიზებული აპლიკაციების გასაშვებად. VM-ების მუშაობის პრინციპის ცოდნა დაგეხმარებათ უკეთესად გაიგოთ, თუ როგორ მუშაობს DeFi ინსტრუმენტები და პლატფორმები, რომელთაც ყოველდღიურად ვიყენებთ.
დამატებითი საკითხავი
პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადი: ეს კონტენტი თქვენთვის მოწოდებულია „არსებული სახით“ და განკუთვნილია მხოლოდ ზოგადი საინფორმაციო და საგანმანათლებლო მიზნებისთვის, რაიმე სახის რეპრეზენტაციისა თუ გარანტიის გარეშე. იგი არ უნდა იქნეს აღქმული, როგორც ფინანსური, იურიდიული ან პროფესიული რჩევა და არ არის განკუთვნილი იმისთვის, რომ რეკომენდაცია გაუწიოს რაიმე სახის კონკრეტული პროდუქტის ან სერვისის შეძენას. რჩევის მისაღებად უნდა მიმართოთ შესაბამის პროფესიონალ მრჩეველს. რადგან წინამდებარე სტატია მოწოდებულია მესამე მხარის მიერ, გაითვალისწინეთ, რომ მასში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის მესამე მხარეს და არ წარმოადგენს Binance Academy-ს შეხედულებებს. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, სრულად გაეცანით აქ წარმოდგენილ პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადს. ციფრული აქტივების ფასები შეიძლება იყოს არასტაბილური. თქვენი ინვესტიციის ღირებულებამ შეიძლება დაიკლოს ან მოიმატოს და შესაძლოა ვერ შეძლოთ ინვესტირებული თანხის დაბრუნება. თქვენ ერთპიროვნულად ხართ პასუხისმგებელი თქვენს საინვესტიციო გადაწყვეტილებებზე და Binance Academy არ არის პასუხისმგებელი თქვენ მიერ განცდილ არანაირ ზარალზე. ეს მასალა არ უნდა იქნეს აღქმული, როგორც რაიმე სახის ფინანსური, იურიდიული, ან პროფესიული რჩევა. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, გაეცანით ჩვენს გამოყენების პირობებს და რისკის შესახებ გაფრთხილებას.