მთავარი დეტალები
Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელების მეშვეობით შესაძლებელია მასშტაბირებადობასთან დაკავშირებული პრობლემების აღმოფხვრა, ტრანზაქციების განხორციელების სიჩქარის გაზრდა და საკომისიოების შემცირება. Bitcoin-ის მე-2 დონის პროტოკოლების მაგალითებია Lightning Network, Rootstock, Stacks და Liquid Network.
მე-2 დონის ქსელები ხშირ შემთხვევაში იყენებენ მასშტაბირებადობის მექანიზმებს, როგორიცაა მდგომარეობის არხები, საიდჩეინები და ბლოკჩეინის როლაფები.
გარდა მასშტაბირებადობისისა, მე-2 დონის ქსელები ასევე გვთავაზობს პროგრამირებადობის გაუმჯობესებულ დონეს, რაც ხელს უწყობს უფრო მეტი დეცენტრალიზებული ფინანსების სერვისების და სხვა Web3 სერვისების დანერგვას Bitcoin-ის ბლოკჩეინზე.
შესავალი
Bitcoin-მა, როგორც პიონერმა, თავი დაიმკვიდრა, როგორც ყველაზე მსხვილმა და პოპულარულმა კრიპტოვალუტამ. თუმცა, მიუხედავად მიღწეული წარმატებისა, Bictoin-ის უწყვეტად მზარდ პოპულარობას თან ახლდა სხვადასხვა სირთულეები, განსაკუთრებით კი მასშტაბირებადობასთან დაკავშირებული პრობლემები. ამ სირთულეების საპასუხოდ, კრიპტო საზოგადოებამ წარმოადგინა Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელები - პროტოკოლების ჯგუფი, რომელიც შექმნილია მასშტაბირებადობის გასაუმჯობესებლად, ტრანზაქციების საკომისიოების შესამცირებლად და Bitcoin-ის ეკოსისტემაში ახალი შესაძლებლობების დასანერგად.
რა არის Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელები?
Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელები გახლავთ Bitcoin-ის ბლოკჩეინზე შექმნილი პროტოკოლები. როგორც წესი, ისინი შექმნილია მთავარი ბლოკჩეინის მუშაობის ეფექტურობასთან დაკავშირებული და სხვა პრობლემების აღმოჩენისა და აღმოფხვრის მიზნით. მე-2 დონის პროტოკოლებით ტრანზაქციების დამუშავება ხდება მთავარი ბლოკჩეინის მიღმა, რაც ქმნის ისეთ უპირატესობებს, როგორიცაა გაუმჯობესებული მასშტაბირებადობის და პროგრამირებადობის მაჩვენებლები და სხვადასხვა დეცენტრალიზებული აპლიკაციის მხარდაჭერის გაზრდილი შესაძლებლობები.
რატომ Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელები?
საწყის ეტაპზე, როდესაც თავი იჩინა მასშტაბირებადობის პრობლემამ, დეცენტრალიზებული და უსაფრთხო გადახდის სისტემის სახით შექმნილი Bitcoin მრავალი სხვადასხვა პრობლემის წინაშე დადგა. ბლოკის შექმნისთვის საჭირო საშუალო დრო - 10 წთ და წამში შვიდი ტრანზაქციის (TPS) დამუშავების შესაძლებლობა არც ისე ეფექტური აღმოჩნდა ისეთ პერიოდებში, როდესაც ფიქსირდებოდა ტრანზაქციების საკმაოდ დიდი ოდენობა, რაც თავის მხრივ იწვევდა საკომისიოების რაოდენობის ზრდას და პროცესების შეფერხებას.
Bitcoin-ის ბლოკჩეინის შეზღუდული პროგრამირების ენა ასევე ზღუდავდა კომპლექსური სმარტ-კონტრაქტების და დეცენტრალიზებული აპლიკაციების (DApp-ები) მხარდაჭერის შესაძლებლობას. Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელების კონცეფცია სწორედ ამ სირთულეების დასაძლევად შეიქმნა.
Bitcoin-ის მე-2 დონე: როგორ მუშაობს ის
მე-2 დონის ტექნოლოგიები ეფუძნება ტრანზაციების off-chain დამუშავების პრინციპს, რა დროსაც ტრანზაქციები მუშავდება მთავარი ბლოკჩეინის მიღმა, რაც ამცირებს 1-ელი დონის ბლოკჩეინის დატვირთვას. off-chain არხების შექმნით, მომხმარებლებს ეძლებათ შესაძლებლობა, განახორციელონ რამდენიმე ტრანზაქცია თითოეული ტრანზაქციის პირდაპირ ბლოკჩეინზე დამატების საჭიროების გარეშე. ეს off-chain მიდგომა არამხოლოდ ზრდის ტრანზაქციების გამტარუნარიანობის დონეს, არამედ ასევე მინიმუმამდე ამცირებს საკომისიოებს, რაც მიკროტრანზაქციებს და point-of-sale ტრანზაქციებს უფრო პრაქტიკულს ხდის.
Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელების ფუნქციონირებას საფუძვლად უდევს რამდენიმე მექანიზმი, მათ შორის მდგომარეობის არხები, როლაფები და საიდჩეინები.
1. მდგომარეობის არხები
მე-2 დონის ტექნოლოგიები, როგორიცაა მაგალითად Lightning Network, მდგომარეობის არხებს იყენებენ იმისთვის, რომ მომხმარებლებს მისცენ end-to-end დაშიფრული არხების შექმნის შესაძლებლობა, გადახდების განხორციელებისა და მიღების მიზნით. ამ არხების ფარგლებში ტრანზაქციების განხორციელება ხდება off-chain, მთავარ ქსელზე კი იგზავნება მხოლოდ საწყის და საბოლოო ბალანსებთან დაკავშირებული ინფორმაცია, რაც ამცირებს დატვირთვას და აუმჯობესებს ეფექტურობას.
2. ბლოკჩეინის როლაფები
ბლოკჩეინის როლაფები (როგორც ოპტიმისტური, ისე zk-როლაფები) აერთიანებენ რამდენიმე off-chain ტრანზაქციას მონაცემთა ერთი ნაკრების სახით და მხოლოდ ამის შემდეგ ხდება მათი დამატება მთავარ ბლოკჩეინზე. ეს მიდგომა აუმჯობესებს მასშტაბირებადობას და აქვს ტრანზაქციების გამტარუნარიანობის მნიშვნელოვნად გაუმჯობესების პოტენციალი.
3. საიდჩეინები
საიდჩეინები - საკუთარი კონსენსუსის მექანიზმის მქონე დამოუკიდებელი ბლოკჩეინები, 1-ელ დონეს ორმხრივი ხიდის მეშვეობით უკავშირდებიან. ამ კავშირის მეშვეობით შესაძლებელი ხდება აქტივების გადატანა ბლოკჩეინებს შორის, დამატებითი მე-2 დონის ტექნოლოგიების მხარდაჭერის მიღება და Bitcoin-ის ქსელის შესაძლებლობების გაზრდა.
Bitcoin-ის მე-2 დონის ტექნოლოგიების მაგალითები
Bitcoin-ის ეკოსისტემის ფარგლებში შექმნილია არაერთი მე-2 დონის ტექნოლოგია, რომელთაგან თითოეული ხელს უწყობს მასშტაბირებადობის მაჩვენებლების გაუმჯობესებას და ახალი ფუნქციების შემუშავებას.
1. Lightning Network
2018 წელს გაშვებული Lightning Network იყენებს მდგომარეობის არხებს Bitcoin-ის 1-ელი დონის ბლოკჩეინზე მიკროტრანზაქციების განხორციელების მხარდაჭერის მიზნით. ის ხელს უწყობს ტრანზაქციების განხორციელების სიჩქარის გაზრდას და ღირებულების შემცირებას, რისთვისაც ხდება რამდენიმე off-chain ტრანზაქციის განხორციელება და მთავარ ბლოკჩეინზე ბალანსების გახსნა და დახურვა.
2. Rootstock (RSK)
Rootstock, რომელიც საიდჩეინის ფუნქციას ასრულებს, პირველი იყო, რომელმაც გამოიყენა სმარტ-კონტრაქტები Bitcoin-ის ბლოკჩეინზე. ის მომხმარებლებს Bitcoin-ის Rootstock ქსელზე გაგზავნის შესაძლებლობას აძლევს, სადაც ის გადაიქცევა დაბლოკილ სმარტ Bitcoin-ად (RBTC), რომელიც განთავსებულია მომხმარებლის RSK საფულეში, რაც ზრდის ტრანზაქციების განხორციელების სისწრაფეს და ამცირებს მათ ღირებულებას.
3. Stacks Protocol
მე-2 დონის ეს ბლოკჩეინი (ყოფილი Blockstack) იძლევა სმარტ-კონტრაქტებისა და დეცენტრალიზებული აპლიკაციების Bitcoin-ის ბლოკჩეინზე გამოყენების შესაძლებლობას. Stacks იყენებს მიკრობლოკებს სიჩქარის გასაზრდელად და Proof-of-Transfer (PoX) მექანიზმს, რითაც აკავშირებს ტრანზაქციებს Bitcoin-ის ბლოკჩეინზე.
4. Liquid Network
Liquid Network გახლავთ Bitcoin-ის მე-2 დონის საიდჩეინი, რომელიც მომხმარებლებს ორმხრივი მიბმის მექანიზმის გამოყენებით საკუთარი Bitcoin-ების ერთი ქსელიდან მეორეზე გადატანის საშუალებას აძლევს. BTC-ის Liquid Network-ზე გადატანისას, ხდება მისი კონვერტაცია Liquid BTC-ზე (L-BTC) 1:1 თანაფარდობით. გარდა ამისა, ის ასევე მხარს უჭერს ტოკენების და სხვა ციფრული აქტივების გამოშვებას.
Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელების გამოყენება მასშტაბირებადობის მიღმა
Bitcoin-ის მე-2 დონის ტექნოლოგიები არ შემოიფარგლება მხოლოდ მასშტაბირებადობასთან დაკავშირებული პრობლემების აღმოფხვრით; ისინი იძლევა გამოყენების ახალი გზების და ფუნქციების დანერგვის საშუალებას Bitcoin-ის ეკოსისტემის ფარგლებში.
1. პროგრამირებადობის გაუმჯობესებული დონე: მე-2 დონის ტექნოლოგიებს შემოაქვს კომპლექსური სმარტ-კონტრაქტების ფუნქციები Bitcoin-ის ქსელზე, რაც დეცენტრალიზებული ფინანსების (DeFi) სერვისების, არაჩანაცვლებადი ტოკენების (NFT-ები)და სხვა Web3 აპლიკაციების გაუმჯობესების შესაძლებლობას იძლევა.
2. Bitcoin DeFi: მე-2 დონის ტექნოლოგიები, როგორიცაა Lightning Network და Stacks ხელს უწყობს დეცენტრალიზებული ფინანსების განვითარებას Bitcoin-ის ბლოკჩეინზე, რაც მომხმარებლებს აქტივების მართვის, ატომური სვოპების, სესხების, გასესხების და ვაჭრობის პროცესებში ჩართვის საშუალებას აძლევს.
3. ბლოკჩეინის ტრილემის გადაჭრა: Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელებს საკუთარი წვლილი შეაქვთ ბლოკჩეინის ტრილემის გადაჭრის საქმეში, რითაც ხდება დეცენტრალიზაციის, უსაფრთხოების და მასშტაბირებადობის დაბალანსება. მაშინ, როდესაც Bitcoin-ის ქსელი უპირატესობას ანიჭებს დეცენტრალიზაციისა და უსაფრთხოების კონცეფციებს, მე-2 დონის ტექნოლოგიების მეშვეობით ხდება მასშტაბირებადობასთან დაკავშირებული პრობლემების აღმოფხვრა.
Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელების აღზევება
ბოლო დროს საგრძნობლად გაიზარდა Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელების მნიშვნელობა და პოპულარობა. წინსვლასა და განვითარებაზე მიუთითებს ფართო გამოყენება და ინტეგრაცია. მაგალითად, Binance-მა მისი Lightning Network-ის ინტეგრაციის პროცესის დასრულებასთან დაკავშირებით განაცხადი 2023 წელს გააკეთა, რამაც მომხმარებლებს მე-2 დონის მასშტაბირების ტექნოლოგიების გამოყენების შესაძლებლობა მისცა, Bitcoin-ის გატანისა და დეპოზიტის განხორციელების მიზნით. ეს ნაბიჯი ხაზს უსვამს მე-2 დონის ტექენოლოგიების განვითარების მზარდ მნიშვნელობას, კრიპტოვალუტების განვითარებადი ეკოსისტემის ფარგლებში.
სამომავლოდ, ბლოკჩეინის ეკოსისტემის განვითარების პარალელურად, Bitcoin-ის მე-2 დონის ტექნოლოგიები უდიდეს პოტენციალს გვპირდება. ბოლო წლებში კრიპტო საზოგადოებამ იხილა Bitcoin-ის ეკოსისტემის უპრეცენდენტო განვითარება და ინოვაციები, სადაც მე-2 დონის ქსელები უმნიშვნელოვანეს როლს თამაშობდა.
შეჯამება
Bitcoin-ის მე-2 დონის ქსელების შექმნამ მნიშვნელოვნად შეამცირა ის სირთულეები, რომელთა წინაშეც იდგა Bitcoin, მისი მეშვეობით შეიქმნა ტექნოლოგიები, რომლებიც ხელს უწყობს ტრანზაქციების სისწრაფის გაზრდას, საკომისიოების შემცირებას და ახალი შესაძლებლობების დანერგვას. გარდა მასშტაბირებადობასთან დაკავშირებული გაუმჯობესებებისა, Bitcoin-ის მე-2 დონის ტექნოლოგიები გვთავაზობს პროგრამირებადობის გაუმჯობესებულ დონეს, რაც ხელს უწყობს De-Fi სერვისების, აქტივების მართვის და Bitcoin-ის ბლოკჩეინზე მიმდინარე სხვა პროცესების გაუმჯობესებასა და განვითარებას.
დამატებითი საკითხავი
პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადი: ეს კონტენტი თქვენთვის წარმოდგენილია „არსებული სახით“ და განკუთვნილია მხოლოდ საინფორმაციო და საგანმანათლებლო მიზნებისთვის, რაიმე სახის რეპრეზენტაციისა თუ გარანტიის გარეშე. იგი არ უნდა იქნას აღქმული, როგორც ფინანსური, იურიდიული ან პროფესიული რჩევა და არ არის განკუთვნილი იმისთვის, რომ რეკომენდაცია გაუწიოს რაიმე სახის კონკრეტული პროდუქტის, ან სერვისის შეძენას. რჩევის მისაღებად უნდა მიმართოთ შესაბამის პროფესიონალ მრჩეველს. რადგან წინამდებარე სტატია მოწოდებულია მესამე მხარის მიერ, გაითვალისწინეთ, რომ მასში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის მესამე მხარეს და არ წარმოადგენს Binance Academy-ს შეხედულებებს. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, სრულად გაეცანით აქწარმოდგენილ პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადს. ციფრული აქტივების ფასები შეიძლება იყოს არასტაბილური. თქვენი ინვესტიციის ღირებულებამ შეიძლება დაიკლოს ან მოიმატოს და შესაძლოა ვერ შეძლოთ ინვესტირებული თანხის დაბრუნება. თქვენ ერთპიროვნულად ხართ პასუხისმგებელი თქვენს საინვესტიციო გადაწყვეტილებებზე და Binance Academy არ არის პასუხისმგებელი თქვენ მიერ განცდილ არანაირ ზარალზე. აქ მოცემული ინფორმაცია არ უნდა იქნას აღქმული, როგორც რაიმე სახის ფინანსური, იურიდიული, ან პროფესიული რჩევა. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, გაეცანით ჩვენს გამოყენების წესებს და რისკის შესახებ გაფრთხილებას.