Τι είναι η θεωρία του Dow;
Στην ουσία, η θεωρία του Dow είναι ένα πλαίσιο για την τεχνική ανάλυση, που βασίζεται στην έρευνα του Charles Dow για τη θεωρία της αγοράς. Ο Dow ήταν ιδρυτής και συντάκτης της Wall Street Journal και συνιδρυτής της Dow Jones & Company. Ως μέρος της εταιρείας, βοήθησε στη δημιουργία του πρώτου χρηματιστηριακού δείκτη, γνωστός ως Dow Jones Transportation Index (DJT), που ακολουθείται από τον Dow Jones Industrial Average (DJIA).
Ο Dow δεν κατέγραψε ποτέ τις ιδέες του ως μια συγκεκριμένη θεωρία και δεν τις ανέφερε με αυτόν τον τρόπο. Παρόλα αυτά, πολλοί διδάχθηκαν από αυτόν μέσω των άρθρων του στη Wall Street Journal. Μετά τον θάνατό του, άλλοι συντάκτες, όπως ο William Hamilton, βελτίωσαν αυτές τις ιδέες και χρησιμοποίησαν τα άρθρα του για να συνθέσουν αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως θεωρία του Dow.
Αυτό το άρθρο αποτελεί μια εισαγωγή στη θεωρία του Dow, εξετάζοντας τα διάφορα στάδια των τάσεων της αγοράς με βάση το έργο του Dow. Όπως ισχύει για κάθε θεωρία, οι παρακάτω αρχές δεν είναι αλάνθαστες και είναι ανοιχτές σε κάθε ερμηνεία.
Οι βασικές αρχές της θεωρίας του Dow
Η αγορά απεικονίζει τα πάντα
Αυτή η αρχή εναρμονίζεται πλήρως με τη λεγόμενη Υπόθεση αποτελεσματικής αγοράς (Efficient Market Hypothesis ή EMH). Ο Dow πίστευε ότι η αγορά αποτιμά τα πάντα, πράγμα που σημαίνει ότι όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες απεικονίζονται ήδη στην τιμή.
Για παράδειγμα, αν μια εταιρεία αναμένεται να ανακοινώσει θετικά και αυξημένα κέρδη, η αγορά θα το απεικονίσει προτού συμβεί. Η ζήτηση για τις μετοχές τους θα αυξηθεί πριν από τη δημοσίευση της έκθεσης και, κατόπιν, η τιμή μπορεί να μην αλλάξει τόσο πολύ αφού τελικά κυκλοφορήσει η αναμενόμενη θετική έκθεση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο Dow παρατήρησε ότι μια εταιρεία μπορεί να δει μείωση της τιμής της μετοχής της μετά από θετικά αποτελέσματα, επειδή αυτά δεν ήταν τόσο θετικά όσο αναμενόταν.
Πολλοί επενδυτές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η αρχή αυτή ισχύει, ιδίως εκείνοι που χρησιμοποιούν εκτενώς την τεχνική ανάλυση. Ωστόσο, όσοι προτιμούν τη θεμελιώδη ανάλυση διαφωνούν και υποστηρίζουν ότι η αξία αγοράς δεν απεικονίζει την εγγενή αξία μιας μετοχής.
Τάσεις της αγοράς
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το έργο του Dow είναι αυτό που δημιούργησε την έννοια της τάσης της αγοράς, η οποία θεωρείται πλέον βασικό στοιχείο του χρηματοπιστωτικού κλάδου. Η θεωρία του Dow υποστηρίζει ότι υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι τάσεων στην αγορά:
Πρωτογενής τάση – Διαρκεί από μήνες έως πολλά χρόνια και αποτελεί τη σημαντικότερη κίνηση της αγοράς.
Δευτερογενής τάση – Διαρκεί από εβδομάδες έως μερικούς μήνες.
Τριτογενής τάση – Έχει την τάση να μην αντέχει περισσότερο από μία εβδομάδα ή περισσότερο από δέκα ημέρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να διαρκέσει μόνο λίγες ώρες ή μία ημέρα.
Μελετώντας αυτές τις διαφορετικές τάσεις, οι επενδυτές μπορούν να βρουν ευκαιρίες. Ενώ η πρωτογενής τάση είναι η βασικότερη που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, ευνοϊκές ευκαιρίες τείνουν να εμφανίζονται όταν οι δευτερογενείς και τριτογενείς τάσεις φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με την πρωτογενή τάση.
Για παράδειγμα, αν πιστεύετε ότι ένα κρυπτονόμισμα έχει μια θετική πρωτογενή τάση αλλά παρουσιάζει αρνητική δευτερογενή τάση, ίσως να υπάρχει η ευκαιρία να το αγοράσετε σε σχετικά χαμηλή τιμή και να προσπαθήσετε να το πουλήσετε μόλις η αξία του αυξηθεί.
Το πρόβλημα τώρα, όπως και τότε, είναι να αναγνωρίσετε τι είδους τάση παρατηρείτε, και σε αυτό το σημείο εμπλέκεται η εκτενέστερη τεχνική ανάλυση. Στις μέρες μας, οι επενδυτές χρησιμοποιούν πολλά εργαλεία ανάλυσης για να καταλάβουν τι είδους τάση εξετάζουν.
Οι τρεις φάσεις των πρωτογενών τάσεων
Ο Dow διαπίστωσε ότι οι μακροπρόθεσμες πρωτογενείς τάσεις έχουν τρεις φάσεις. Για παράδειγμα, σε μια ανατιμητική αγορά, οι φάσεις θα ήταν:
Συσσώρευση – Μετά την προηγούμενη υποτιμητική αγορά, η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων εξακολουθεί να είναι χαμηλή καθώς το κλίμα της αγοράς είναι κατά κύριο λόγο αρνητικό. Οι έξυπνοι επενδυτές και ειδικοί διαπραγματευτές αρχίζουν τη συσσώρευση για όσο διαρκεί αυτό το κλίμα, προτού σημειωθεί σημαντική αύξηση της τιμής.
Συμμετοχή του κοινού – Η ευρύτερη αγορά αντιλαμβάνεται τώρα την ευκαιρία που έχουν ήδη παρατηρήσει οι έξυπνοι επενδυτές και το κοινό δραστηριοποιείται όλο και περισσότερο στην αγορά. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, οι τιμές τείνουν να αυξάνονται ραγδαία.
Περίσσευμα και διανομή – Στην τρίτη φάση, το ευρύτερο κοινό συνεχίζει να κερδοσκοπεί, αλλά η τάση οδεύει προς το τέλος της. Οι ειδικοί διαπραγματευτές αρχίζουν να διανέμουν τις συμμετοχές τους, δηλαδή να πραγματοποιούν πωλήσεις σε άλλους συμμετέχοντες που δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει ότι η τάση πρόκειται να αντιστραφεί.
Σε μια υποτιμητική αγορά, οι φάσεις θα αντιστραφούν. Η τάση θα ξεκινήσει με τη διανομή όσων αναγνωρίζουν τα σημάδια και θα ακολουθηθεί από τη συμμετοχή του κοινού. Στην τρίτη φάση, το κοινό θα συνεχίσει να βρίσκεται σε απόγνωση, αλλά οι επενδυτές που μπορούν να διακρίνουν την επερχόμενη αλλαγή θα αρχίσουν πάλι τη συσσώρευση.
Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα ισχύσει αυτή η αρχή, αλλά χιλιάδες επενδυτές εξετάζουν αυτές τις φάσεις πριν αναλάβουν δράση. Μάλιστα, η μέθοδος Wyckoff επίσης βασίζεται στις έννοιες της συσσώρευσης και της διανομής και περιγράφει μια σχετικά παρόμοια έννοια των κύκλων της αγοράς (μεταβαίνοντας από τη μία φάση στην άλλη).
Συσχέτιση μεταξύ των δεικτών
Ο Dow πίστευε ότι οι πρωτογενείς τάσεις που παρατηρούνται σε έναν δείκτη αγοράς πρέπει να επιβεβαιώνονται από τις τάσεις που παρατηρούνται σε έναν άλλο δείκτη αγοράς. Εκείνη την εποχή, αυτό αφορούσε κυρίως τους δείκτες Dow Jones Transportation Index και Dow Jones Industrial Average.
Εκείνη την εποχή, η αγορά των μεταφορών (κυρίως των σιδηροδρομικών μεταφορών) συνδεόταν σε μεγάλο βαθμό με τη βιομηχανική δραστηριότητα. Αυτό είναι λογικό: για την παραγωγή περισσότερων αγαθών, απαιτείται πρώτα αύξηση της λειτουργίας των σιδηροδρόμων για την παροχή των απαραίτητων πρώτων υλών.
Συνεπώς, υπήρχε σαφής συσχέτιση μεταξύ της βιομηχανίας παραγωγής και της αγοράς μεταφορών. Αν λειτουργούσε καλά η μία, πιθανότατα θα λειτουργούσε καλά και η άλλη. Ωστόσο, η αρχή της συσχέτισης μεταξύ των δεικτών δεν είναι τόσο αποτελεσματική σήμερα, επειδή πολλά αγαθά είναι ψηφιακά και δεν απαιτούν φυσική διανομή.
Ο όγκος παίζει ρόλο
Όπως πιστεύουν πολλοί επενδυτές σήμερα, ο Dow θεωρούσε τον όγκο ως βασικό δευτερεύοντα δείκτη, πράγμα που σημαίνει ότι μια ισχυρή τάση θα πρέπει να συνοδεύεται από υψηλό όγκο συναλλαγών. Όσο μεγαλύτερος είναι ο όγκος, τόσο πιο πιθανό είναι η κίνηση να απεικονίζει την πραγματική τάση της αγοράς. Όταν ο όγκος συναλλαγών είναι περιορισμένος, η κίνηση των τιμών μπορεί να μην απεικονίζει την πραγματική τάση της αγοράς.
Οι τάσεις ισχύουν μέχρι να επιβεβαιωθεί η αντιστροφή τους
Ο Dow υποστήριζε ότι αν η αγορά έχει τάση, θα συνεχίσει να έχει τάση. Επομένως, για παράδειγμα, εάν η μετοχή μιας επιχείρησης αρχίσει να κινείται ανοδικά μετά από θετικές εξελίξεις, θα συνεχίσει να το κάνει μέχρι να εμφανιστεί μια οριστική αντιστροφή.
Εξαιτίας αυτού, ο Dow πίστευε ότι οι αντιστροφές θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με δυσπιστία έως ότου επιβεβαιωθούν ως μια νέα πρωτογενής τάση. Φυσικά, η διάκριση μεταξύ μιας δευτερογενούς τάσης και της αρχής μιας νέας πρωτογενούς τάσης δεν είναι εύκολη και οι επενδυτές συχνά έρχονται αντιμέτωποι με παραπλανητικές αντιστροφές που καταλήγουν να είναι απλώς δευτερογενείς τάσεις.
Συμπεράσματα
Ορισμένοι κριτικοί υποστηρίζουν ότι η θεωρία του Dow είναι παρωχημένη, ειδικά όσον αφορά την αρχή της συσχέτισης μεταξύ των δεικτών (η οποία ορίζει ότι ένας δείκτης ή μέσος όρος πρέπει να υποστηρίζει έναν άλλο). Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι επενδυτές πιστεύουν ότι η θεωρία του Dow είναι ακόμη και σήμερα επίκαιρη. Όχι μόνο επειδή έχει να κάνει με τον εντοπισμό οικονομικών ευκαιριών, αλλά και λόγω της έννοιας των τάσεων της αγοράς που δημιούργησε το έργο του Dow.