Ví tiền mã hóa là gì?

Giải thích về ví tiền mã hóa

Nói ngắn gọn, ví tiền mã hóa là một công cụ mà bạn có thể sử dụng để tương tác với mạng blockchain. Có nhiều loại ví tiền mã hóa khác nhau và chúng có thể được chia thành ba nhóm: Ví phần mềm, ví phần cứng và paper wallet. Tùy thuộc vào cơ chế hoạt động, các loại ví này còn có thể được chia thành ví nóng hoặc ví lạnh.

Phần lớn ví tiền mã hóa là ví phần mềm, vì nó mang lại sự thuận tiện cho người dùng hơn so với ví phần cứng. Tuy nhiên, ví phần cứng được nhiều người xem là giải pháp cất giữ tiền an toàn nhất. Ngoài ra còn có paper wallet, "ví" này được in ra trên một tờ giấy. Tuy nhiên, hiện nay, việc sử dụng chúng bị coi là lỗi thời và không đáng tin cậy.

Ví tiền mã hoá hoạt động như thế nào?

Không như mọi người thường nghĩ, ví tiền mã hóa không thực sự lưu trữ tài sản kỹ thuật số. Thực tế, nó là một ứng dụng cung cấp các công cụ cần thiết để tương tác với một blockchain. Nói cách khác, các ví này có thể tạo ra thông tin cần thiết để gửi và nhận tiền mã hóa thông qua các giao dịch trên blockchain. Một trong những thông tin cần thiết đó bao gồm một hoặc nhiều cặp khóa công khai và khóa riêng tư.

Ví này cũng bao gồm một địa chỉ, là một định danh bằng các chữ cái và số được tạo ra dựa trên các khóa công khai và khóa riêng tư. Về bản chất, một địa chỉ như vậy là một "vị trí" cụ thể trên blockchain, nơi mà các coin có thể được gửi đến. Điều này có nghĩa là bạn có thể chia sẻ địa chỉ của mình với người khác để nhận tiền nhưng bạn không bao giờ được tiết lộ khóa riêng tư của mình cho bất kỳ ai.

Khóa riêng tư cung cấp quyền truy cập vào tiền mã hóa của bạn, bất kể bạn sử dụng ví nào. Vì vậy, ngay cả khi máy tính hoặc điện thoại thông minh của bạn bị xâm nhập trái phép, bạn vẫn có thể truy cập vào tiền của mình từ một thiết bị khác – miễn là bạn có khóa riêng tư (hoặc cụm từ ghi nhớ) tương ứng. Lưu ý: Các coin không bao giờ thực sự rời khỏi blockchain. Chúng chỉ được chuyển từ địa chỉ này sang địa chỉ khác.

Tôi có cần ví tiền mã hóa để giao dịch tiền mã hóa không?

Câu trả lời đơn giản là có. Cho dù bạn là một trader thường xuyên hay một HODLer (người nắm giữ Bitcoin), bạn vẫn cần có địa chỉ ví để lưu trữ và giao dịch tiền mã hóa. Bạn có thể sử dụng ví nóng do sàn giao dịch tiền mã hóa của bạn cung cấp, ví di động mà bạn cài đặt trên điện thoại, tiện ích mở rộng trên trình duyệt, ví máy tính để bàn hoặc ví phần cứng. Có một số tùy chọn khác. Dưới đây là một số ví dụ về các loại ví khác nhau:

1. Ví nóng: Sàn giao dịch Binance.

2. Ví tiền mã hóa dùng trên di động: Trust Wallet, MetaMask.

3. Ví tiền mã hóa dùng trên tiện ích mở rộng trên trình duyệt: MetaMask, MathWallet, Binance Chain Wallet.

4. Ví tiền mã hóa dùng trên máy tính để bàn: Electrum, Exodus.

Lưu ý: Nếu bạn đang sử dụng Binance Smart Chain (BSC), hãy nhớ đọc bài Một số ví tiền mã hóa tốt nhất cho Binance Smart Chain (BSC).

Ví nóng và ví lạnh

Như đã đề cập, ví tiền mã hoá cũng có thể được chia làm 2 loại là "nóng" hoặc "lạnh", tùy theo cách chúng hoạt động.

Ví nóng là ví được kết nối với Internet. Ví dụ: Khi bạn tạo tài khoản trên Binance và gửi tiền vào ví của mình, tức là bạn đang gửi tiền vào ví nóng của Binance. Các ví này khá dễ thiết lập và có thể nhanh chóng truy cập vào tiền, thuận tiện cho các trader và những người dùng thường xuyên khác.

Ngược lại, ví lạnh không kết nối với Internet. Thay vào đó, người dùng sử dụng một phương tiện vật lý để lưu trữ các khóa ngoại tuyến, giúp các ví này có khả năng chống lại các hành động tấn công trực tuyến. Do đó, ví lạnh được nhiều người xem là một giải pháp an toàn hơn để "lưu trữ" coin. Phương pháp này còn được gọi là kho lạnh và nó đặc biệt thích hợp với các nhà đầu tư dài hạn hoặc các "HODLer."

Như một cách để bảo vệ tiền của người dùng, Binance chỉ giữ một tỷ lệ nhỏ coin trong ví nóng của mình. Số còn lại được cất trong kho lạnh, ngắt kết nối Internet. Đáng chú ý là, Binance DEX cung cấp giải pháp cho những người dùng không muốn giữ tiền của họ trên một sàn giao dịch tập trung. Nó là một nền tảng giao dịch phi tập trung cho phép bạn có toàn quyền kiểm soát các khóa riêng tư, đồng thời có thể giao dịch trực tiếp từ các thiết bị kho lạnh (ví phần cứng) của mình.

Ví phần mềm

Ví phần mềm có nhiều loại khác nhau, mỗi loại có những đặc điểm riêng biệt. Hầu hết chúng đều được kết nối với Internet (ví nóng). Dưới đây là những mô tả cơ bản về một số loại ví phổ biến và quan trọng nhất: ví web, ví máy tính để bàn và ví di động.

Ví web

Bạn có thể sử dụng ví web để truy cập vào các blockchain, thông qua giao diện trình duyệt mà không cần phải tải về hoặc cài đặt bất kỳ thứ gì. Nó gồm cả ví sàn giao dịch và các ví trên trình duyệt khác. Trong hầu hết các trường hợp, bạn có thể tạo ví mới và đặt mật khẩu cá nhân để truy cập. Tuy nhiên, một số nhà cung cấp dịch vụ sẽ thay mặt bạn giữ và quản lý các khóa riêng tư. Mặc dù điều này có thể thuận tiện hơn cho những người dùng thiếu kinh nghiệm nhưng đây là cách làm chứa đựng nhiều rủi ro.

Khi bạn không giữ khóa riêng tư của mình, đồng nghĩa với việc bạn đang tin tưởng và giao tiền của mình cho người khác. Để giải quyết vấn đề này, nhiều ví web hiện đã cho phép bạn quản lý các khóa của ví một cách hoàn toàn hoặc thông qua quyền kiểm soát được chia sẻ (thông qua mô hình đa chữ ký). Vì vậy, điều quan trọng là phải kiểm tra bản chất kỹ thuật của từng ví trước khi chọn ví phù hợp nhất với mình.
Khi sử dụng các sàn giao dịch tiền mã hóa, bạn nên cân nhắc sử dụng các công cụ bảo vệ có sẵn.

Sàn giao dịch Binance cung cấp một số tính năng bảo mật, chẳng hạn như quản lý thiết bị, xác thực đa yếu tố, mã chống tấn công giả mạo và quản lý địa chỉ rút tiền.

Ví desktop

Đúng như tên gọi, ví máy tính để bàn là một phần mềm bạn tải về và hoạt động cục bộ trên máy tính. Không giống như một số phiên bản hoạt động trên web, ví máy tính để bàn cung cấp cho bạn toàn quyền kiểm soát đối với các khóa và tiền của mình. Khi bạn tạo một ví máy tính để bàn mới, một tệp có tên "wallet.dat" sẽ được lưu trữ cục bộ trên máy tính của bạn. Tệp này chứa thông tin khóa riêng tư được sử dụng để truy cập vào các địa chỉ tiền mã hóa của bạn. Vì vậy, bạn nên mã hóa tệp này bằng mật khẩu cá nhân.

Nếu bạn mã hóa ví máy tính để bàn của mình, bạn sẽ được yêu cầu cung cấp mật khẩu mỗi khi chạy phần mềm và phần mềm có thể đọc tệp wallet.dat. Nếu bạn làm mất tệp này hoặc quên mật khẩu, rất có thể bạn sẽ mất quyền truy cập vào tiền của mình.

Do đó, điều quan trọng là phải sao lưu và giữ tệp wallet.dat ở nơi an toàn. Ngoài ra, bạn có thể xuất khóa riêng tư hoặc cụm từ ghi nhớ tương ứng. Bằng cách này, bạn sẽ có thể truy cập vào tiền của mình trên các thiết bị khác trong trường hợp máy tính của bạn ngừng hoạt động hoặc không thể truy cập được vì một lý do nào đó.

Nói chung, ví máy tính để bàn có thể được coi là an toàn hơn hầu hết các ví phiên bản web, nhưng điều quan trọng là phải đảm bảo máy tính của bạn sạch vi-rút và phần mềm độc hại trước khi thiết lập và sử dụng ví tiền mã hóa.

Ví di động

Ví di động hoạt động giống như các ví tiền mã hóa dùng trên máy tính để bàn nhưng chúng được thiết kế như các ứng dụng trên điện thoại thông minh. Chúng khá thuận tiện vì chúng cho phép bạn gửi và nhận tiền mã hóa thông qua việc sử dụng mã QR.

Do đó, ví di động đặc biệt thích hợp để thực hiện các giao dịch và thanh toán hàng ngày, khiến chúng trở thành một lựa chọn khả thi để chi tiêu Bitcoin, BNB và các loại tiền mã hóa khác trong thế giới thực. Trust Wallet là một ví dụ nổi bật về ví tiền mã hóa di động.

Tuy nhiên, cũng giống như máy tính, thiết bị di động dễ bị nhiễm các ứng dụng độc hại và phần mềm độc hại. Vì vậy, bạn nên mã hóa ví di động của mình bằng mật khẩu và sao lưu khóa riêng tư (hoặc cụm từ ghi nhớ) trong trường hợp điện thoại thông minh của bạn bị mất hoặc bị hỏng.

Ví phần cứng

Ví phần cứng là thiết bị vật lý, điện tử sử dụng trình tạo số ngẫu nhiên (RNG) để tạo khóa công khai và khóa riêng tư. Các khóa sau đó được lưu trữ trong chính thiết bị không được kết nối với Internet. Do đó, việc lưu trữ phần cứng tạo thành một loại ví lạnh và được coi là một trong những lựa chọn lưu trữ an toàn nhất.

Mặc dù các ví này cung cấp mức độ bảo mật cao hơn do có thể chống lại các cuộc tấn công trực tuyến nhưng chúng cũng có những rủi ro tiềm ẩn nếu việc triển khai chương trình cơ sở không được thực hiện đúng cách. Ngoài ra, ví phần cứng có xu hướng ít thân thiện với người dùng và khó truy cập vào tiền hơn khi so sánh với ví nóng.

Để khắc phục tình trạng hạn chế khả năng truy cập, bạn có thể sử dụng Binance DEX để kết nối thiết bị của mình trực tiếp với nền tảng giao dịch. Đây là một cách an toàn để truy cập vào tiền của bạn vì các khóa riêng tư không bao giờ rời khỏi thiết bị của bạn. Một số nhà cung cấp dịch vụ ví web cũng cung cấp dịch vụ tương tự, cho phép kết nối ví phần cứng với giao diện trình duyệt của họ.

Bạn nên xem xét việc sử dụng ví phần cứng nếu có kế hoạch giữ tiễn mã hóa trong một thời gian dài hoặc nếu bạn đang nắm giữ một lượng lớn tiền mã hóa. Hiện tại, hầu hết các ví phần cứng đều cho phép bạn thiết lập mã PIN để bảo vệ thiết bị của mình, cũng như thiết lập cụm từ dự phòng – cụm từ có thể được sử dụng trong trường hợp ví của bạn bị mất.

Ví giấy

Một paper wallet là một mảnh giấy trên đó in địa chỉ tiền mã hóa và khóa riêng tư dưới dạng mã QR. Các mã này có thể được quét để thực hiện các giao dịch tiền mã hóa.

Một số trang web ví giấy cho phép bạn tải xuống mã của họ để tạo địa chỉ và các khóa mới khi ngoại tuyến. Do đó, những chiếc ví này có khả năng cao trong việc chống lại các cuộc tấn công hack trực tuyến và có thể được coi là một giải pháp thay thế cho lưu trữ lạnh.

Tuy nhiên, do có nhiều sai sót, việc sử dụng paper wallet hiện được coi là nguy hiểm và không nên được khuyến khích. Nếu bạn vẫn muốn sử dụng nó, bạn phải hiểu về những rủi ro có thể phát sinh. Lỗ hổng lớn của paper wallet là chúng không thích hợp để gửi một phần tiền trong tài khoản, mà chỉ gửi được toàn bộ số dư trong cùng một lúc.

Ví dụ: bạn có một ví giấy và cần thực hiện nhiều giao dịch để nạp tiền vào nó, tổng cộng là 10 BTC. Để có thể chi 2 BTC, bạn phải gửi tất cả 10 BTC vào một loại ví khác (ví dụ: ví máy tính để bàn), rồi sau đó mới có thể chi tiêu một phần (2 BTC) trong số tiền. Kết thúc giao dịch, bạn phải gửi lại 8 BTC vào một ví giấy mới, mặc dù ví phần cứng hoặc phần mềm sẽ là lựa chọn tốt hơn.

Về mặt kỹ thuật, nếu bạn nhập khóa riêng tư của ví giấy vào ví trên máy tính để bàn và chỉ tiêu một phần tiền, số tiền còn lại sẽ được gửi đến "địa chỉ thay đổi" được tạo tự động bởi giao thức Bitcoin. Nếu bạn không đặt thủ công địa chỉ thay đổi thành địa chỉ mà bạn kiểm soát, bạn có thể sẽ mất tiền của mình.

Hầu hết các ví phần mềm ngày nay sẽ xử lý thay đổi này cho bạn, ví sẽ gửi số coin còn lại đến một địa chỉ là một phần trong ví của bạn. Nhưng điều quan trọng cần nhớ là paper wallet của bạn sẽ trống không sau khi gửi tiền trong giao dịch đầu tiên – bất kể số tiền là bao nhiêu. Vì vậy, đừng mong sau đó có thể sử dụng lại.

Tầm quan trọng của sao lưu

Mất quyền truy cập vào ví tiền mã hóa có thể khiến bạn phải trả một cái giá rất lớn. Vì vậy, bạn phải có biện pháp sao lưu ví thường xuyên. Trong nhiều trường hợp, điều này được thực hiện chỉ bằng cách sao lưu các tệp wallet.dat hoặc các cụm từ ghi nhớ. Về cơ bản, một cụm từ ghi nhớ hoạt động giống như một khóa gốc để tạo và cấp quyền truy cập vào tất cả các khóa và địa chỉ trong ví tiền mã hóa. Ngoài ra, nếu bạn mã hóa mật khẩu, hãy nhớ sao lưu mật khẩu của mình.

Tôi nên sử dụng loại ví tiền mã hóa nào?

Không có câu trả lời chắc chắn về việc bạn nên sử dụng ví tiền mã hóa nào. Nếu bạn là một trader thường xuyên, việc sử dụng ví web cho phép bạn truy cập nhanh vào các khoản tiền của mình và giao dịch một cách thuận tiện. Giả sử bạn đã thực hiện thêm các bước để bảo mật tài khoản của mình bằng tính năng xác thực hai yếu tố (2FA) thì nhìn chung, tiền mã hóa của bạn sẽ an toàn. Tuy nhiên, nếu bạn HODL một lượng lớn tiền mã hóa mà bạn không muốn bán trong thời gian này, ví lạnh là lựa chọn thay thế tốt hơn vì chúng không được kết nối với Internet nên chúng an toàn hơn và có khả năng chống lại các cuộc tấn công giả mạo hoặc tránh bị lừa đảo trực tuyến.

Tổng kết

Ví tiền mã hóa là một phần không thể thiếu trong việc sử dụng Bitcoin và các loại tiền mã hóa khác. Chúng là một phần cơ bản của cơ sở hạ tầng giúp gửi và nhận tiền mã hóa thông qua các mạng blockchain. Mỗi loại ví đều có các ưu điểm và nhược điểm riêng nên điều quan trọng là phải hiểu cơ chế hoạt động của ví trước khi di chuyển tiền của bạn.