Önemli notlar:
Validium'lar, Ethereum için ölçeklendirme çözümleridir ve işlemleri zincir dışında işlerken aynı zamanda işlemlerin geçerliliğini garanti altına almak için sıfır bilgi ispatlarını kullanır.
Validium'lar, işlemleri gruplamak ve doğrulamak için operatörlerden faydalanarak zincir üstünde depolanan veri miktarını ve gas ücretlerini azaltıp işlemlerin verimli bir şekilde işlenmesine imkan tanır.
Validium'lar yüksek işlem hızları ve gizlilik gibi avantajlar sunarken veri kullanılabilirliği riskleri ve olası merkezileşme kaygıları gibi zorluklarla da karşı karşıyadır.
Giriş
Yıllar içinde blockchain teknolojisi önemli ölçüde gelişmiş olsa da ölçeklenebilirlik en önemli sorunlardan biri olmayı sürdürmektedir. Bu makalede validium'lardan, bunların nasıl hizmet gördüğünden ve Ethereum'un ölçeklenebilirliğini nasıl geliştirebileceğinden bahsedeceğiz.
Validium'lar Nedir?
Validium'lar, Ethereum'da işlemleri daha verimli bir şekilde işlemek için zincir dışı veri kullanılabilirliğini ve hesaplamaları kullanan bir ölçeklendirme çözümüdür. Bazı verileri zincir üstünde depolayan sıfır bilgi rollup'larının (zk rollup) aksine, validium'lar işlemleri zincir dışında tutar ve bu işlemlerin geçerliliğini doğrulamak için sıfır bilgi ispatlarını (ZKP) kullanır.
Validium'lar Nasıl Hizmet Görür?
Validium'lar, işlemleri Ethereum ana ağı dışında gerçekleştirir ve bu işlemlerin geçerliliğini doğrulamak ve bütünlüğünü sağlamak için Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmelerden faydalanır. Şimdi, validium'ların bazı önemli özelliklerinden bahsedelim.
İşlemler
Kullanıcı bir validium kullanarak işlem yapmak istediğinde bu işlemi bir operatöre gönderir. Operatörler, validium zincirinde işlemlerin gerçekleştirilmesinden sorumlu düğümlerdir. Bunlar tek bir düğüm veya hisse ispatı (PoS) sistemi ile seçilen bir dizi düğüm olabilir.
Operatör, işlemleri bir parti haline getirir ve zincir dışında işler. Parti hazır olduğunda operatör işlemlerin doğru bir şekilde gerçekleştirildiğine dair bir kanıt oluşturmak için ispatlama devresi adında özel bir sistem kullanır.
Durum gönderimleri
Validium'un durumunu (tüm hesapların ve bakiyelerinin kaydı) Merkle ağacı olarak bilinen büyük bir ağaç olarak düşünebilirsiniz. Bu ağacın durum kökü olarak adlandırılan kökü, durumun tamamını temsil eden bir parmak izi gibidir. Bu durum kökü Ethereum üzerinde saklanır.
Operatör işlemleri işlediğinde, yeni bakiyeleri ve hesap durumlarını yansıtacak şekilde durum kökünü günceller. Daha sonra bu yeni durum kökünü her şeyin doğru bir şekilde yapıldığına dair kanıtla birlikte Ethereum ana ağına gönderir.
Zk-rollup'ların aksine, bir validium üzerindeki blok üreticilerinin tüm işlem bilgilerini Ethereum'da yayınlamasına gerek yoktur. Ethereum ispatı doğrularsa yeni durum kabul edilir ve validium güncellenir.
Yatırma ve çekim işlemleri
Kullanıcılar, Ethereum'daki özel bir sözleşmeye ETH ya da diğer tokenleri göndererek Ethereum'daki fonlarını bir validium'a yatırabilir. Bu sözleşme, yatırılan bu fonları validium zincir dışına iletir ve kullanıcının zincir dışı hesabına yatırır.
Kullanıcılar, fonları Ethereum'a geri çekerken operatöre bir çekim talebi gönderir. Operatör talebi bir partiye dahil eder ve parti Ethereum üzerinde doğrulandığında kullanıcılar fonlarını çekebilir.
Validium'lar ve EVM Uyumluluğu
Basit uygulamalar
Validium'lar token takasları ve ödemeler gibi basit uygulamalar için verimlidir, çünkü tüm verileri Ethereum ana ağında saklamak zorunda kalmadan birçok işlemi hızla gerçekleştirebilirler. Bu da onları işlemlerin basit olduğu ve karmaşık hesaplamalar gerektirmediği uygulamalar için ideal bir hale getirir.
Akıllı sözleşmelerle ilgili zorluklar
Akıllı sözleşmeler blockchain üzerinde çalışan ve çoğu zaman karmaşık operasyonlar içeren programlardır. Validium'lar akıllı sözleşmelerde zorlanır, çünkü karmaşık işlemlerin doğru bir şekilde yapıldığını kanıtlamak daha fazla hesaplama gücü gerektirir. Bu da akıllı sözleşmelerin sunduğu farklı birçok işlevin validium'lar tarafından desteklenmesini zorlaştırır.
Potansiyel çözümler
Bazı projeler, validium'ları Ethereum'un akıllı sözleşme imkanlarıyla daha uyumlu hale getirmenin yolları üzerinde çalışmaktadır. Yaklaşımlardan biri, Solidity (Ethereum akıllı sözleşmelerini yazmak için kullanılır) gibi programlama dillerinin validium'lar için optimize edilmiş özel versiyonlarını oluşturmaktır. Fakat standart Ethereum programlama ortamının tüm özelliklerini desteklemeyebileceği için, bu sınırlı bir çerçevede kalabilir.
Validium'ların Avantajları
Verimlilik
Validium'lar depolama ve hesaplama işlemlerini Ethereum ana ağının dışına taşıyarak saniyede 9.000 işlem gerçekleştirebilir (TPS). Bu da hızın ve uygun maliyetin gerekli olduğu merkeziyetsiz borsalar (DEX) gibi uygulamalarda çok önemlidir.
Maliyeti azaltma
Validium'lar işlem verilerini zincir üzerinde yayınlamayarak gas ücretlerini önemli ölçüde azaltıp kullanıcıların daha düşük işlem ücretlerinden faydalanmasını sağlayabilir.
Yüksek güvenlik
Validium'lar zincir dışı veri depolama ile ölçeklenebilirlikten ödün vermeden ek bir güvenlik katmanı ve işlemler için daha fazla gizlilik sunabilir.
Validium'ların Zorlukları
Veri kullanılabilirliği riskleri
Validium'un zincir dışı verilere dayalı olması bazı riskleri de beraberinde getirir. Operatörlerin veya veri kullanılabilirliği yöneticilerinin işlem verilerine el koyması durumunda kullanıcı fonlarını çekmek için gerekli ispatı oluşturmak mümkün olmayabilir.
Merkezileşme riskleri
Geçerlilik ispatları üretmek için özel donanımlara ihtiyaç olması merkezileşmeye yol açabilir. Yalnızca birkaç birimin gerekli kaynakları karşılayabilmesi durumunda bu birimler ağın hakimiyetini ele geçirebilir ve ağın merkeziyetsiz doğasını baltalayabilir.
Son Söz
Validium'lar, sıfır bilgi ispatları ile işlem bütünlüğü sağlarken işlemleri zincir dışında işleyerek Ethereum ağını geliştirmek için tasarlanmış ölçeklendirme çözümleridir. Zincir üstü veri depolama sınırlamalarının üstesinden gelerek işlem oranını artırabilir, böylece blockchain ölçeklenebilirlik sorununu çözmeye yönelik önemli bir adım atabilirler.
Ek Okumalar
Sorumluluk Reddi: Bu içerik, size hiçbir beyan ve garanti verilmeksizin "olduğu gibi", genel bilgilendirme ve eğitim amaçları doğrultusunda sunulmaktadır. Bu içerik finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir ürün veya hizmetin satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Bu konuda uygun mesleki danışmanlardan tavsiye almalısınız. Makaleye bir üçüncü tarafça katkıda bulunulduğunda, ifade edilen görüşlerin katkıda bulunan o üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmadığını lütfen unutmayın. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance Academy yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Bu materyal finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.