Indeks Laspeyresa
Indeks Laspeyresa to narzędzie, które w ekonomii służy do rejestrowania zmian kosztu stałego koszyka dóbr i usług. Można dzięki niemu łatwiej zrozumieć, w jaki sposób ceny z biegiem czasu rosną lub spadają, co daje nam pojęcie o
inflacji lub deflacji. Indeks Laspeyresa stosuje się powszechnie przy obliczaniu wskaźników cen towarów i usług (
CPI), które stanowią rejestr kosztów utrzymania.
Punktem wyjścia indeksu Laspeyresa jest zestaw dóbr i usług z okresu bazowego (konkretnego czasu początkowego). Ilości oraz ceny tych towarów i usług są zarejestrowane w okresie bazowym. Następnie indeks porównuje koszt tych samych pozycji w późniejszym okresie – w tych samych ilościach, ale w bieżących cenach.
Wzór
Wzór na indeks Laspeyresa:
Indeks Laspeyresa = ∑(Pt⋅Q0) / ∑(P0⋅Q0) × 100, gdzie:
∑ oznacza sumę elementów, które po nim następują.
Pt to cena dobra lub usługi w okresie bieżącym.
P0 to cena dobra lub usługi w okresie bazowym.
Q0 to ilość dobra lub usługi w okresie bazowym.
Interpretacja
Indeks Laspeyresa powyżej 100 oznacza, że koszt koszyka dóbr i usług w porównaniu z okresem bazowym wzrósł.
Indeks Laspeyresa poniżej 100 oznacza, że koszt koszyka dóbr i usług w porównaniu z okresem bazowym spadł.
Indeks Laspeyresa na poziomie 100 oznacza, że koszt koszyka towarów i usług od okresu bazowego pozostał taki sam.
Przykład
Rozpatrzmy prosty przykład z koszykiem, w którym są dwie pozycje: jabłka i chleb.
Wyobraźmy sobie, że w okresie bazowym:
W okresie bieżącym ceny są inne:
10 jabłek kosztuje po 1,50 USD za sztukę.
5 bochenków chleba kosztuje po 2,50 USD za sztukę.
Teraz należy obliczyć koszt koszyka w okresie bazowym i bieżącym:
Koszt w okresie bazowym = (10 1) + (5 2) = 10 + 10 = 20
Koszt w okresie bieżącym = (10 1,50) + (5 2,50) = 15 + 12,5 = 27,5
Następnie obliczamy indeks Laspeyresa:
Indeks Laspeyresa = (27,5 / 20) × 100 = 137,5
W naszym przykładzie indeks Laspeyresa na poziomie 137,5 oznacza, że koszt koszyka towarów wzrósł o 37,5% w stosunku do okresu bazowego.
Chociaż indeks Laspeyresa stosuje się zwykle do towarów i dóbr użytku codziennego, może mieć również zastosowanie do rynku
krypto. Kryptowaluty to aktywa cyfrowe o zmiennych wartościach, dlatego niezbędne jest rejestrowanie zmian ich cen z biegiem czasu.
Zastosowanie
Aby zastosować indeks Laspeyresa w krypto, trzeba wybrać koszyk różnych kryptowalut. Można np. wybrać
bitcoina,
ether i
solanę. Zapisujemy ich ilości i ceny w okresie bazowym. Z biegiem czasu aktualizujemy ich ceny, a ilości początkowe (zarejestrowane w okresie bazowym) zachowujemy na tym samym poziomie.
Korzyści
Stosowanie indeksu Laspeyresa w krypto może ułatwiać inwestorom zrozumienie zmian ogólnej wartości grupy kryptowalut. Może to być przydatne dla osób prowadzących
zdywersyfikowany portfel krypto, ponieważ pokazuje łączny wpływ zmian cen na ich aktywa.
Ponieważ indeks Laspeyresa utrzymuje ilości dóbr oraz usług na stałym poziomie i aktualizuje jedynie ich ceny, może dawać jasny obraz inflacji lub deflacji. Chociaż najczęściej stosuje się go wobec dóbr i usług użytku codziennego, można go również przystosować do rejestrowania zmian cen krypto.