Tóm lược
Được thành lập bởi CEO Sam Altman của OpenAI, Worldcoin hướng tới việc xây dựng một giải pháp bằng chứng cá nhân phi tập trung.
Bằng chứng cá nhân (proof-of-personhood) là nền tảng dựa trên ý tưởng rằng AI sẽ tạo ra vô số sản phẩm sáng tạo nhưng cũng tạo ra nhiều mục spam nên nhu cầu chứng minh ai đó là một người thật duy nhất ngày càng trở nên quan trọng.
Worldcoin (WLD) là đồng tiền mã hóa gốc của Worldcoin và đã chính thức ra mắt vào ngày 24 tháng 7 năm 2023.
Người dùng sẽ truy cập một phần cứng đặc biệt có tên là Orb để quét mống mắt và được Worldcoin xác minh là một con người thật duy nhất. Sau đó, người dùng sẽ đủ điều kiện để nhận token WLD.
Dù viễn cảnh mà Worldcoin mang đến đã không ít người hào hứng, nhưng cũng đồng thời đối mặt với khá nhiều lo ngại về rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động của Worldcoin.
Ai đã sáng lập Worldcoin?
Ý tưởng ban đầu về Worldcoin đến từ những người đồng sáng lập là Sam Altman và Alex Blania. Sam Altman là người đồng sáng lập nổi tiếng nhất và cũng là CEO đương nhiệm của OpenAI, phòng thí nghiệm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo ra mắt ChatGPT vào cuối năm 2022. Altman trước đây là chủ tịch của Y Combinator và có thời gian ngắn đảm đương cương vị CEO của Reddit. Blania từng là một nhà nghiên cứu AI.
Worldcoin đã huy động vốn đầu tư mạo hiểm trị giá hơn 100 triệu USD từ các nhà đầu tư, bao gồm cả Andreessen Horowitz và Khosla Ventures, trong nhiều lần rót vốn kể từ năm 2021. Worldcoin (WLD) là tiền mã hóa gốc của Worldcoin và đã chính thức ra mắt vào ngày 24 tháng 7 năm 2023.
Worldcoin là gì?
Là một loại tiền mã hóa được tạo ra dựa trên kinh nghiệm về AI của các nhà đồng sáng lập, Worldcoin có một mục tiêu rất rõ ràng trong việc tập trung vào khái niệm AI. Nền tảng này tự mô tả mình là một giao thức định danh số nhằm hỗ trợ con người trong thời đại AI, Worldcoin có mục tiêu xây dựng một giải pháp bằng chứng cá nhân (proof-of-personhood ) phi tập trung.
Bằng chứng cá nhân dựa trên ý tưởng rằng AI sẽ tạo ra vô số sản phẩm sáng tạo nhưng cũng tạo ra nhiều không ít các nội dung spam nên nhu cầu chứng minh ai đó là một người thật duy nhất — chứ không phải là một bot hoặc một người thật khác — là một điều đang ngày càng trở nên quan trọng.
Worldcoin dự định ra mắt một phần cứng đặc biệt có tên là Orb trên quy mô toàn cầu để bất kỳ ai cũng có thể quét mống mắt và nhận ID thông qua một ứng dụng. Worldcoin cho biết mình sử dụng công nghệ bảo vệ quyền riêng tư và có kế hoạch phân quyền quản trị giao thức theo thời gian.
Tại sao Worldcoin lại quan trọng?
Worldcoin và nhiều giao thức bằng chứng cá nhân trước đó cố gắng giải quyết một số vấn đề cấp bách trong thế giới thực. Và những vấn đề đó bao gồm:
Hệ thống bằng chứng cá nhân tập trung
Nhiều hệ thống nhận diện phụ thuộc vào các chính phủ tập trung và thuộc quyền kiểm soát của các pháp nhân tập trung. Các pháp nhân tập trung này gặp vô số thách thức, bao gồm cả quyền riêng tư dữ liệu và đôi khi là cả khả năng tiếp cận bị hạn chế.
Spam và nội dung do AI tạo ra
AI ngày càng giỏi trong việc tạo ra nội dung kỹ thuật số đến mức gần như khó có thể phân biệt giữa sản phẩm của AI và sản phẩm của con người. Vì vậy, chúng ta cần có cách để xác định một số nội dung cụ thể là tác phẩm của chúng ta hay của AI.Sử dụng giải pháp bằng chứng cá nhân có thể giúp giải quyết nội dung spam do bot, vốn là một vấn đề đau đầu của nhiều nền tảng và người dùng, một cách thuận tiện và dễ dàng hơn, .
Worldcoin hoạt động như thế nào?
Các mảnh ghép chính tạo nên Worldcoin bao gồm: ID World, token WLD, ứng dụng World. ID World là ID được cấp cho một người thật và dùng làm bằng chứng cá nhân của người đó. Token Worldcoin được cấp cho những người tham gia mạng lưới. Cả hai đều được truy cập thông qua ứng dụng World mà người dùng có thể tải xuống trên điện thoại của mình.
Cách thức hoạt động của Worldcoin là qua việc người dùng tạo khóa riêng tư và khóa công khai bằng ứng dụng World. Sau đó, người dùng đi đến một điểm có thiết lập Orb gần đó để quét mống mắt của mình và được xác minh là bản thân chính xác là một người thực sự và duy nhất. Điều này có nghĩa là bản quét mống mắt phải là của người thật và không thể giống với một người đã được xác minh khác.
Sau khi được xác minh, người dùng sẽ có ID World được Orb xác minh. Tính đến tháng 7 năm 2023, khoảng hai triệu ID World được Orb xác minh đã được tạo ra và mục tiêu của dự án là tăng số lượng Orb lên 1.500 trong vài tháng tới tại hơn 35 thành phố trên khắp thế giới. Người dùng Worldcoin ở một số quốc gia đã có thể nhận được token Worldcoin hay còn gọi là WLD.
Tokenomics của Worldcoin (WLD) thế nào?
Worldcoin (WLD) là một token ERC-20 trên Ethereum Mainnet và những người dùng đủ điều kiện sẽ nhận được token trên Mainnet Optimism.
Nguồn cung cấp token ban đầu của WLD sẽ được giới hạn ở mức 10 tỷ token trong 15 năm. Sau thời điểm đó, ban quản trị mạng lưới có thể quyết định áp dụng tỷ lệ lạm phát lên tới 1,5% và thiết lập cơ chế phân bổ cho các token mới được đúc.
Việc phân bổ token ban đầu của 10 tỷ token như sau:
75% số token sẽ được phân bổ cho người dùng, quỹ của hệ sinh thái và hoạt động của mạng lưới, trong đó phần lớn các token này được phân bổ cho người dùng.
Gần 10% sẽ được phân bổ cho nhóm sáng lập, 13,5% sẽ được phân bổ cho các nhà đầu tư và 1,7% sẽ dùng để dự trữ.
Trước khi ra mắt WLD, tất cả 7,5 tỷ token được phân bổ cho người dùng sẽ được đúc nhưng phần lớn các token đó sẽ mở khóa dần trong 15 năm. Theo lịch trình mở khóa token, lượng cung lưu hành token WLD tối đa khi ra mắt là 143 triệu, trong đó 43 triệu được phân bổ cho người dùng đã xác minh và 100 triệu cho những người tạo thị trường ngoài Hoa Kỳ vay.
Worldcoin tuyên bố rằng tokenomics của mình được thiết kế để cung cấp phần lớn token cho người dùng mới và người dùng hiện tại trong nhiều năm tới nhằm tạo ra một mạng lưới bằng chứng cá nhân với càng nhiều người càng tốt. Khi có thêm nhiều người dùng mới tham gia mạng lưới, lượng cung lưu hành WLD sẽ tiếp tục tăng lên.
Ai sẽ là người vận hành Worldcoin?
Mục tiêu của Worldcoin là xây dựng một giải pháp bằng chứng cá nhân phi tập trung, điều này có nghĩa là việc quản trị Worldcoin đến cuối cùng phải được phân cấp. Tuy nhiên, sự phát triển ban đầu của giao thức này được thực hiện bởi một đội ngũ các nhà phát triển tại một tập đoàn Delaware có trụ sở tại San Francisco, California có tên Tools for Humanity (TFH). Cùng với một công ty con của Đức, TFH đã tiến hành thử nghiệm beta giao thức này trong nhiều năm, cũng như phát triển Orb và ứng dụng World.
Một tổ chức phi lợi nhuận có tên là Worldcoin Foundation được thành lập vào năm 2022 để mở rộng mạng lưới như một tiện ích công cộng và xây dựng nó theo hướng quản trị phi tập trung. Worldcoin Foundation hiện nằm dưới sự quản lý của một hội đồng quản trị với ba giám đốc cùng với các cố vấn và sử dụng ví đa chữ ký 4/6 để thực hiện bất kỳ hành động nào liên quan đến hợp đồng thông minh của Worldcoin. Trên hết là giao thức Worldcoin hướng đến việc được quản lý bởi chính cộng đồng của mình và nền tảng đóng một vai trò hạn chế.
Hạn chế và rủi ro của Worldcoin và token WLD là gì?
Worldcoin có những mục tiêu đầy tham vọng nhưng cũng có những hạn chế và rủi ro mà bạn nên biết nếu bạn có ý định tham gia vào các giao thức hoặc đầu tư vào các token của Worldcoin. Một số thách thức lớn là:
Tính bảo mật của Orb
Tính bảo mật của Orb tiềm ẩn rủi ro cao vì không có hệ thống phần cứng nào có thể bảo mật 100%. Orb có nhiều lỗ hổng bảo mật, bao gồm lừa đảo, tính chính xác và khả năng rò rỉ hoặc đánh cắp dữ liệu. Do tương tác với dữ liệu sinh trắc học nhạy cảm, Orb có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng trong bất kỳ sự cố bảo mật nào có thể xảy ra.
Biến động của giá token
Giá token WLD có thể chịu biến động đáng kể, tương tự như các loại tiền mã hóa khác. Các nhà đầu tư nên thận trọng và tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đầu tư vào token này.
Nguy cơ bị thao túng
Những kẻ lừa đảo tiềm ẩn có thể thao túng và sử dụng ID World của những người khác. Cho dù Worldcoin nỗ lực ngăn chặn mọi người truy cập ID World không phải của chính mình, vẫn có nhiều cách tìm ra sơ hở để có được nhiều ID World.
Mối lo ngại về quyền riêng tư đối với dữ liệu cá nhân
Một số người dùng lo ngại về sự an toàn của dữ liệu sinh trắc học nhạy cảm của họ. Mặc dù Worldcoin không lưu trữ toàn bộ dữ liệu quét mống mắt và chỉ lưu trữ các chuỗi băm của kết quả quét nhưng vẫn có nhiều rủi ro liên quan đến việc quét mống mắt của một người và chia sẻ dữ liệu cá nhân đó. Worldcoin cũng có thể triển khai nhận diện khuôn mặt, điều này làm tăng thêm rủi ro về quyền riêng tư dữ liệu.
Tập trung và nguồn mở
Mặc dù phần lớn giao thức Worldcoin là nguồn mở nhưng một số phần khác như firmware của Orb vẫn chưa phải là nguồn mở. Hiện tại, nhiều hoạt động của Worldcoin được tập trung, bao gồm cả các trung tâm dữ liệu lưu trữ chuỗi băm quét mống mắt cũng như quá trình sản xuất và phân bổ của Orb. Mặc dù phi tập trung là mục tiêu dài hạn của Worldcoin nhưng điều này phụ thuộc vào việc nó được triển khai tốt đến mức nào trong tương lai.
Các quy định liên tục thay đổi
Nhằm mục đích xây dựng một giao thức toàn cầu, Worldcoin có thể gặp phải các vấn đề về quy định liên tục thay đổi và sự tuân thủ do Worldcoin hoạt động tại các vùng lãnh thổ phức tạp và đa dạng trên khắp thế giới. Các quy định của địa phương cũng có thể thay đổi và điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của Worldcoin.
Tổng kết
Worldcoin là một dự án đầy tham vọng đang cố gắng đạt được các mục tiêu tích cực. Worldcoin coi ID World của mình là một công cụ có thể đảm bảo một số dạng thức Thu nhập cơ bản phổ quát (UBI) có thể phân bổ công bằng cho mọi người trên khắp thế giới trong thời đại sung túc nhờ AI. Dù tầm nhìn như vậy khiến nhiều người thích thú nhưng cũng có nhiều người lo ngại hơn về những rủi ro và thách thức tiềm ẩn trong hoạt động của Worldcoin, đặc biệt là hoạt động quét mống mắt và thu thập và lưu trữ dữ liệu sinh trắc học.
Hãy luôn thận trọng và tự mình nghiên cứu khi đầu tư vào bất kỳ dự án tiền mã hóa nào và token của tiền mã hóa đó. Giá trị của token WLD sẽ phụ thuộc phần lớn vào cách người dùng phản ứng với ý tưởng Worldcoin và liệu có bất kỳ ứng dụng thực tế và hệ sinh thái mạnh mẽ nào có thể xây dựng xung quanh nó hay không.
Đọc thêm:
Các trường hợp sử dụng Blockchain: Nhận dạng kỹ thuật số
Tokenomics Là Gì Và Tại Sao Nó Lại Quan Trọng?
Sách Trắng Về Tiền Mã Hoá Là Gì?
ICO (Initial Coin Offering) Là Gì?
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm và Cảnh báo rủi ro: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở "nguyên trạng" chỉ nhằm mục đích thông tin chung và giáo dục, không có bất kỳ hình thức đại diện hay bảo đảm nào. Tài liệu này không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác, cũng như không nhằm khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tìm kiếm lời khuyên của riêng bạn từ các cố vấn chuyên nghiệp thích hợp. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi cộng tác viên bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về cộng tác viên bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc tuyên bố miễn trừ trách nhiệm đầy đủ của chúng tôi tại đây để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và bạn có thể không lấy lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm pháp lý cho bất kỳ tổn thất nào mà bạn có thể phải gánh chịu. Tài liệu này không nên được hiểu là tư vấn tài chính, pháp lý hoặc chuyên nghiệp khác. Để biết thêm thông tin, hãy xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi ro của chúng tôi.