Önemli notlar:
Bitcoin Rune'leri, Bitcoin blockchain'i üzerinde birbiriyle değiştirilebilir tokenlerin oluşturulmasına imkan tanıyan bir protokoldür.
Bitcoin Rune'leri protokolü, Bitcoin ağında birbiriyle değiştirilebilir tokenlerin oluşturulmasını ve yönetilmesini basitleştirmek için Bitcoin'in UTXO modelini ve OP_RETURN işlem kodunu kullanır.
Bitcoin Rune'lerinin bazı avantajları arasında verimliliği artırması ve birbiriyle değiştirilebilir tokenler oluşturmak için basit bir yaklaşım sunması yer alır.
Giriş
Yıllar içinde Bitcoin ekosistemi ağ dahilinde hem birbiriyle değiştirilebilir hem de benzersiz tokenleri (NFT) içerecek bir şekilde genişlemiştir. Bu makalede Bitcoin Rune'leri protokolünü, bu protokolün nasıl hizmet gördüğünü, BRC-20 tokenlerinden başlıca farklarını ve olası avantajlarını inceleyeceğiz.
Bitcoin Rune'leri Nedir?
Bitcoin Rune'leri, Bitcoin blockchain'i üzerinde birbiriyle değiştirilebilir tokenlerin oluşturulmasına imkan tanıyan bir protokoldür. Bitcoin blockchain'i üzerinde faaliyet gösteren BRC-20 ve SRC-20 tokenlerinin aksine, Rune'ler Ordinaller protokolüne dayalı olmayıp daha basit ve daha verimli olacak bir şekilde tasarlanmıştır. UTXO modeli ve OP_RETURN işlem kodu gibi bilindik Bitcoin blockchain modellerini kullanırlar.
Bitcoin Rune'leri Nasıl Hizmet Görür?
Bitcoin Rune'leri protokolü, Bitcoin blockchain'inin iki temel mekanizması aracılığıyla hizmet görür: Bitcoin'in UTXO (Harcanmamış İşlem Çıktısı) işlem modeli ve OP_RETURN işlem kodu.
UTXO işlem modelinde her bir işlem, ayrı bir dijital para birimi parçası olarak ele alınan çıktılarla sonuçlanır. Bir işlemi başlatmak için bu çıktıları girdi olarak kullanırsınız. UTXO modeli, her bir kripto para biriminin izlenmesine imkan tanır. Bitcoin Rune'leri bağlamında, her UTXO farklı miktarlarda ve türde Rune tutabilir ve bu da tokenlerin yönetimini kolaylaştırır.
OP_RETURN işlem kodu, kullanıcıların Bitcoin işlemlerine bilgiler eklemesine imkan tanır. Bu işlem kodu, harcanamaz bir işleme 80 bayta kadar ekstra veri dahil edilmesini destekler. Bitcoin Rune'leri, tokenin adı, kimliği, sembolü, belirli eylem komutları ve diğer önemli veriler gibi token verilerini depolamak için özellikle OP_RETURN işlem kodunu kullanır. Veriler, bir Bitcoin işleminin OP_RETURN işlem kodu içinde Runestone olarak saklanır.
Bitcoin'de Rune oluşturma ve çıkarma
Yeni bir Rune yaratma sürecine oluşturma adı verilir. Oluşturma; Rune'ün adı, sembolü, kimliği, arz miktarı, bölünebilirliği ve diğer parametreleri gibi bazı önemli bilgilerin belirlenmesini içerir. Bu verilerin tümü, bir blockchain işleminin OP_RETURN çıktısına kaydedilir. Tokeni oluşturanlar, oluşturma işlemi sırasında bir "ön madencilik" süreci ekleme seçeneğine de sahiptir. Bu sayede Rune herkese açık bir hale gelmeden önce Rune'ün belirli bir kısmını kendilerine tahsis edebilirler.
Bir Rune, oluşturulmasının ardından açık veya kapalı olarak çıkarılabilir. Açık çıkarma, ilk oluşturma işleminin ardından herkesin çıkarma işlemleri oluşturarak yeni Rune'ler çıkarmasına imkan tanır. Bunun aksine kapalı çıkarma ise yeni tokenlerin çıkarılmasına yalnızca önceden belirlenmiş koşulların (belirli bir zaman aralığı gibi) yerine getirilmesi durumunda izin verir.
Bitcoin Rune'leri ile BRC-20'nin Farkları
Operasyon modeli
Bitcoin Rune'leri, Bitcoin'in UTXO (Harcanmamış İşlem Çıktısı) modeline dayalı olarak hizmet görür. Bunun aksine, BRC-20 tokenleri ise verilerin doğrudan satoshi'lere (sat) eklendiği Bitcoin Ordinalleri protokolüne dayanır.
Token transferi
Bitcoin Rune'leri, bir Bitcoin işleminin OP_RETURN alanında depolanan verilere dayalı olarak işlemlerin yeni bir dizi UTXO oluşturduğu bir transfer mekanizması kullanır. Bunun aksine BRC-20 token transferleri ise her bir işlem için yeni yazıt oluşturulmasını gerektirir.
Token çıkarma
Rune'ler, açık veya kapalı çıkarma prosedürleri kullanılarak çıkarılabilir ve geliştiriciler için ön madencilik seçeneği mevcuttur. Buna karşılık BRC-20 çıkarma ise yalnızca açık çıkarma prosedürüyle sınırlıdır. Bu da tokenlerin ilk başta nasıl dağıtılacağına yönelik esnekliği sınırlar.
Yönetim
Bitcoin Rune'leri protokolü Bitcoin Lightning ağı ile uyumludur ve hem lightning istemcilerini hem de SPV (Basitleştirilmiş Ödeme Doğrulaması) cüzdanlarını destekler. Buna karşılık BRC-20 tokenleri ise Ordinaller protokolünü destekleyen cüzdanlar gerektirir.
Bitcoin Rune'lerinin Avantajları
Verimlilik
Bitcoin Rune'leri, OP_RETURN modelini kullanmaları sayesinde Bitcoin ağında tokenleri yönetmek için verimli bir yöntem sunar. Bu da ağı tıkayabilen harcanamaz UTXO'ların oluşturulmasını engeller. 4 MB'ye kadar veri kullanabilen BRC-20 yazıtlarının aksine, OP_RETURN kodu en fazla 80 bayt boyutunda veri içerebilir. Veri kullanımındaki bu fark, Bitcoin ağının üzerindeki yükü azaltarak ağın performansını artırır ve tıkanma riskini azaltır.
Sadelik
Diğer alternatiflere kıyasla, Bitcoin Rune'leri birbiriyle değiştirilebilir tokenlerin doğrudan zincir üstünde daha kolay bir şekilde oluşturulmasına ve yönetilmesine imkan tanır. Bu, zincir dışı verilere veya yerel tokenlerin oluşturulmasına gerek kalmadan yapılır ve bu sayede fazla miktarda "istenmeyen" UTXO'nun ortaya çıkması önlenir. Bu yaklaşım, token yönetimi sürecini basitleştirir ve süreci daha geniş bir kullanıcı kitlesi için daha erişilebilir bir hale getirir.
Kullanıcı tabanını genişletme potansiyeli
Daha önce Ordinaller ve BRC-20, birbiriyle değiştirilebilir mem coin'lerin oluşturulmasına imkan tanıyarak Bitcoin ağına daha fazla kullanıcı çekmiştir. Bitcoin Rune'lerinin kullanıma sunulması, özellikle de Nisan 2024'te piyasaya sürülmesinin öncesinde ve hemen sonrasında kripto para topluluklarının ve mem coin tutkunlarının ilgisini çekmiştir. Lansmanın ardından protokoldeki faaliyetler azalsa da bu protokol Bitcoin için gelecekte daha fazla kullanıcı çekebilecek yeni bir kullanım alanı sunmaktadır.
Son Söz
Bitcoin Rune'leri, Bitcoin blockchain'i üzerinde birbiriyle değiştirilebilir tokenlerin oluşturulmasına imkan tanıyan bir protokoldür. Bitcoin ağında token yönetimi verimliliğini artırmak için hem UTXO modelini hem de OP_RETURN işlem kodunu kullanır. Rune'ler, daha fazla kullanıcıyı Bitcoin'e çekme ve yeni token oluşturma sürecini basitleştirme potansiyeline sahiptir.
Ek Okumalar
Sorumluluk Reddi: Bu içerik, size hiçbir beyan ve garanti verilmeksizin "olduğu gibi", genel bilgilendirme ve eğitim amaçları doğrultusunda sunulmaktadır. Bu içerik finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir ürün veya hizmetin satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Bu konuda uygun mesleki danışmanlardan tavsiye almalısınız. Makaleye bir üçüncü tarafça katkıda bulunulduğunda, ifade edilen görüşlerin katkıda bulunan o üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmadığını lütfen unutmayın. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance Academy yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Bu materyal finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.