Kısa Özet
Bitcoin ve diğer birçok blockchain ağı kripto para madenciliği için Proof of Work (PoW) mutabakat algoritmasını kullanır. Kripto para madenciliğinin olası birçok yolu vardır. Tek başına veya başkalarıyla birlikte madencilik yapılabilir. Özel madencilik bilgisayarlarını veya kişisel bilgisayarınız gibi evinizde bulunan cihazları kullanabilirsiniz. Madencilik herkes tarafından yapılabilse de herkesin kar etmesi mümkün olmaz. Madenciliğe başlamadan önce konu üzerinde çalışmak, doğru cihaz ve programları seçmek ve biraz da manuel ayarlama yapmak gereklidir.
Giriş
Kripto para madenciliğine başlamadan önce biraz araştırma yapmak gerekir. Bunun nedeni, farklı protokollerin kendilerine özel donanım ve yazılımlar gerektirebilmesidir. Madencilik yüksek ödüller kazandırma olasılığı nedeniyle birçok kişiyi kripto para ekosistemine çekerken bir yandan da bu kişilerin merkeziyetsiz blockchainleri mümkün kılmada önemli bir rol üstlenmesini sağlar.
Kripto para madenciliği oldukça teknik bir konudur ve madencilik yapmanın birden fazla yolu vardır. Bu makale gereksiz ayrıntılara girmeden size madencilik hakkında daha pratik fikirler verecektir.
Kripto para madenciliği nedir?
Blockchain ağları yeni işlem bloklarını oluşturma ve doğrulamanın yanı sıra ağın güvenliğini sağlamak için madenciliği kullanır. Bu süreçte, madenciler yeni kripto para birimleri oluşturmak için önemli miktarda hesaplama kaynağı kullanarak mevcut dolaşımdaki arzı artırır.
Bitcoin, Litecoin (LTC) ve diğer birçok blockchain ağı kripto para madenciliği için Proof of Work (PoW) mutabakat algoritmasını kullanır. PoW, bir blockchain ağının dağıtılmış tüm katılımcıları arasında üçüncü taraf aracılara ihtiyaç olmadan nasıl mutabakata varılacağını belirler. Buna ek olarak, çift harcama sorununu çözerek ağ katılımcılarının aynı fonları birden fazla kez kullanmasını engeller.
PoW, tasarımı gereği yüksek ağ katılımını destekler. Madenciler, bir sonraki bloku kazma hakkını kazanmak için karmaşık kriptografik bulmacaları madencilik donanımlarıyla çözerek rekabet eder. Geçerli çözümü bulan ve işlem blokunu doğrulayan ilk madenci ödüller alır. Dolayısıyla, süreç çaba gerektirir ve pahalıdır, fakat harcanan emek ve parayı telafi eder.
PoW madenciliği bir blockchain ağını daha merkeziyetsiz hale de getirir. Bir blockchain, dünyanın dört bir yanındaki sayısız dağıtık bilgisayarın (düğüm) onu idare ediyor olması sayesinde merkeziyetsiz bir kayıt defteri olarak işlev görebilir. Bu nedenle, tek bir veritabanına sahip olmak yerine bu birbiriyle bağlantılı bilgisayarlar blockchain verisinin bir kopyasını tutar ve blockchainin doğru son durumunu sağlamak için birbiriyle aralıksız olarak iletişim halindedir.
Fakat bir blockchainin faaliyetlerini %51 saldırısı ile bozmak da mümkündür. Özellikle de daha büyük blockchain ağları için pek olası olmasa da teoride tek bir kişi veya kurum ağın hesaplama gücünün %50'sinden fazlasını ele geçirebilir. Bu miktarda bir madencilik gücü saldırganın kasıtlı olarak işlemlerin sırasını değiştirmesine, bazı işlemleri dışarıda bırakmasına ve kendi işlemlerini tersine çevirmesine olanak tanır.
Kripto para madenciliği ile ilgili bir diğer potansiyel sorun ise sürdürülebilirlik ve giderlerle ilgilidir. Kripto para madenciliği yalnızca donanım değil enerji bakımından da önemli bir yatırım gerektirir. Sonuç olarak birçok madenci, özellikle de bitcoin (BTC) kazanlar çok yüksek miktarda elektrik harcamak durumunda kalır. Buna ek olarak, bir madencinin birkaç madencilik ekipmanına ve ucuz elektriğe erişimi yoksa, madencilikten kar etmesi pek olası değildir.
Kripto para madenciliği türleri
Madenciler, bir bloku başarıyla doğruladıklarında bir blok ödülü alır. Madenci ağa ne kadar hesaplama gücü katarsa bir sonraki bloku doğrulama olasılığı da o kadar yüksek olur. Fakat oyuna daha çok madenci katıldıkça, blokları doğrulamak için gerekli madencilik gücü de o kadar artar. Bu nedenle madencilik, bireysel madenciler için çok pahalı bir hale gelebilir.
Kripto para madenciliğinin tek bir yolu yoktur. İster bireysel olarak ister bir kolektifin parçası olarak madencilik yapmak istiyor olun, kendinize uygun yolu seçebilmeniz için bu yöntemleri teker teker inceleyelim.
ASIC madenciliği
Uygulamaya özel entegre devreler (ASIC) yalnızca tek bir amaç için tasarlanmış bilgisayarlardır. Bazı ASIC madencilik ekipmanları tamamen kripto para madenciliğine yöneliktir.
Yeni ASIC modellerinin, eski tasarımların karlılığını hızla yitirmesine neden olabileceği unutulmamalıdır. Ayrıca, ASIC dirençli kripto paraların ASIC madencileri ile kazılması mümkün değildir.
GPU madenciliği
ASIC'lerin aksine grafik işleme birimleri (GPU) birden fazla amaca hizmet edebilir. Normalde bu birimlerin görevi grafikleri işlemek ve bir ekrana vermektir. GPU madenciliği kripto para madenciliği için daha düşük bir giriş noktası sunar, çünkü kullanıcılar standart dizüstü bilgisayarlar gibi uygun maliyetli ve daha erişebilir donanımlarla madencilik yapabilir. Bazı altcoinlerde GPU ile madencilik yapmak mümkün olsa da alınacak verim madencilik zorluğuna ve algoritmaya bağlıdır.
CPU madenciliği
Merkezi işleme birimi (CPU), bilgisayarları çalıştıran başlıca bileşendir. CPU madenciliği, bilgisayarınızda boşta duran güçle kripto para madenciliği yapmanıza imkan tanır. Bitcoin madenciliği bile en başta CPU'ların kullanımıyla yapılmıştır, fakat günümüzde CPU'lar güç kısıtlamaları nedeniyle artık kripto para madenciliği için pek verimli değildir.
Madencilik havuzları
Madencilik havuzları, bir grup madencinin hesaplama güçlerini (hashing gücü veya hash oranı olarak da bilinir) bir araya getirmek için güçlerini birleştirmesini ifade eder. Yeni bir blok bulma ihtimali arttığı için ortaklaşa daha fazla kazanabilir ve ödülleri paylaşabilirler. Birçok madenci, daha istikrarlı ve öngörülebilir bir sonuç elde etmek için madencilik havuzlarına katılır.
Bireysel madencilik
Bireysel madencilik, madencilik havuzlarına katılmanın tam tersidir çünkü başka katılımcıların olmasını gerektirmez. Bireysel madencilikte kişi madencilik sürecini tek başına yürütür. Fakat özellikle de büyük kripto paralarda madencilik havuzlarının bir araya getirdiği devasa işleme gücünden kaynaklanan ve gitgide artan rekabet nedeniyle madencilerin başarılı olması daha zordur.
Bulut madenciliği
Bulut madenciliğinde, hesaplama işi bir bulut madencilik çiftliğinden dış kaynak olarak alınır. Bulut madenciliğinde genellikle başka birisine sizin adınıza madencilik yapması için ödeme yapmanız gerekir. Bu durumda kripto para madenciliği için özel donanımlar gerekli olmadığından madencilik sürecine başlamak kolaylaşabilir. Buna ek olarak, madenciler dünyanın herhangi bir yerinde konumlandırılmış bir şirketten hesaplama gücü kiralar, bu da elektrik faturası veya depolama sorunlarının da olmadığı anlamına gelir. Fakat yatırımınızdan kazandığınız ödülleri alacağınıza yönelik bir garanti olmaması nedeniyle bu seçenek riskli olabilir. Hatta bu hizmetlerin pek çoğunun dolandırıcılık olduğu ortaya çıkmıştır.
Kripto madenciliği nasıl yapılır?
Madencilik, bir pasif gelir kaynağı olma potansiyeline sahiptir. Kendi başınıza madenciliğe başlamak için bu adım adım rehberi takip edebilirsiniz. Fakat madenciliğe yönelik farklı yaklaşım ve tekniklerin olduğunu da göz önünde bulundurmalısınız. Dolayısıyla, bu adımlar bazı madencilik yöntemleri için etkili olmayabilir ve diğer yöntemler için de ekstra önlemler gerekebilir.
Ayrıca, madenciliğin dalgalanan kripto fiyatları ve değişen enerji maliyetleri nedeniyle her zaman kolay veya karlı bir iş olmadığı da dikkate alınmalıdır. Madencilik için cihazları doğru bir şekilde yapılandırmanız ve başlangıçtaki yatırıma ek olarak faaliyetleri sürdürmek için bazı harcamalar yapmanız da gerekir.
1. Kriptonuzu seçin
Kripto paralar, madencilik zorluğu anlamında farklılık gösterir. Zorluk, ağın bir bloku kazmak için gerektirdiği çabayı ifade eder. Ağdaki katılımcı sayısı arttıkça rekabet de artar ve sonuç olarak hash etme zorluğu yükselir. Bunun aksine, madenciler ağdan ayrıldığında hash etme zorluğu azalır, böylece yeni bloku kazmak daha az zor hale gelir.
En büyük kripto paralar karşılaması son derece zor şartlara sahiptir ve bundan dolayı da bireysel madencilerin gelir elde etmesi daha zordur. Bu nedenle, bitcoin madencileri ödül kazanma şanslarını artırmak için güçlü ASIC'ler ve madencilik havuzları kullanır.
Dogecoin ve Ethereum Classic gibi bitcoin dışındaki diğer Proof of Work (PoW) kripto paralarda madencilik de yaygındır. Altcoin ağları bitcoin kadar yoğun olmayabilir ve daha küçük madenciler için daha iyi fırsatlar sunabilir. Altcoinler, henüz tüm potansiyelleri keşfedilmediği için daha fazla büyüme fırsatı da sunabilir. Buna ek olarak, bu ağlar çok daha az hesaplama gücü gerektirdiği için madenciler de daha az enerji tüketen madencilik seçeneklerini kullanabilir.
Fakat altcoin madenciliğinin oynak olabileceği de dikkate alınmalıdır. Ya da en kötü ihtimalle protokol hack'lenebilir veya terk edilebilir ve tokenler değerini yitirebilir. Ayrıca belirli kripto paraların popülerliğinin artması nedeniyle madencilik ekipmanlarını yenilemeniz ve başlangıçta plandığınızdan daha fazla harcama yapmanız gerekebilir. Örneğin, ilk zamanlar bitcoin madenciliği için yalnızca dizüstü bilgisayarları yeterliyken artık aynı şey söz konusu değildir.
2. Madencilik ekipmanınızı seçin
Kripto para madenciliği bir tür yarışmadır. Madencilik yarışmasında madenciler güçlü madencilik donanımlarından avantaj sağlar çünkü bir sonraki bloku kazma ihtimalleri artar. Daha önce de bahsettiğimiz gibi ASIC madencileri tek bir amaca hizmet etmek üzere tasarlanmıştır, bu da onları kripto para madenciliği için en iyi seçenek haline getirir. Bununla birlikte, GPU'lar hala bazı ağlarda geçerli bir seçenektir, fakat alınacak verim kripto paranın madencilik zorluğuna ve algoritmaya bağlıdır.
Bazı kripto paralar, kendilerine özel tasarlanmış madencilik ekipmanlarının kullanımını da gerektirebilir. Örneğin, Helium'un kripto madenciliği radyo teknolojisini kullanır. Cihaz, kablosuz ağ kapsamı sunmak için kesintiye neden olabilecek engellerin bulunmadığı bir yere kurulmalıdır. Bu nedenle, madencilik yapmayı düşündüğünüz kripto para için hangi türde donanımın gerekli olduğunu kontrol etmeniz çok önemlidir.
3. Bir kripto cüzdanı kurun
Madencilik faaliyetlerinizden kazandığınız kripto paralar için anahtarlarınızı saklamak üzere bir kripto cüzdanına ihtiyacınız olacaktır. Madencilik sürecinden kazanç elde etmeye başladıktan sonra madencilik yazılımı ödülleri belirttiğiniz kripto cüzdanı adresine aktarır. Örneğin, kriptolarınızı güvenle saklamak ve farklı blockchainlerdeki binlerce projeye bağlanmak için Trust Wallet kullanabilirsiniz.
4. Madencilik cihazınızı yapılandırın
Kripto para madenciliği özel bir madencilik yazılımı indirmenizi gerektirir. Yazılıma erişmenin en iyi yolu madencilik yapmayı düşündüğünüz kripto paranın web sitesidir. Bu sayede, belirli bir kripto para için doğru yazılıma sahip olduğunuzdan emin olabilir ve sahte programlardan kaçınabilirsiniz.
Çoğu madencilik yazılımı ücretsiz olarak indirilebilir ve kullanılabilir. Buna ek olarak, bazı kripto paralar arasından seçim yapabileceğiniz birden fazla yazılıma sahiptir ve çoğu zaman farklı işletim sistemlerine uygun yazılım seçenekleri bulunur. Madencilik yazılımını seçmeden önce farkları anlamak için kendi araştırmanızı yapmanız (DYOR) her zaman için iyi bir fikirdir.
Madencilik cihazını kurmanın bir diğer faydalı kısmı da elektrik maliyetlerini izlemek için bir strateji oluşturmaktır. Eski elektrik faturalarını kontrol ederek ve madenciliğin ne kadara mal olacağını değerlendirerek başlayabilirsiniz. İşin tatsız kısmı bir madencilik ekipmanının enerji tüketiminin madencilikten kazanılan değerden daha yüksek bir elektrik masrafına neden olabilmesidir.
Buna ek olarak, madencilik ekipmanlarının gürültü yaptığı ve ısındığı da unutulmamalıdır. Bu nedenle, ekipmanları yeterince soğutuldukları güvenli bir yerde tutmayı ve ekstra uğultu konusunda komşularınızı uyarmayı düşünebilirsiniz.
5. Bir madencilik havuzuna katılmayı değerlendirin
Madencilik havuzları, bireysel bir madenci olarak size donanım ve elektrik maliyetleri açısından yardımcı olabilir. Blok ödülü başarılı ilk madenciye ödendiğinden, doğru hash'i tahmin eden kişinin siz olmanız olasılığı son derece düşüktür. Örneğin, birkaç tane yüksek güçte ASIC çalıştırsanız bile toplam Bitcoin hashing gücünün hala mikroskopik bir parçası olursunuz.
Madencilik havuzları daha büyük bir madencilik gücü havuzu oluşturur, böylece bir sonraki bloku keşfetme şansı artar. Diğer bir deyişle, hashing gücünüzü bir madencilik havuzuyla birleştirirseniz, tek başınıza madencilik yapmaya kıyasla muhtemelen daha fazla kazanç elde edersiniz.
Genellikle madencilik havuzları, hata yapma ihtimallerini azaltmak için madencileri organize eden bir koordinatöre sahiptir. Örneğin, koordinatörler hash gücünün boşa harcanmaması için madencilerin farklı nonce değerleri kullanmasını sağlamalıdır. Koordinatörler genellikle madencilik ödüllerini havuz üyelerine paylaştırmaktan da sorumludur.
Kripto para madenciliği yapmaya değer mi?
Madencilik, insanların pasif gelir akışı elde etmeye çalışırken göz önünde bulundurabilecekleri seçeneklerden biridir. Madenci kurulumu düzgün bir şekilde çalışmaya bağladığında ve ağa bağlandığında süreç daha az zahmetli bir hale gelebilir.
Fakat elbette donanım bakımı, yazılım güncellemesi, elektrik faturalarının ödenmesi gibi işler devam edeceğinden süreç tam olarak pasif hale gelmeyecektir.
Diğer yandan, madencilik pasif olabilse de her zaman karlı olmayabilir. Örneğin, kazılan kripto paranın oynaklığı nedeniyle kazanılan ödüller madencinin elektrik maliyetinin altında kalabilir.
Bir madencilik faaliyetinin karlılığı ekipmanların büyüklüğüne ve konumuna bağlıdır. Örneğin, en büyük kripto para madencilik çiftlikleri en düşük elektrik maliyetine sahip ülkelerde stratejik olarak konumlandırılmıştır. Buna ek olarak, bazı yerler madenciliği etkileyebilecek oynak elektrik fiyatlarına da sahiptir.
Başlangıçta madencilik donanımına yapılan yatırım nedeniyle kar elde etmeye başlamadan önce muhtemelen biraz zaman geçmesi gerekecektir. Bu nedenle, ilk madencilik dönemi yapılan masrafların geri ödenmesine gidebilir. Buna ek olarak, daha önce de bahsettiğimiz gibi donanım eskiyebilir ve verimsizleşebilir, bu da ekstra harcama anlamına gelir. Dolayısıyla, kripto para madenciliği ilk yatırımın ardından daha fazla donanım yatırımı gerektirebilir.
Bazı kişiler, yalnızca blockchainlerin merkeziyetsizlik ve güvenliğini desteklemek için kripto para madenciliği yapmayı tercih edebilir. Bazen bu kişiler herhangi bir kar amacı bile gütmez.
Son Söz
Madencilik blockchainler için çok önemlidir, çünkü bir yandan yeni işlem blokları oluşturur ve doğrularken bir yandan da ağın güvende tutulmasına yardımcı olur. İsteyen herkes kripto para madenciliğine başlayabilir, fakat maliyet ve riskleri de göz önünde bulundurmak gerekir.
Madencilik, özellikle madencilik ekipmanını satın alırken ve kurarken belirli bir derecede teknik bilgi de gerektirir. Kendi araştırmanızı yapmanız ve madencilik yapmak istediğiniz kripto paranın özelliklerini anlamanız oldukça önemlidir. Potansiyel madencilik ödüllerini alabilmeniz için bir kripto cüzdanı kurmanız da gerekecektir.
Fakat unutmayın ki kripto ekosistemi sürekli değişim halindedir. Bu nedenle proje geliştirmelerini ve güncellemeleri takip etmeniz gerekir, çünkü bunlar kripto para madenciliğinin nasıl yapılacağını değiştirebilir.