TL; DR
«Өз клиентіңді біл» (KYC) тексерістері қаржылық қызмет провайдерлерінен өз тұтынушыларын анықтауды және тексеруді талап етеді. Бұл олардың қаржылық қылмыспен күресу және тұтынушыларды кешенді тексеруді қамтамасыз ету бойынша Заңсыз жолмен алынған кірісті заңдастыруға (AML)/Терроризмді қаржыландыруға қарсы күрес (AML/CFT) талаптарын орындау бөлігі болып табылады.
KYC тексерісі тұтынушылар туралы ақпаратты жинау және тексеру арқылы қылмыстық әрекеттермен белсенді түрде күреседі. Бұл тексерістер салаға деген сенімді арттырады және қаржылық қызмет провайдерлеріне өз тәуекелдерін басқаруға көмектеседі. KYC тексерісі криптовалюта биржалары үшін әдеттегі жағдайға айналды. Дегенмен кейбір сыншылар бұл жағдай криптовалютаны оған тән анонимділік пен орталықсыздандыру аспектілерінен айырады дейді.
Кіріспе
KYC – қаржылық қызмет провайдерлері орындауға міндетті жалпы реттеуші талап. Бұл тексерістер, ең алдымен, заңсыз жолмен түскен ақшаны қаржыландыруға және заңдастыруға қарсы күреседі. KYC тексерісі заңсыз жолмен алынған кірісті заңдастырумен күрестегі (AML) негізгі шара болып табылады. Бұл әсіресе криптовалюталар үшін маңызды қауіпсіздікті қамтамасыз етеді. Binance сияқты қаржы институттары мен қызмет провайдерлері тұтынушылар мен олардың активтерін қорғау үшін сенімді KYC процедураларын көбірек енгізуге мәжбүр.
KYC ережесі дегеніміз не?
Егер сіз криптовалюта биржасында шот ашқан болсаңыз, сізге KYC тексерісінен өту қажет болуы мүмкін. KYC тексерісі қаржылық қызмет провайдерлерінен тұтынушыларының жеке басын растайтын ақпаратты жинауды талап етеді. Бұл, мысалы, ресми сәйкестендіру немесе банк есебі арқылы орындалуы мүмкін. AML ережелері сияқты, KYC саясаты заңсыз жолмен алынған кірісті заңдастырумен, терроризмді қаржыландырумен, алаяқтықпен және қаражатты заңсыз аударумен күресуге көмектеседі.
KYC әдетте реактивті емес, проактивті тәсіл болып табылады. Көптеген қаржылық қызмет провайдерлері қаржылық транзакцияларды жасамас бұрын, қабылдау процесінде тұтынушы туралы мәліметтерді алады. Кейбір жағдайларда шоттарды KYC тексерісінсіз жасауға болады, бірақ олардың функциялары шектеулі. Мысалы, Binance пайдаланушыларға шот ашуға мүмкіндік береді, бірақ тұтынушы KYC тексерісінен өтпейінше сауданы шектейді.
KYC тексерісінен өте кезінде сізден мыналар сұралуы мүмкін:
Мемлекеттік жеке куәлік
Жүргізуші куәлігі
Төлқұжат
Тұтынушының жеке басын тексеруден басқа, оның орналасқан жері мен мекенжайын растау қажет. Сіздің жеке басыңызды куәландыратын құжаттар сіздің атыңыз бен туған күніңіз сияқты негізгі ақпаратты береді, бірақ, мысалы, салық резиденттігіңізді анықтау үшін көбірек ақпарат қажет. Сізге бірнеше KYC кезеңінен өту қажет болуы мүмкін. Қаржылық қызмет провайдерлері өз тұтынушыларының жеке басын тұрақты уақыт аралығында қайта тексеруі керек.
KYC талаптарына сәйкестікті кім реттейді?
KYC ережелері елдерге байланысты әртүрлі болады, бірақ қажетті негізгі ақпарат бойынша халықаралық ынтымақтастық бар. АҚШ-та Банк құпиясы туралы заң және 2001 жылғы АҚШ-тағы терроризммен күрес туралы заң бүгін біз білетін AML және KYC процестерінің көп бөлігін айқындады. ЕО және Азия-Тынық мұхиты елдері өз ережелерін әзірледі, бірақ АҚШ-пен көп сәйкестік бар. ЕО заңсыз жолмен алынған кірісті заңдастырумен күрес директивасы (AMLD) және PSD2 ережелері ЕО елдері үшін процедура негізін қамтамасыз етеді. Жаһандық деңгейде ақшаны жылыстауға қарсы қаржылық шараларды әзірлеу тобы (FATF) реттеуші шарттар бойынша көпұлтты ынтымақтастықты үйлестіреді.
Неліктен криптовалютада KYC қажет?
Криптовалютаның псевдонимдік сипатына байланысты ол көбінесе заңсыз ақшаны жылыстату және салық төлеуден жалтару үшін қолданылады. Криптовалютаны реттеуді жақсарту оның беделін өсіреді және салықтардың белгіленген уақытта төленуін қамтамасыз етеді. Криптовалюта индустриясында KYC тексерістерінің қажеттігінің үш негізгі себебі бар:
1. Блокчейн транзакциялары қайтымсыз. Егер сіз қателессеңіз, көмектесетін әкімші жоқ, яғни ақша ұрлануы немесе орны өзгертілуі мүмкін және оны қайтаруға болмайды.
2. Криптовалюта барынша анонимді (псевдонимді). Криптовалюта әмиянын ашу үшін сізге жеке мәліметтерді жіберудің қажеті жоқ.
3. Көптеген елдерде салықтар мен криптовалютаның заңдылығына келгенде реттеу әрекеттері әлі де күмән туғызуда.
KYC шотты орнату үшін қажетті уақытты көбейтсе де, оның айқын артықшылықтары бар. Қарапайым тұтынушы мұны байқамауы да мүмкін, бірақ KYC сіздің қаражатыңызды қауіпсіз сақтауға және қылмыспен күресуге айтарлықтай әсер етеді.
KYC артықшылықтары қандай?
KYC артықшылықтарының бәрі сондай анық емес. Дегенмен ол тек алаяқтықпен күресіп қана қоймайды және тұтастай алғанда қаржылық жүйені жақсарта алады:
1. Несие берушілер клиенттің жеке басын және қаржылық тарихын анықтау арқылы өз тәуекелдерін оңайырақ бағалай алады. Бұл процесс несие беруде және тәуекелдерді басқаруда жауапкершіліктің артуына әкеледі.
2. Ол жеке бас туралы деректерді ұрлаумен және қаржылық алаяқтықтың басқа түрлерімен күреседі.
3. Проактивті шара ретінде бірінші кезекте ақшаны жылыстату қаупін азайтады.
4. Ол қаржылық қызмет провайдерлерінің сенімділігін, қауіпсіздігін және жауапкершілігін арттырады. Бұл бедел тұтастай алғанда қаржы саласына қатты әсер етеді және инвестицияны ынталандыруы мүмкін.
KYC және орталықсыздандыру
Криптовалюталар басынан бастап орталықсыздандыруға және делдалдардан еркін болуға бағытталған. Жоғарыда айтылғандай, кез келген адам өзі туралы мәліметтерді бермей-ақ әмиян жасап, криптовалюта ұстай алады. Дегенмен дәл осы себептерге байланысты криптовалюта ақшаны жылыстатудың танымал әдісіне айналды.
Үкіметтер мен реттеушілер әдетте биржалардан өз тұтынушыларының KYC тексерісінен өтуін талап етеді. Криптовалюта әмияндары үшін міндетті KYC процедурасын өткізу өте қиын болғанымен, фиатты криптовалютаға алмастыратын қызметтер қолайлырақ болып табылады. Кейбір инвесторлар криптовалюталарға алыпсатарлық қызығушылық танытады, ал басқалары олардың негізгі құндылықтары мен пайдалылығын көбірек бағалайды.
KYC ережесіне қарсы дәлелдер
KYC ережесінің айқын артықшылықтары бар, бірақ кейбір сыншылар үшін бұл әлі де даулы. KYC ережесіне қарсы аргументтер криптовалюта әлемінде оның тарихына байланысты жиі кездеседі. Әдетте, оған қарсы сынның көпшілігі құпиялылық пен шығындарға қатысты мәселелерден туындайды:
1. KYC тексерістерін орындауға байланысты қосымша ақы бар, олар көбінесе тұтынушыдан алым түрінде алынады.
2. Кейбір адамдарда KYC тексерістері үшін қажетті құжаттар жоқ немесе олардың тіркелген мекенжайы болмауы мүмкін. Бұл олардың белгілі бір қаржылық қызметтерге қол жеткізуін қиындатады.
3. Жауапсыз қаржылық қызмет провайдерлерінде деректер қауіпсіздігі жетіспеуі мүмкін және хакинг жеке деректеріңіздің ұрлануына әкелуі мүмкін.
4. Кейбіреулер бұл криптовалюталарды орталықсыздандыруға қарсы екенін айтады.
Қорытынды ойлар
KYC процестері қаржылық қызметтер мен криптовалюта биржаларына арналған салалық стандарт болып табылады. Бұл – ақшаны жылыстатуға және басқа да қылмыстарға қарсы күрестегі маңызды функциялардың бірі. KYC тексерістері жағымсыз болуы мүмкін, бірақ олар айтарлықтай қауіпсіздікті қамтамасыз етеді. Кеңірек AML шараларының бөлігі ретінде KYC сізге Binance сияқты биржаларда сенімдірек және күштірек қауіпсіздікпен криптовалюта арқылы сауда жасауға мүмкіндік береді.