რა არის აპჩეინები (კონკრეტული აპლიკაციისთვის შექმნილი ბლოკჩეინები)?

მთავარი დეტალები

• აპჩეინები გახლავთ კონკრეტული აპლიკაციების მოთხოვნების შესაბამისად შექმნილი სპეციალიზებული ბლოკჩეინები.

• აპჩეინების მეშვეობით შესაძლებელია მასშტაბირებადობის დონის გაზრდა კონკრეტული აპლიკაციისთვის განკუთვნილი რესურსების განაწილებით და მოქნილობის უფრო მაღალი დონის შეთავაზება მოდულური არქიტექტურის გამოყენებით.

• აპჩეინების მაგალითებია Polkadot-ის პარაჩეინები, Avalanche-ის ქვექსელები და Cosmos-ის ზონები.

შესავალი

აპჩეინები შეიქმნა როგორც კონკრეტული აპლიკაციების მოთხოვნების შესაბამისი ბლოკჩეინები. ამ სტატიაში განვიხილავთ აპჩეინების მნიშვნელობას, მათ უპირატესობებს, შევადარებთ მათ 1-ელი დონის ბლოკჩეინებს და გადავავლებთ თვალს აპჩეინების რამდენიმე მაგალითს.

რა არის აპჩეინები?

აპჩეინები გახლავთ კონკრეტული დანიშნულებით მოქმედი სპეციალური ბლოკჩეინები. ზოგადი დანიშნულების ბლოკჩეინებისგან განსხვავებით, რომლებიც მრავალი სხვადასხვა გზით გამოიყენება, აპჩეინები ფუნქციონირებენ მხოლოდ კონკრეტული აპლიკაციებისთვის. ეს მიდგომა ეხება ტრანზაქციების დამუშავებას, საკომისიოებს, სმარტ კონტრაქტების ფუნქციონირებას და კონკრეტულ აპლიკაციასთან დაკავშირებულ მრავალ სხვა ფაქტორს.

როგორ მუშაობს აპჩეინები?

აპჩეინები მუშაობს ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის მთავარი პრინციპების საფუძველზე, თუმცა კონკრეტული ცვლილებებით, რაც მათ მხოლოდ კონკრეტული აპლიკაციების მოთხოვნების შესაბამისს ხდის. თითოეული აპჩეინის რესურსები გამოიყენება მხოლოდ ერთი, კონკრეტული დავალების შესასრულებლად და არ იხარჯება რაიმე სხვა დანიშნულებით ფუნქციონირებისთვის. 

აპჩეინები იყენებენ კონსენსუსის სხვადასხვა მექანიზმს, როგორიცაა მაგალითად Proof of Work (PoW) ან Proof of Stake (PoS), რომლებიც ყველაზე მეტად შეეფერება კონკრეტულ აპლიკაციებს. მაგალითად, ფინანსური აპლიკაციისთვის შექმნილი აპჩეინი შესაძლოა სხვა კონსენსუსის მექანიზმს იყენებდეს, ხოლო მომარაგების ჯაჭვის მართვისთვის შექმნილი აპჩეინი - სხვას. 

გარდა ამისა, აპჩეინებზე სმარტ კონტრაქტები შესაძლოა შეიქმნას კონკრეტული აპლიკაციის მოთხოვნების შესაბამისად. ეს ქმნის კონტრაქტის უფრო კომპლექსურ ლოგიკას, რომლითაც შესაძლებელია კონკრეტული აპლიკაციების ფუნქციების და ეფექტურობის დონის გაუმჯობესება.

როგორც წესი, სრულფასოვანი აპჩეინები შედგება ხუთი შრისგან:

1. ქსელის შრე. ეს დონე აკონტროლებს peer-to-peer ქსელების ფუნქციონირებას. ის ბლოკჩეინ სივრცეში არსებულ ნოდებს აძლევს კომუნიკაციის, მონაცემების მიმოცვლის და ტრანზაქციების ვალიდაციის პროცესებში მონაწილეობის საშუალებას.

2. აპლიკაციის შრე. ეს შრე მოიცავს ბლოკჩეინზე მომუშავე აპლიკაციებს. ის გვთავაზობს ინტერფეისებს, რომელთა გამოყენებითაც დეველოპერებს შეუძლიათ დეცენტრალიზებული აპლიკაციების (DApp-ების) შექმნა, გაშვება და მართვა.

3. მონაცემების შრე. მონაცემების შრე პასუხისმგებელია ბლოკჩეინის ინფორმაციის შენახვაზე და ორგანიზებაზე. ეს გულისხმობს ბლოკჩეინის მდგომარეობის შენარჩუნებას, ტრანზაქციების ინფორმაციის ჩაწერას და სმარტ კონტრაქტის მონაცემების დამუშავებას.

4. კონსენსუსის შრე. ამ შრეზე ხდება აპჩეინის კონსენსუსის ალგორითმის რეალიზაცია. აქ შესაძლოა გამოიყენებოდეს კონსენსუსის სხვადასხვა ალგორითმი, მაგალითად Proof of Work (PoW) ან Proof of Stake (PoS).

5. სმარტ კონტრაქტის შრე. ეს შრე ხელს უწყობს სმარტ კონტრაქტების ავტომატიზაციას, ვერიფიკაციას და აღსრულებას.

აპჩეინების უპირატესობები

მასშტაბირებადობა

აპჩეინები ანაწილებენ რესურსებს ისე, რომ ისინი მიმართული იყოს კონკრეტული დავალებისკენ, ან ფუნქციისკენ. ამ სპეციალიზაციის შედეგად ხდება ტრანზაქციების გამტარუნარიანობის დონის გაუმჯობესება და მცირდება დაყოვნების დრო კონკრეტული აპლიკაციებისთვის. ეს ხელს უწყობს ზოგადი დანიშნულების ბლოკჩეინებისთვის დამახასიათებელი მასშტაბირებადობასთან დაკავშირებული პრობლემების გადაჭრას.

მოდულარულობა

აპჩეინებისთვის დამახასიათებელია მოდულური არქიტექტურა, რაც განასხვავებს მათ ზოგადი დანიშნულების ბლოკჩეინებისგან, რომლებიც მონოლითური დიზაინითაა შექმნილი. ეს მოდულური სტრუქტურა დეველოპერებს აძლევს ბლოკჩეინის ფუნქციების პერსონალიზების საშუალებას, კონკრეტული DApp-ების მოთხოვნების შესაბამისად.

ურთიერთთავსებადობა

აპჩეინები შექმნილია ურთიერთთავსებადობის მხარდასაჭერად, რაც ხელს უწყობს სხვადასხვა DApp-ს შორის კომუნიკაციის წარმოებას. ეს ერთი აპლიკაციის მომხმარებლებს აძლევს მეორე აპლიკაციის უპირატესობებზე მარტივი წვდომის საშუალებას.

აპჩეინები და 1-ელი დონის ბლოკჩეინები

არქიტექტურა

აპჩეინების არქიტექტურა ადაპტირებადია და შესაძლებელია მისი სხვადასხვა ბლოკჩეინის შრეებზე მორგება, რაც მათ უკვე არსებულ ბლოკჩეინის შრეებზე, ან დამოუკიდებლად მუშაობის საშუალებას აძლევს. ამის საპირისპიროდ, 1-ელი დონის ბლოკჩეინებს გააჩნია ერთიანი სტრუქტურა განსაზღვრული წესებით, რომლებსაც უნდა დაემორჩილონ ქსელზე მიმდინარე პროცესებში მონაწილე პირები. ეს ზღუდავს მაც შესაძლებლობას, მოერგონ კონკრეტული DApp-ის საჭიროებებსა და მოთხოვნებს.

კონსენსუსის ალგორითმი

აპჩეინები იყენებენ გამოყენების კონკრეტული შემთხვევისთვის ყველაზე მეტად შესაფერის კონსენსუსის მექანიზმებს, რომლებიც შესაძლოა განსხვავდებოდეს იმ შრის მიხედვით, რომელზეც მუშაობენ ისინი, ან სხვა შემთხვევაში, თუ ისინი ფუნქციონირებენ სრულიად ავტონომიურად. ამის საპირისპიროდ, 1-ელი დონის ბლოკჩეინები, როგორც წესი, კონსენსუსის საწყისი მოდელების ერთგულნი რჩებიან, როგორიცაა მაგალითად PoW ან PoS, რომლებიც შესაძლოა არ იყოს კონკრეტულ აპლიკაციებთან ადაპტირებადი, თუმცა გვთავაზობს კონსენსუსის მიღწევის სტაბილურ და უნიკალურ მეთოდს.

მასშტაბირებადობა

აპჩეინები შექმნილია მასშტაბირებადობისთვის უპირატესობის მისანიჭებლად კონკრეტული აპლიკაციების კონტექსტში, რის შედეგადაც იზრდება ტრანზაქციების გამტარუნარიანობის დონე და მცირდება დაყოვნება. ამის საპირისპიროდ, 1-ელი დონის ბლოკჩეინებზე ხშირია მასშტაბირებადობასთან დაკავშირებული პრობლემები, რადგან ისინი მოიცავს უამრავ სხვადასხვა აპლიკაციას.

აპჩეინები და საიდჩეინები

მიუხედავად იმისა, რომ როგორც აპჩეინებს, ისე საიდჩეინებს გააჩნიათ კომუნიკაცია მთავარ ბლოკჩეინთან, საიდჩეინები შექმნილია მრავალი სხვადასხვა დავალების შესასრულებლად. შესაბამისად, აპჩეინებისგან განსხვავებით, საიდჩეინები ფუნქციონირებენ მრავალი სხვადასხვა მიზნით და არ არიან განკუთვნილნი კონკრეტული აპლიკაციისთვის.

აპჩეინების მაგალითები

Polkadot-ის პარაჩეინები

Polkadot-ის პარაჩეინები დამოუკიდებელი ბლოკჩეინებია, რომლებიც მუშაობენ პარალელურად, Polkadot-ის ეკოსისტემის ფარგლებში. ისინი დაკავშირებულია Polkadot-ის Relay Chain-თან და სარგებლობენ მისი უსაფრთხოებით. პარაჩეინები აპჩეინების ზუსტი ანალოგია, მათ გააჩნიათ საკუთარი ტოკენომიკა, მართვის მოდელები და ფუნქციები, რის მეშვეობითაც ისინი იდეალურად ერგებიან კონკრეტული აპლიკაციების სპეციალურ მოთხოვნებს.

Avalanche-ის ქვექსელები

Avalanche ქვექსელები წარმოადგენს ცალკეულ ბლოკჩეინებს, რომლებიც შექმნილია Avalanche-ის ქსელის ფარგლებში. მათი მეშვეობით ხდება კონკრეტულ აპლიკაციაზე მორგებული ბლოკჩეინების შექმნა, სადაც თითოეული ქვექსელი მხარდაჭერილია საკუთარი უნიკალური ვალიდატორების ჯგუფით, რომლებიც თანხმდებიან ბლოკჩეინების მდგომარეობაზე.

Cosmos-ის ზონები

Cosmos-ის ზონები ფუნქციონირებენ როგორც Cosmos Hub-თან დაკავშირებული დამოუკიდებელი ბლოკჩეინები. ისინი Cosmos-ის ეკოსისტემის ფარგლებში აპჩეინების ეკვივალენტის სახით ფუნქციონირებენ. ქსელის ფარგლებში მონაცემების გადასაგზავნად ისინი იყენებენ Inter-Blockchain Communication (IBC) პროტოკოლს.

შეჯამება

აპჩეინები გახლავთ კონკრეტული აპლიკაციების მოთხოვნების დაკმაყოფილების მიზნით შექმნილი ბლოკჩეინები, რომლებიც გვთავაზობს მასშტაბირებადობის და მოქნილობის უფრო მაღალ დონეს, ზოგადი დანიშნულების ბლოკჩეინებთან შედარებით. აპჩეინები კონფიგურირებადია, რაც დეველოპერებს საკუთარი აპლიკაციებისთვის შესაბამისი კონკრეტული პარამეტრების არჩევის შესაძლებლობას აძლევს. აპჩეინების მეშვეობით შესაძლებელია კონკრეტული აპლიკაციების ეფექტურობის და გამართულობის გაუმჯობესება და ამავდროულად, ზოგადი დანიშნულების ბლოკჩეინების დატვირთვის შემცირება.

დამატებითი საკითხავი

• რა არის დეცენტრალიზებული აპლიკაციები (DApp-ები)?

• ბლოკჩეინის მასშტაბირებადობა - საიდჩეინები და გადახდის არხები

• რა არის კროს-ჩეინ თავსებადობა?

უარი პასუხისმგებლობაზე: ეს კონტენტი თქვენთვის წარმოდგენილია „არსებული სახით“ და განკუთვნილია მხოლოდ საინფორმაციო და საგანმანათლებლო მიზნებისთვის, რაიმე სახის რეპრეზენტაციისა თუ გარანტიის გარეშე. იგი არ უნდა იქნას აღქმული, როგორც ფინანსური, იურიდიული ან პროფესიული რჩევა და არ არის განკუთვნილი იმისთვის, რომ რეკომენდაცია გაუწიოს რაიმე სახის კონკრეტული პროდუქტის, ან სერვისის შეძენას. რჩევის მისაღებად უნდა მიმართოთ შესაბამის პროფესიონალ მრჩეველს. რადგან წინამდებარე სტატია მოწოდებულია მესამე მხარის მიერ, გაითვალისწინეთ, რომ მასში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის მესამე მხარეს და არ წარმოადგენს Binance Academy-ს შეხედულებებს. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, სრულად გაეცანით აქ წარმოდგენილ პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადს. ციფრული აქტივების ფასები შეიძლება იყოს არასტაბილური. თქვენი ინვესტიციის ღირებულებამ შეიძლება დაიკლოს ან მოიმატოს და შესაძლოა ვერ შეძლოთ ინვესტირებული თანხის დაბრუნება. თქვენ ერთპიროვნულად ხართ პასუხისმგებელი თქვენს საინვესტიციო გადაწყვეტილებებზე და Binance Academy არ არის პასუხისმგებელი თქვენ მიერ განცდილ არანაირ ზარალზე. აქ მოცემული ინფორმაცია არ უნდა იქნას აღქმული, როგორც რაიმე სახის ფინანსური, იურიდიული, ან პროფესიული რჩევა. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, გაეცანით ჩვენს გამოყენების წესებს და რისკის შესახებ გაფრთხილებას.