Các điểm chính
Vitalik Buterin là một lập trình viên máy tính người Nga-Canada và được biết đến nhiều nhất với tư cách là người tạo ra Ethereum.
Vitalik đề xuất Ethereum vào năm 2013 để khắc phục mặt hạn chế của Bitcoin và hỗ trợ các ứng dụng phức tạp hơn thông qua hợp đồng thông minh.
Vitalik là một trong những người đầu tiên đóng góp cho tạp chí Bitcoin Magazine và vẫn tiếp tục là người đi đầu trong lĩnh vực blockchain.
Quan điểm của Vitalik thường định hình các cuộc thảo luận về khả năng mở rộng blockchain, phi tập trung và kinh tế học tiền mã hóa.
Giới thiệu
Vitalik Buterin được biết đến rộng rãi là người tạo ra Ethereum, blockchain đứng sau nhiều ứng dụng phi tập trung và tài sản kỹ thuật số hiện nay. Kể từ khi công bố Sách trắng Ethereum ở tuổi 19, Vitalik đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của nền tảng và vẫn là một nhân vật có tầm ảnh hưởng trong lĩnh vực blockchain.
Thời thơ ấu và xuất thân
Vitalik Buterin sinh năm 1994 tại Kolomna, Nga và chuyển đến Canada cùng gia đình khi 6 tuổi. Vitalik nổi bật với tài năng thiên bẩm về toán học và lập trình và được chọn vào chương trình năng khiếu tại trường. Sau đó, Vitalik theo học tại Đại học Waterloo. Tại đây, Vitalik học các lớp khoa học máy tính nâng cao và làm việc với các chuyên gia mật mã như Ian Goldberg.
Khi còn là thiếu niên, Vitalik cũng là một game thủ say mê trò chơi World of Warcraft (WoW). Sau khi một bản cập nhật trò chơi xóa bỏ một trong những tính năng mà mình yêu thích, Vitalik cảm thấy bất lực và thất vọng trước việc một cơ quan trung ương có thể thực hiện những thay đổi như vậy theo ý muốn của họ. Trải nghiệm này đã khơi dậy sự quan tâm của Vitalik đối với phi tập trung hóa mà sau này đã trở thành yếu tố cốt lõi của Ethereum.
Lần đầu tiên tiếp xúc với Bitcoin
Vitalik lần đầu tiên biết đến Bitcoin vào năm 2011. Mặc dù ban đầu không chắc chắn về giá trị của Bitcoin nhưng Vitalik nhanh chóng bị thu hút bởi thiết kế phi tập trung và tiềm năng mà Bitcoin mang lại để định hình lại hệ thống tài chính.
Với mong muốn tìm hiểu thêm, Vitalik bắt đầu viết về Bitcoin và sau đó đồng sáng lập Bitcoin Magazine, một trong những tạp chí lớn đầu tiên chuyên cung cấp tin tức và phân tích tiền mã hoá. Thông qua việc viết lách và tham gia vào cộng đồng, Vitalik bắt đầu phát triển cả hiểu biết kỹ thuật và góc nhìn triết học rộng hơn về công nghệ blockchain.
Vitalik nhận thấy cách Bitcoin hỗ trợ giao dịch peer-to-peer mà không cần qua trung gian nhưng cũng nhận ra mặt hạn chế của nó. Vitalik cảm thấy ngôn ngữ lập trình của Bitcoin có nhiều điểm hạn chế và bắt đầu hình dung về một blockchain linh hoạt hơn có thể hỗ trợ lập trình đa năng.
Sự ra đời của Ethereum
Sách trắng của Ethereum
Vào năm 2013, khi mới 19 tuổi, Vitalik đã công bố Sách trắng của Ethereum. Ý tưởng chính của Vitalik là xây dựng một blockchain hoạt động như một máy tính toàn cầu phi tập trung.
Trong khi Bitcoin được thiết kế chủ yếu như một đồng tiền peer-to-peer thì Ethereum hỗ trợ ngôn ngữ lập trình Turing hoàn chỉnh. Việc này cho phép nhà phát triển viết logic tùy ý dưới dạng hợp đồng thông minh và tạo ra các ứng dụng phi tập trung (DApp) có thể hoạt động mà không cần cơ quan trung ương.
Ra mắt và phát triển
Ethereum chính thức ra mắt vào tháng 7 năm 2015 sau chiến dịch gọi vốn cộng đồng thành công huy động được số ether (ETH) trị giá khoảng 18 triệu USD. Bên cạnh Vitalik, những người đồng sáng lập như Gavin Wood, Joseph Lubin, Charles Hoskinson và những người khác đã đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng ban đầu của giao thức.
Để hỗ trợ cho sự phát triển liên tục, Ethereum Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Thụy Sĩ đã được thành lập để điều phối và tài trợ cho các đóng góp nguồn mở cho mạng lưới.
Ngay sau khi ra mắt, Ethereum bắt đầu thu hút các nhà phát triển quan tâm đến việc xây dựng nhiều DApp khác nhau. Hệ sinh thái phát triển nhanh chóng và Ethereum trở thành nền tảng cho các lĩnh vực mới như tài chính phi tập trung (DeFi), non-fungible token (NFT) và tổ chức tự trị phi tập trung (DAO). Tầm nhìn của Vitalik đã giúp chuyển việc sử dụng blockchain từ tập trung vào tiền kỹ thuật số sang nhiều công dụng và đổi mới phi tập trung hơn.
Các cột mốc của Ethereum và vai trò của Vitalik
Qua nhiều năm, Ethereum đã trải qua nhiều thời điểm quan trọng định hình nên lộ trình kỹ thuật, văn hóa cộng đồng và nhận thức của công chúng. Vitalik thường đóng vai trò quan trọng trong các sự kiện này, dù là người dẫn dắt kỹ thuật, truyền thông trước công chúng hay người đóng góp vào hoạt động quản trị cộng đồng.
Vụ tấn công DAO (2016)
Một trong những cuộc khủng hoảng sớm nhất trong lịch sử Ethereum xảy ra vào năm 2016 với The DAO, một quỹ đầu tư mạo hiểm phi tập trung được xây dựng trên Ethereum. Dự án đã huy động được hơn 150 triệu USD bằng ETH trong đợt bán token và trở thành một trong những dự án tham vọng nhất tại thời điểm đó.
Tuy nhiên, một lỗ hổng trong mã hợp đồng thông minh của The DAO đã bị khai thác và khoảng 3,6 triệu ether (trị giá khoảng 50 triệu USD tại thời điểm đó) đã bị rút ra vào một DAO con.
Vitalik đề xuất một số giải pháp giúp giảm bớt thiệt hại, bao gồm soft fork để đưa số tiền bị đánh cắp vào danh sách đen. Cuối cùng, sau nhiều cuộc tranh luận từ cộng đồng, Ethereum Foundation đã ủng hộ hard fork để khôi phục lỗ hổng và hoàn trả vốn cho các nhà đầu tư DAO ban đầu. Quyết định này gây tranh cãi và dẫn đến sự phân chia:
Ethereum (ETH): Chuỗi triển khai việc khôi phục.
Ethereum Classic (ETC): Chuỗi ban đầu duy trì tính bất biến và từ chối fork.
Sự cố này đã làm dấy lên nhiều cuộc tranh luận về cách đưa ra quyết định trên các mạng lưới phi tập trung. Nó cũng thách thức quan điểm cho rằng chỉ có mã nguồn có thể quản lý tất cả. Nhìn lại, Vitalik cho biết sự cố hack DAO đã chứng minh rõ ràng rằng các quy tắc viết trong mã không phải lúc nào cũng đủ và đôi khi sự phán đoán và phối hợp của con người cũng quan trọng không kém.
The Merge: chuyển sang Bằng chứng cổ phần (2022)
Ban đầu, Ethereum ra mắt với mô hình đồng thuận Bằng chứng xử lý (PoW) tương tự như Bitcoin. Nhưng tầm nhìn chuyển sang hệ thống Bằng chứng cổ phần (PoS) bền vững và có khả năng mở rộng cao hơn đã là một phần trong lộ trình lâu dài của Ethereum.
Vitalik đóng vai trò tích cực trong việc định hình quá trình chuyển đổi này. Vitalik là đồng tác giả của các thông số kỹ thuật và thường xuyên tham gia các cuộc đối thoại về thiết kế validator, bảo mật mạng lưới và lên kế hoạch nâng cấp. Thông qua các bài đăng trên blog, bài nói chuyện và tương tác với cộng đồng, Vitalik đã giúp giải thích mục đích và ý nghĩa của quá trình chuyển đổi này tới đông đảo công chúng.
Sau nhiều năm phát triển, thử nghiệm và nâng cấp từng bước, Ethereum đã hoàn tất thành công sự kiện The Merge vào ngày 15/09/2022. Cột mốc này đánh dấu việc chính thức chuyển sang PoS và giảm mức tiêu thụ năng lượng của mạng lưới hơn 99%.
Hình ảnh trong mắt công chúng và vai trò người có tầm ảnh hưởng
Vitalik vẫn là một trong những người có tầm ảnh hưởng nhất trong hệ sinh thái Ethereum. Mặc dù vẫn tiếp tục dẫn dắt việc phát triển giao thức bằng cách xem xét các Ethereum Improvement Proposal (EIP) và công bố nghiên cứu nhưng vai trò của Vitalik đã thay đổi theo thời gian.
Vào tháng 4 năm 2025, Ethereum Foundation thông báo rằng Vitalik sẽ dần rút khỏi các nhiệm vụ điều phối hằng ngày và ứng phó khủng hoảng để tập trung hoàn toàn vào nghiên cứu và đổi mới lâu dài. Thay đổi này sẽ cho phép Vitalik quay trở lại công việc khám phá đã định hình nên tầm nhìn ban đầu của Ethereum đồng thời giao các hoạt động hằng ngày cho những người đóng góp cốt lõi khác.
Ngoài những đóng góp về mặt kỹ thuật, Vitalik còn được biết đến với những bài viết sâu sắc và bình luận công khai. Các bài đăng trên blog và trên mạng xã hội của Vitalik thường tạo ra những cuộc thảo luận có ý nghĩa không chỉ về tương lai của Ethereum mà còn về sự phát triển rộng hơn của cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và các hệ thống phi tập trung.
Vitalik cũng tích cực tham gia vào các hoạt động từ thiện và nhân đạo. Trong nhiều năm qua, Vitalik đã quyên góp hàng triệu đô la cho các hoạt động như cứu trợ COVID-19, nghiên cứu chống lão hóa và phát triển nguồn mở.
Các ý kiến chỉ trích
Với vai trò là gương mặt đại diện và người đóng góp chính cho Ethereum, các quyết định và ảnh hưởng của Vitalik thường được cộng đồng xem xét kỹ lưỡng từ nhiều góc độ.
Một mối quan ngại phổ biến là mức độ ảnh hưởng của Vitalik. Mặc dù Ethereum được thiết kế để phi tập trung hóa nhưng một số người trong cộng đồng cho rằng dự án thường phụ thuộc quá nhiều vào sự chỉ đạo của Vitalik.
Mặc dù không kiểm soát mạng lưới nhưng ý kiến của Vitalik có thể ảnh hưởng đến mọi thứ từ thiết kế giao thức cho đến tâm lý cộng đồng. Chính Vitalik đã thừa nhận điều này và chủ động lui về phía sau để khuyến khích những người khác đứng ra lãnh đạo.
Sự cởi mở của Vitalik với các ý tưởng thử nghiệm như Soulbound Token (SBT) hoặc hàng hóa công cộng cũng nhận được những phản ứng trái chiều. Trong khi nhiều người ngưỡng mộ tư duy tiến bộ của Vitalik thì những người khác cho rằng Ethereum có nguy cơ mất tập trung khi cố gắng khám phá quá nhiều thứ cùng lúc.
Mặc dù vậy, Vitalik vẫn được biết đến là người sẵn sàng đối mặt với những chỉ trích một cách thiện chí. Vitalik hiếm khi bỏ qua những câu hỏi khó và thường xem đó là cơ hội để học hỏi và cải thiện bản thân cũng như hệ sinh thái Ethereum.
Tổng kết
Vitalik Buterin đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của Ethereum và lĩnh vực blockchain rộng lớn. Từ thiết kế kỹ thuật cho đến đối thoại công khai, đóng góp của Vitalik đã ảnh hưởng đến cách xây dựng và hiểu các hệ thống phi tập trung.
Đọc thêm:
Tuyên bố từ chối trách nhiệm: Nội dung này được trình bày cho bạn trên cơ sở “nguyên trạng” chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và phổ biến kiến thức, mà không phải là sự cam đoan hay bảo đảm dưới bất kỳ hình thức nào. Nội dung này không nên hiểu là lời khuyên tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác, cũng như không nhằm mục đích khuyến nghị mua bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể nào. Bạn nên tham khảo lời khuyên từ các cố vấn chuyên môn thích hợp. Sản phẩm được đề cập trong bài viết này có thể không được cung cấp tại khu vực của bạn. Trong trường hợp bài viết được đóng góp bởi người đóng góp bên thứ ba, xin lưu ý rằng những quan điểm thể hiện đó thuộc về người đóng góp bên thứ ba và không nhất thiết phản ánh quan điểm của Binance Academy. Vui lòng đọc toàn bộ tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết thêm chi tiết. Giá tài sản kỹ thuật số có thể biến động. Giá trị khoản đầu tư của bạn có thể tăng hoặc giảm và có thể bạn sẽ không nhận lại được số tiền đã đầu tư. Bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình và Binance Academy không chịu trách nhiệm pháp lý về bất kỳ tổn thất nào mà bạn có thể phải chịu. Tài liệu này không nên hiểu là lời khuyên tài chính, pháp lý hoặc chuyên môn khác. Để biết thêm thông tin, vui lòng xem Điều khoản sử dụng và Cảnh báo rủi ro của chúng tôi.