Vefat Ettikten Sonra Kriptolarınızın Korunmasını ve Başkalarına Aktarılmasını Nasıl Sağlayabilirsiniz?
Ana sayfa
Makaleler
Vefat Ettikten Sonra Kriptolarınızın Korunmasını ve Başkalarına Aktarılmasını Nasıl Sağlayabilirsiniz?

Vefat Ettikten Sonra Kriptolarınızın Korunmasını ve Başkalarına Aktarılmasını Nasıl Sağlayabilirsiniz?

Orta Seviye
Yayınlanma: Apr 19, 2023Güncellenme: Nov 15, 2023
9m

Bu makale bir topluluk gönderisidir. Yazar, İngiltere'de bir kripto avukatı olan Richard Marshall'dır.

Bu makaledeki görüşler, katkıda bulunan kişiye/yazara aittir ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmayabilir.

Kısa Özet

  • Kripto varlıklarının merkeziyetsiz olması, vefat eden bir kişinin kriptolarının devri konusunda bazı zorluklara neden olur.

  • Birikimlerinizi sevdiklerinize bırakmak için vefat sonrası kriptolarınızın nasıl bulunacağı, tespit edileceği ve bu kriptolara nasıl erişileceğini dikkatle düşünmeniz gerekir.

  • Kurtarma cümlelerinin yazılmasından şifrelenmiş özel anahtarlara ve acil durum düğmesine kadar pek çok çözüm vardır.

Siz Vefat Edince Kriptolarınıza Ne Olur?

Kripto paraların kullanımı yaygınlaştıkça, vefat eden bir kişinin kripto varlıklarına ne olacağı sorusu da önem kazanmaktadır. 

Miras planlaması, geleneksel varlıklarınızın istekleriniz doğrultusunda dağıtılmasını sağlayan yaygın bir uygulamadır. Fakat mirasta kripto varlıkların da olması, dikkate alınması gereken benzersiz zorluklar yaratır. 

Kripto varlıklarının tutulabileceği çok sayıda yazılım, donanım ve borsa olması nedeniyle kripto varlıkları bulmak ve tespit etmek biri vefat ettiğinde üstesinden gelinmesi gereken ilk engeldir. 

Özel anahtar, kurtarma cümlesi veya pin numarası ile ilgili bilgilere ulaşılamadığı için cüzdan ve hesaplara erişilemiyorsa, bu varlıkları bulmaya ve onlara erişmeye yönelik tüm çabalar boşa gidebilir. Bu da bitcoin, ether veya diğer altcoin'ler gibi kriptolarınızın sonsuza kadar kaybolabileceği anlamına gelir.  

Bir kripto sahibi olarak bu olasılığa karşı nasıl plan yapabileceğinizi veya bir varis olarak merhumun varlıklarına nasıl ulaşabileceğinizi makalemizden öğrenebilirsiniz.

Vefat Ettikten Sonra Kriptolarınızın Birine Aktarılmasını Nasıl Sağlayabilirsiniz?

Vefat ettikten sonra kriptolarınızın birine aktarılmasını istiyorsanız, önceden plan yapmanız gerekir. Bunu yapmak için birçok seçenek vardır, fakat en yaygın çözümler şunlardır: 

Fiziksel, düşük teknolojili çözümler

Kağıt ve kalem 

En basit seçenek olarak, özel anahtarlarınızı ve kurtarma cümlelerinizi yazabilir ve hayatınızı kaybetmenizin ardından varlıklarınıza nasıl erişileceğine ilişkin talimatlarla birlikte güvenli bir şekilde bir kasada saklayabilirsiniz. Bu yaklaşım basit olsa da siz yaşarken veya hayatınızı kaybettikten sonra bilgilerin çalınması, kaybolması veya zarar görmesi riskini de beraberinde getirir. 

Bu bilgiler, daha fazla güvenlik için sigorta koruması sunan güvenli bir banka kasasında tutulabilir ve varisleriniz veya vasiyetinizi yerine getirecek kişi ölümünüzden sonra belirli bir süreci izleyerek bu bilgilere erişebilir.

USB veya sabit disk 

Bir alternatif ise özel anahtarları ve kurtarma cümlelerini bir USB'ye veya harici sabit diske kaydetmek ve bu bilgilerin yanlış kişilerin eline geçmesini engellemek için şifre koymak olabilir. Burada en önemli risk, USB veya sabit diskin hasarlı veya bozuk olması nedeniyle bilgilerin erişilemez bir hale gelmesidir. Bu yöntemi tercih ederseniz, birden fazla yedek kullanmanız tavsiye edilir. 

Dosyalar şifre ile korunuyorsa bile bu şifreyi bir yere kaydetmeniz gerekir. Şifre yazılarak güvenli bir yerde tutulabilir veya bir çevrimiçi şifre yöneticisine kaydedilebilir. 

Bu seçenekler, hırsızlık ve saldırı gibi riskler içerir. Bu nedenle, kripto sahipleri varislerinin varlıklara ulaşmak için bu araçları nasıl kullanacağını bildiğinden emin olmalıdır.

İleri düzey çözümler

Şifreli e-posta

Özel anahtarlar ve kurtarma cümleleri, vefat durumunda fonlara nasıl erişileceğine ilişkin talimatlarla birlikte şifrelenmiş bir e-posta ile güvenilir bir alıcıya gönderilebilir. Bu yöntem, e-postanın gönderildiği güvenilir kişinin bu talimatları takip etmesini, fakat aynı zamanda da hayatta olduğunuz süre boyunca şifrelenmiş e-postanın güvenliğini tehlikeye atmamasını gerektirir. 

Erişim için şifre girilmesini gerektiren bir üçüncü taraf barındırma sitesi kullanılarak da şifrelenmiş e-postaya erişilebilir. Fakat üçüncü taraf barındırma sitesi kapanırsa, bu bilgiler kaybolabilir.

Acil durum düğmesi

Hayatta olduğunuzu doğrulamamanız halinde özel anahtarlarınızı belirli bir alıcı ile paylaşan bir acil durum düğmesi de oluşturabilirsiniz. 

Bu doğrulama, bir e-postaya erişmek veya kısa bir görevi yerine getirmek kadar basit olabilir ve haftalık, aylık veya diğer bir zaman aralığıyla yapılacak şekilde ayarlanabilir. Hayatta olduğunuzu belirli bir süre boyunca doğrulamazsanız, acil durum düğmesi etkinleşecek ve özel anahtar bilgileri belirlediğiniz alıcıyla otomatik olarak paylaşılacaktır.

Bu yöntemde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta vardır. Hastalık veya internet bağlantısının olmaması gibi ölüm dışındaki sorunlar nedeniyle hayatta olduğunuzu doğrulayamamanız da mümkün olabilir. Başka bir konu ise kripto erişim bilgilerinizi alması için birini belirlemeniz, varlıklarınızın bu kişiye geçmesi niyetinde olduğunuz anlamına gelmeyebilir veya bulunduğunuz yargı alanındaki kanunlar bu tür bir varlık aktarımına izin vermeyebilir. 

Vefat sonrası planınıza bir acil düğmesi eklemeye karar verirseniz, varlıkların varislerinize aktarılmasını garanti altına almak için bu yöntemi güvenli bir şekilde nasıl uygulayabileceğiniz konusunda bir uzmana danışmanız faydalı olacaktır.

Veri emanet hizmetleri aracılığıyla sosyal kurtarma

Varlıkların sahibinin hayatını kaybetmesi durumunda bir araya gelmek ve merhumun erişim bilgilerini yeniden oluşturmak üzere birden fazla vasinin belirlendiği, veri emanet hizmetleri aracılığıyla sosyal kurtarma yöntemini kullanabilirsiniz. 

Emanet hizmeti sağlayıcısı, genellikle ölümün gerekli belgelerle doğrulanmasını talep eder. Bu hizmetlerden bazıları geleneksel web sitelerinde yer alırken bazıları ise zincir üstü çalışarak ek bir güvenlik katmanı sunar. 

Bu tür hizmetleri kullanırken en iyi vasileri seçmek ve uygun şartlar belirlemek gerekir. Hesap sahibinin ölümünün doğrulanmasını gerektirmeden vasilerin çoğunluğu tarafından özel anahtarın yeniden oluşturulmasına izin veren emanet hizmetlerine de dikkatle yaklaşmak gerekir. 

Vasi olarak atananların yalnızca erişim bilgilerini mi alacağı yoksa kripto varlıkları üzerinde hak sahibi de mi olacağının da açıkça belirtilmesi gerekir. 

Ethereum'daki Akıllı Sözleşme Cüzdanları ve Veraset Cüzdanları

Ethereum'un akıllı sözleşme cüzdanları, birden fazla imza sahibi olmasına imkan tanır ve sosyal kurtarma için iyi bir seçenektir. Sizin ve varislerinizin cüzdan sahipleri olarak belirlendiği bir veraset çoklu imza cüzdanı oluşturabilirsiniz. Bu yöntemde, hayatta olduğunuz süre boyunca da tüm işlemlerin, ilgili tarafların çoğunluğu tarafından doğrulanması gerekir. 

Vefat halinde, diğer imza sahipleri ve merhumun bir veya daha fazla kişisel temsilcisi tarafından cüzdana erişilebilir. Böylece erişim, merhumdan belirlenmiş varislere sorunsuz bir şekilde aktarılır. 

Kriptoların cüzdana aktarılmasına ve hayatta olduğunuz süre boyunca güvenle emanette tutulabileceği fiziksel bir kasaya koyulmasına imkan tanımak için başka veraset cüzdanı türleri de kullanılabilir. Hayatta olduğunuz süre boyunca hiçbir üçüncü taraf kriptolara erişemez. Vefat durumunda, kişisel temsilciler ölüm belgesini ve merhumun varlıklarına erişmeye yetkili olduklarını gösteren bir mahkeme emri sunarak cüzdana erişebilir. Bu tür emanete dayalı fiziksel kasalar genellikle sigortayla korunur. 

Kripto Varlıklar Vasiyetnameye Nasıl Dahil Edilir? 

Bir kişiyi kriptolarınıza erişmesi için belirlemekle, kişinin bu varlıklarda hak sahibi olmasını istemeniz arasında bir fark vardır. Kripto varlıklara yönelik tüm planlamaların, geleneksel miras planlamasına dahil edilmesi gerekir. 

Her bir yargı alanındaki yasalar, vefat durumunda varlıkların kimlere nasıl aktarılacağını belirler ve varlıklar genelde bir vasiyetname yoluyla aktarılır. Dünya genelinde yargı alanlarının birçoğunun dijital vasiyetnameleri tanımadığı ve hâlâ ıslak imzalı kağıt vasiyetnameleri kullandığı göz önüne alındığında, kripto varlıklarınızla ilgili tüm isteklerinizin yasal olarak tanınmasını sağlamanız şarttır. 

Bunun için vasiyetnamenizde özel anahtarların vefat halinde alıcıya nasıl aktarılacağını belirlemenin yanı sıra anahtarların aktarılacağı bu vasi veya vekilden farklı olması halinde kimin varis olduğunu da netleştirmeniz gerekir. 

Borsada Tutulan Kripto Varlıklara Vefattan Sonra Ne Olur?

Merkezi kripto borsaları, hesap sahibinin vefatından sonra kripto varlıkların bulunması ve bunlara erişilmesi konusunda genellikle yardım sunar.

Merhumun akıllı telefonunda veya dizüstü bilgisayarında borsanın uygulaması varsa ve uygulama açıldığında otomatik olarak oturum açacak şekilde ayarlandıysa, kişinin sahip olduğu varlıklar kolayca belirlenebilir.

Fakat merhumun mirasıyla ilgilenen kişiler, vefat sonrası bu tür hesaplara erişme konusunda dikkatli olmalıdır. Örneğin bu, İngiltere'de 1990 Tarihli Bilgisayar Kötüye Kullanım Yasası kapsamında cezai bir suç olabilir. Tüm borsaların şifreleri açıklamaya ve üçüncü taraflara erişim izni vermeye yönelik kendi kuralları vardır ve bunlar Hizmet Koşullarında belirtilmiştir.

Farkında olmadan yasaları çiğnemekten kaçınmak için vasiyeti yerine getirecek kişi borsalarla iletişime geçerek hesap sahibinin hayatını kaybettiği bilgisini paylaşmalı ve ilgili tüm bilgi ve belgeleri sunmalıdır. Bunu yapmanın doğru yolu genellikle borsanın Hizmet Koşullarında belirtilir. Bu adım genellikle bir ölüm belgesi gibi bir ölüm ispatını ve vefat eden hesap sahibinin kripto varlıklarıyla ilgilenme yetkisine sahip olduğunuzu kanıtlamanızı gerektirir. Örneğin, vasiyeti yerine getirecek kişi vasiyetnamenin veya mahkeme emrinin bir kopyasını sunabilir. 

Bir Varis Özel Anahtarlara Nasıl Erişebilir?

Kripto paranızı donanım cüzdanları veya kağıt cüzdanlar gibi kendi kontrolünüzdeki cüzdanlarda tutuyorsanız, hayatınızı kaybetmenizin ardından birkaç güvenilir kişinin özel anahtarlarınıza erişmesine imkan tanıyacak bir plan yapmanız gerekir.

Çoğu zaman, vefat eden kişi önceden bir plan yapmamış olsa bile bu varlıkları kurtarmanın bazı yolları vardır. Özel anahtarların yer aldığı dosyalar kişinin cihazlarından birine kaydedilmiş olabilir veya kurtarma cümlelerinin yazılı olduğu kağıtlar kişinin defterinde veya kasasında bulunabilir. Fakat merhum özel anahtarlarını korumak için şifreleme veya parola gibi ek önlemler aldıysa, özel anahtarlara ulaşmak çok daha zor bir hale gelir. Bu, vefat eden kişinin dijital varlıklarının sonsuza kadar kaybolabileceği anlamına da gelebilir.

Vefat Halinde Madencilik veya DAO Rolleri Devredilebilir mi? 

Oyna-kazan oyunlarının hesap sahibinin hayatını kaybetmesinden sonra da oynanmaya devam edilip edilemeyeceği ve edilecekse oyunun kim tarafından oynanacağı konusunda sorular vardır. NFT'lerin veya NFT olarak çıkarılmamış eserlerin isim ücretlerinden kimin yararlanacağı ve merhumun madencilikte, kripto airdrop'larında veya DAO'larda hak sahibi olması durumunda ne olacağı da tartışma konusudur. 

Bunların tamamı bir vasiyetnamede veya bir istek mektubunda açıklığa kavuşturulabilir, fakat tüm olası sorunlar ve isteklerin yerine getirilip getirilemeyeceği detaylıca düşünülmelidir. 

Son Söz 

Vefat etmeniz durumunda kripto varlıklarınızın bulunmasına, tespit edilmesine ve bu varlıklara erişilmesine imkan tanıyan bir plana sahip olmanız çok önemlidir. Vasiyetname oluşturma sürecine kripto varlık planlarını da dahil etmek en doğrusudur. Vasiyetnamenin yasal olarak tanındığından ve kripto varlıklar kısmının yerel yargı alanının şartlarına uygun olduğundan emin olmalısınız. 

Bu olmadan, varisleriniz karmaşık yasal süreçlerle kripto varlıkları için savaşmak zorunda kalabilir veya kripto varlıklarınız sonsuza kadar kaybolabilir.

Ek okumalar:

Sorumluluk Reddi ve Risk Uyarısı: Bu içerik, size herhangi bir beyan veya garanti verilmeksizin yalnızca genel bilgi sunma ve eğitim amacıyla "olduğu gibi" sunulmaktadır. Bu içerik finansal, yasal veya diğer herhangi bir profesyonel tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir hizmet veya ürünün satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Uygun profesyonel danışmanlarla görüşerek kendinize yönelik tavsiye almanız gereklidir. Üçüncü bir tarafça hazırlanan makalelerde yer alan görüşlerin bu üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmayabileceğini lütfen dikkate alınız. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini lütfen buradan okuyun. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Yatırım tavsiyesi değildir. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.