Ten artykuł został nadesłany przez członków społeczności. Autorem jest Richard Marshall, prawnik z branży krypto mieszkający w Anglii.
Poglądy zawarte w tym artykule są poglądami autora/współautora i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance.
TL;DR
Zdecentralizowany charakter aktywów kryptowalutowych stwarza kilka specyficznych problemów, jeżeli chcemy przekazać swoje krypto po śmierci.
Trzeba się dobrze zastanowić nad tym, w jaki sposób umożliwić lokalizację oraz identyfikację kryptowalut, a także uzyskanie do nich dostępu, aby bliscy mogli z nich skorzystać.
Rozwiązań jest wiele – począwszy od pisemnych fraz seed poprzez zaszyfrowane klucze prywatne a skończywszy na tzw. czuwakach.
Co się dzieje z krypto po naszej śmierci?
Ze względu na stały wzrost popularności kryptowalut coraz ważniejsze staje się przewidywanie, jaki będzie los aktywów kryptowalutowych po naszej śmierci.
Planowanie przekazania majątku jest powszechną praktyką, w której chodzi o to, aby zapewnić rozdysponowanie aktywów tradycyjnych zgodnie ze swoimi życzeniami. Jednak kiedy w grę wchodzą również aktywa krypto, trzeba uwzględnić jeszcze kilka specyficznych problemów.
Biorąc pod uwagę, że aktywa kryptowalutowe można trzymać na niezliczonej liczbie rozwiązań programowych, sprzętowych oraz na giełdach, pierwszą przeszkodą do pokonania, kiedy ktoś umiera, jest zlokalizowanie i zidentyfikowanie aktywów kryptowalutowych.
Jeżeli nie da się uzyskać dostępu do portfeli i kont ze względu na brak danych o kluczach prywatnych, fraz odzyskiwania lub kodów pin, wszelkie wysiłki zmierzające do zlokalizowania i uzyskania dostępu do tych aktywów mogą spełznąć na niczym. Oznacza to, że nasze kryptowaluty, np. bitcoin, ether lub inne altcoiny, mogą na zawsze przepaść.
Oto jak możemy zaplanować tę ewentualność jako posiadacze krypto, lub odzyskać aktywa osoby zmarłej jako spadkobiercy.
Jak przekazać krypto po śmierci
Jeżeli chcemy przekazać krypto po śmierci, kluczowe jest planowanie z wyprzedzeniem. Jest na to kilka metod, ale poniżej można znaleźć kilka najbardziej powszechnych.
Fizyczne rozwiązania niskotechnologiczne
Kartka papieru
Zasadniczo klucze prywatne oraz frazy seed można spisać i bezpiecznie schować w sejfie wraz z instrukcjami na temat dostępu do aktywów po śmierci. Ta prostota ma swoje minusy, ponieważ informacje mogą ulec kradzieży, utracie lub zniszczeniu za życia, lub po śmierci.
Dla zwiększenia bezpieczeństwa informacje te można schować w zabezpieczonym skarbcu w banku, który ma ochronę ubezpieczeniową i dysponuje sprawdzonymi procedurami umożliwiającymi spadkobiercom lub wykonawcy testamentu uzyskanie dostępu do nich po naszej śmierci.
Pendrive lub dysk twardy
Alternatywą jest zapisanie kluczy prywatnych oraz fraz seed na pamięci USB lub zewnętrznym dysku twardym i zabezpieczenie tych informacji hasłem, aby nie wpadły w niepowołane ręce. Największe ryzyko polega na tym, że pamięć USB lub dysk twardy może ulec uszkodzeniu, lub zniszczeniu, przez co informacje stają się niedostępne. Przy wyborze tej metody zaleca się wykonanie kilku kopii zapasowych.
Jeżeli pliki są zabezpieczone hasłem, i tak będzie trzeba gdzieś zapisać hasło – można je spisać i schować w bezpiecznym miejscu lub zapisać menedżerem haseł online.
Opcje te wiążą się z ryzykiem, np. ryzykiem kradzieży lub zhakowania, więc posiadacze krypto powinni mieć na uwadze, że trzeba poinformować spadkobierców, jak odzyskać aktywa przy użyciu tych metod.
Rozwiązania zaawansowane
Zaszyfrowana wiadomość e-mail
Klucze prywatne i frazy seed można przesłać zaszyfrowaną wiadomością e-mail do zaufanego odbiorcy z instrukcją, jak uzyskać dostęp do środków po śmierci. Skuteczność tej metody zależy w dużej mierze od tego, czy zaufana osoba wykona te instrukcje, nie narażając na niebezpieczeństwo zaszyfrowanej wiadomości e-mail za naszego życia.
Do zaszyfrowanej wiadomości e-mail można również wejść za pośrednictwem zewnętrznej witryny hostingowej, do której trzeba podać hasło dostępowe. Jeżeli jednak zewnętrzna witryna hostingowa przestanie istnieć, informacje te mogą zniknąć.
Czuwak
Można również skonfigurować tzw. czuwak, który wyda nasze klucze prywatne wyznaczonemu odbiorcy, jeżeli nie potwierdzimy, że żyjemy.
Takim potwierdzeniem może być choćby wejście do wiadomości e-mail lub wykonanie szybkiego zadania i może ono być ustawione tak, aby trzeba je było wykonywać co tydzień, co miesiąc lub w innych odstępach czasu. Jeżeli nie potwierdzimy swojej obecności przed upływem określonego czasu, czuwak się włączy, a informacje o kluczu prywatnym zostaną automatycznie przekazane wyznaczonemu przez nas odbiorcy.
Z tą metodą wiąże się pewne ważne zastrzeżenie. Może się zdarzyć, że nie uda się nam potwierdzić obecności z innych powodów niż śmierć – np. z powodu choroby czy braku łączności z internetem. Inną kwestią jest to, że wyznaczenie kogoś do otrzymania informacji o dostępie do kryptowalut nie musi wcale oznaczać, że chcemy, aby skorzystał z tych aktywów lub że prawo zezwala na tę formę przekazania aktywów w naszej jurysdykcji.
Jeżeli postanowimy wdrożyć w swoim planie zakończenia życia czuwak, pamiętajmy, aby zwrócić się do specjalisty z pytaniem, jak to bezpiecznie zrobić, aby mieć pewność, że aktywa zostaną przekazane spadkobiercom.
Odzyskiwanie społecznościowe poprzez usługi powiernictwa danych
Można skorzystać ze społecznościowego odzyskiwania danych poprzez usługi powiernictwa danych, w ramach których wyznacza się wielu opiekunów, którzy spotykają się po śmierci posiadacza i odtwarzają dane dostępowe osoby zmarłej.
Dostawca usług powierniczych zazwyczaj prosi o potwierdzenie śmierci odpowiednimi dokumentami. Niektóre z tych usług działają na tradycyjnych stronach internetowych, a inne w trybie on-chain, co jeszcze bardziej zwiększa bezpieczeństwo.
Korzystając z takich usług, trzeba wybierać jak najlepszych opiekunów i ustalać odpowiednie warunki. Należy również ostrożnie podchodzić do usług powierniczych, jeżeli umożliwiają odtworzenie klucza prywatnego większością głosu opiekunów bez wymogu weryfikacji śmierci posiadacza konta.
Ważne jest również, aby jasno określić, czy osoby wyznaczone na opiekunów mają tylko otrzymać informacje o dostępie, czy też mają również odnieść korzyść z aktywów krypto.
Portfele smart kontraktów na Ethereum i portfele tradycyjne
Portfele smart kontraktów w sieci Ethereum dopuszczają wielu sygnatariuszy i są dobrą opcją do odzyskiwania społecznościowego. Możemy utworzyć portfel multisig, którego posiadaczami jesteśmy my sami oraz spadkobiercy. Przy tej metodzie wszelkie transakcje musi weryfikować większość stron kontraktu – nawet za naszego życia.
W chwili śmierci dostęp do portfela uzyskują współwłaściciele oraz jeden lub większa liczba osobistych przedstawicieli osoby zmarłej, co zapewnia płynne przekazanie dostępu przez osobę zmarłą wyznaczonym spadkobiercom.
Inną formę portfeli tradycyjnych można stworzyć, aby umożliwić przesłanie kryptowalut na portfel i umieszczenie ich za życia w fizycznym zabezpieczonym skarbcu. Za życia użytkownika osoby trzecie nie mogą uzyskać dostępu. W chwili śmierci osobiści przedstawiciele muszą przedstawić potwierdzenie zgonu oraz postanowienie sądu wykazujące ich prawo do dostępu do majątku osoby zmarłej i wtedy mogą uzyskać dostęp do portfela. Takie fizyczne sejfy zwykle mają w ofercie ochronę ubezpieczeniową.
Jak uwzględnić aktywa kryptowalutowe w testamencie
Istnieje różnica między tym, czy dajemy komuś dostęp do swoich kryptowalut, czy chcemy, aby z takich aktywów korzystał. Ważne jest, aby zadbać o włączenie wszelkich planów związanych z aktywami kryptowalutowymi do tradycyjnego rozporządzenia majątkiem.
Prawo w każdej jurysdykcji przewiduje, w jaki sposób można przekazać aktywa z chwilą śmierci – zazwyczaj służy do tego testament. Biorąc pod uwagę, że większość jurysdykcji na całym świecie nie uznaje testamentów cyfrowych i nadal działa na testamentach papierowych z podpisami odręcznymi, trzeba sprawdzić, czy wszystkie życzenia dotyczące naszych aktywów kryptowalutowych są prawnie uznawane.
W tym celu można określić w testamencie, w jaki sposób klucze prywatne przechodzą na odbiorcę z chwilą śmierci, lub sprecyzować, kto ma odnieść korzyść z aktywów bazowych, jeżeli nie opiekun lub osoba wyznaczona.
Co się dzieje po śmierci z aktywami kryptowalutowymi trzymanymi na giełdach
Scentralizowane giełdy kryptowalutowe często pomagają ustalić lokalizację i umożliwić dostęp do aktywów kryptowalutowych po śmierci właściciela konta.
Jeżeli osoba zmarła miała aplikację giełdową na smartfonie lub laptopie, a konto było ustawione tak, aby po otwarciu logowało się automatycznie, ustalenie posiadanych aktywów może być prostym zadaniem.
Każdy, kto zajmuje się majątkiem osoby zmarłej, powinien jednak zachować ostrożność, wchodząc na takie konta po śmierci. Przykładowo w Anglii może to zostać uznane z przestępstwo karne zgodnie z ustawą o nadużyciach komputerowych z 1990 r. (The Computer Misuse Act 1990). Każda giełda ma również w swoich warunkach świadczenia usług własne zasady w zakresie ujawniania haseł i udzielania dostępu osobom zewnętrznym.
Aby nieświadomie nie złamać prawa, wykonawca testamentu powinien się skontaktować z giełdami, aby poinformować je o śmierci i przekazać wszystkie istotne informacje oraz dokumenty. Właściwy sposób postępowania jest zazwyczaj określony w warunkach świadczenia usług danej giełdy. Ten etap wymaga zwykle potwierdzenia śmierci – np. aktem zgonu – i udowodnienia, że mamy prawo zajmować się aktywami kryptowalutowymi zmarłego właściciela konta. Wykonawca testamentu może np. przedstawić kopię testamentu lub upoważnienie z sądu.
Jak uzyskać dostęp do kluczy prywatnych będąc spadkobiercą
Jeżeli trzymamy kryptowaluty na portfelach niepowierniczych, czyli np. portfelach sprzętowych lub portfelach papierowych, ważne jest wdrożenie planu, aby dać kilku zaufanym osobom dostęp do kluczy prywatnych po swoim odejściu.
W większości przypadków są pewne możliwości odzyskania tych aktywów nawet jeżeli osoba zmarła nie miała wdrożonego planu. Na którymś z jej urządzeń mogą być zapisane pliki z kluczami prywatnymi albo w jej notatnikach lub sejfach można znaleźć karteczki z frazami seed. Jeżeli jednak osoba zmarła podjęła dodatkowe kroki w celu zabezpieczenia swoich kluczy prywatnych, np. poprzez zaszyfrowanie lub ustawienie hasła, wówczas zlokalizowanie kluczy prywatnych staje się znacznie trudniejsze. Oznacza to również, że aktywa cyfrowe osoby zmarłej mogą być nie do odzyskania.
Czy można przekazać po śmierci swoje stanowiska w górnictwie lub w organizacji Dao?
Pojawiają się pytania, czy należy kontynuować gry play-to-earn po śmierci, a jeżeli tak, to kto ma to robić. Są również kontrowersje co do tego, kto będzie czerpał korzyści z tantiem od NFT lub dzieł niezmintowanych, a także co się stanie, jeżeli zmarła osoba zajmowała się kopaniem, airdropami krypto lub DAO.
Wszystkie te sprawy można wyjaśnić w testamencie lub dołączonym do niego liście z życzeniami, ale należy odpowiednio przemyśleć wszelkie możliwe kwestie i aspekty praktyczne.
Przemyślenia Końcowe
Kwestią kluczową jest to, aby mieć wdrożony plan dziedziczenia, dzięki któremu z chwilą śmierci będzie się dało zlokalizować oraz zidentyfikować nasze aktywa kryptowalutowe i uzyskać do nich dostęp. Najlepiej wpisać planowanie aktywów kryptowalutowych w ogólną procedurę konfiguracji testamentu. Należy zadbać o to, aby testament był uznawany prawnie, a część dotycząca aktywów kryptowalutowych spełniała miejscowe wymogi prawne.
Bez tego może się okazać, że spadkobiercy będą walczyć o kryptoaktywa poprzez skomplikowane procedury prawne albo że nasze aktywa kryptowalutowe na zawsze przepadną.
Lista dodatkowych i sugerowanych źródeł do przeczytania (w języku angielskim):
Wyłączenie Odpowiedzialności i Ostrzeżenie o Ryzyku: Niniejsza treść jest prezentowana bez rękojmi, wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i edukacyjnych, bez jakichkolwiek gwarancji. Nie należy jej interpretować jako porady finansowej, prawnej ani innej porady specjalistycznej. Nie ma ona również charakteru zachęty do zakupu jakiegokolwiek konkretnego produktu lub usługi. Użytkownik powinien zasięgnąć własnej porady u odpowiednich zawodowych doradców. Jeżeli artykuł jest napisany przez osobę z zewnątrz, należy pamiętać, że wyrażone poglądy są poglądami tej osoby i nie muszą odzwierciedlać poglądów Akademii Binance. Więcej informacji można znaleźć w naszym pełnym wyłączeniu odpowiedzialności tutaj. Ceny aktywów cyfrowych mogą być zmienne. Wartość Twojej inwestycji może spaść lub wzrosnąć i możesz nie odzyskać zainwestowanej kwoty. Ponosisz wyłączną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne, a Akademia Binance nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty, jakie możesz ponieść. To nie jest porada z zakresu finansów, prawa ani innej dziedziny. Aby uzyskać więcej informacji, zapoznaj się z naszymi Warunkami użytkowania i Ostrzeżeniem o Ryzyku.