Bitcoin
Кыскасы, Bitcoin бул компьютерлердин таралган тармагында (
блокчейн түйүнү) иштеген санарип акчанын формасы. Кеңири мааниде алганда, көп адамдар Bitcoin деген сөздү бир нече башка нерселерге карата колдонушат: санарип валютасы, борбордон ажыратылган коомдук эсеп-кысап китеби, протокол же жөн гана булардын баарын камтыган чоң экосистема. Бирок, бул функциялардын ортосунда кээ бир негизги айырмачылыктар бар.
Биринчиден, Bitcoin бул P2P системасынын (P2P) санарип валютасынын аталышы, ал кээде bitcoin (кичинекей «b» менен) же жөн эле BTC деп аталат. Bitcoin бул
криптовалюта, башкача айтканда, бул криптографиялык ыкмалар менен корголгон санарип валютасы. Бул тарыхта пайда болгон биринчи криптовалюта жана алгачкы Bitcoin блогу – ошондой эле
генезис блогу (же 0-блок) деп белгилүү – 2009-жылдын 3-январында казылып алынган.
Экинчиден, Bitcoin биз
блокчейн деп атаган борбордон ажыратылган коомдук эсеп-кысап китеби. Тыгыз байланышта болгонуна карабастан,
Bitcoin жана блокчейн ар башка түшүнүктөр. Блокчейн технологиясы бүтүндөй системанын иштөөсүн камсыз кылат жана Bitcoin транзакцияларынын ишенимсиздик жана коопсуз түрдө өткөрүлүп, катталышын шарттайт. Бул контекстте ишенимсиздик блокчейн системасы иштөө үчүн эч кандай ишенимге таянбайт дегенди билдирет, анткени ал компьютердик код жана математикалык алгоритмдер менен камсыздалган. Ошентип, Bitcoin блокчейни борбордон ажыратылган санариптик эсеп-кысап китеби катары иштейт жана бардык тастыкталган BTC транзакцияларын ачык түрдө каттайт.
Акырында, Bitcoin термини
ачык булактуу программа катары тынымсыз иштелип жаткан протоколго карата да колдонулат. 2014-жылы түпкү Bitcoin кардар программасы расмий түрдө Bitcoin Core деп аталып, кийинки түшүнбөстүктөрдү алдын алуу максатында кайра ребрендделген. Ачык булактуу программа катары, Bitcoin Core программасы дүйнө жүзү боюнча көптөгөн салым кошуучуларга ээ.
Bitcoin Сатоши Накамото аттуу псевдоним менен белгилүү болгон адам (же топ) тарабынан иштелип чыккан. Идея банк же өкмөт сыяктуу ортомчуларсыз, чек арасыз каржылык транзакцияларды жүргүзүүгө мүмкүнчүлүк берген уникалдуу санариптик төлөм системасын түзүү болгон. Блокчейн технологиясы менен камсыздалган бөлүштүрүлгөн архитектура жана криптографиялык ыкмалар Bitcoin кол салууларга жана алдамчылыкка абдан туруктуу кылат.