Əsas diqqət yetiriləcək məqamlar
Aptos daha sürətli və daha ucuz tranzaksiyaların həyata keçirilməsi üçün Move dili, BFT konsensusu və paralel icra mexanizmindən istifadə edən Qat 1 blokçeynidir.
Şəbəkə Bizans Xətalarına Dözümlü (BFT) konsensus protokolu olan Pay sübutu (PoS) əsaslı AptosBFT-dən istifadə edir.
Aptos smart müqavilələrin təhlükəsizliyini və resursların idarə edilməsini təkmilləşdirmək üçün nəzərdə tutulmuş Move proqramlaşdırma dilindən istifadə edir.
APT şəbəkənin daxili tokenidir. O, tranzaksiya ödənişləri, steykinq, idarəetmə və validator iştirakı üçün istifadə olunur.
Aptos nədir?
Aptos mərkəzdənkənar tətbiqlər üçün genişləndirilə, eləcə də təkmilləşdirilə bilən, habelə təhlükəsiz infrastruktur təqdim etmək üçün nəzərdə tutulmuş Qat 1 blokçeynidir. Şəbəkə tranzaksiyaların sürətli və etibarlı şəkildə tamamlanmasını təmin etmək üçün Bizans Xətalarına Dözümlü (BFT) konsensus sistemi olan Pay sübutundan (PoS) istifadə edir.
Aptos performansı təkmilləşdirmək üçün eyni vaxtda bir neçə tranzaksiyanı emal edə bilən paralel icra mühərrikinə malikdir. Bu xüsusiyyət şəbəkənin daha çox fəaliyyət həcmini dəstəkləməsinə imkan verir. Aptos smart müqavilələrin təhlükəsizliyini təkmilləşdirən və formal doğrulamanı dəstəkləyən, proqramçıları təhlükəsiz tətbiqlər yaratmaları üçün daha güclü alətlərlə təmin edən resursyönümlü Move proqramlaşdırma dilindən istifadə edir.
Tarixçə
Aptos 2021-ci ildə əvvəl Diem (keçmiş Libra) blokçeyni üzərində işləmiş keçmiş Meta mühəndisləri Mo Şeyk və Averi Çinq tərəfindən təsis edilib. Diem tənzimləmə çətinliklərinə görə bağlandıqda texnologiya üzərində işləməyə davam etmək üçün Aptos Labs yaradıldı.
Aptos 2022-ci ilin oktyabr ayında mainnet-də canlı yayım açıb. Bundan sonra Aptos Labs şəbəkənin əsas texnologiyasını təkmilləşdirməyə fokuslanıb, Aptos Foundation isə proqramçıları maliyyələşdirərək, təhsil proqramlarını həyata keçirərək, qəbul edilməni genişləndirmək üçün tərəfdaşlıqlar quraraq ekosistemin böyüməsini dəstəkləyib.
Aptos-un iş prinsipi
AptosBFT
Aptos validatorların şəbəkənin qorunmasında iştirak etmək üçün APT tokenlərini steykinq etdiyi Pay sübutu (PoS) mexanizmindən istifadə edir. Onlar bloklar təklif etmək, tranzaksiyaları təsdiqləmək və blokçeyni səmərəli şəkildə işlətmək üçün məsuliyyət daşıyırlar. Bundan əlavə, şəbəkə validatorların tranzaksiyalar üzrə razılıq əldə etmələrinə imkan verən Bizans Xətalarına Dözümlü (BFT) konsensus protokolu AptosBFT-dən istifadə edir. AptosBFT validatorların üçdə birinə qədərinin uğursuz olması və ya dürüst davranmaması halında da şəbəkənin işləməsini təmin etmək üçün nəzərdə tutulub. Bu yanaşma sürətli tranzaksiya emalı ilə təhlükəsizliyi balanslaşdırmağı hədəfləyir.
Move proqramlaşdırma dili
Aptos smart müqavilələri ilkin olaraq Meta-da Diem blokçeyn layihəsi üçün yaradılmış Move proqramlaşdırma dilində yazılıb. Move proqramçıları paylaşılmış alətlərə, kitabxanalara və icmalara giriş imkanı ilə təmin etməklə müxtəlif blokçeynlərdə işləmək üçün nəzərdə tutulub.
Move resursyönümlü modeldən istifadə etdiyi üçün unikaldır, bu model rəqəmsal aktivləri səhvən kopiyalana və ya məhv edilə bilməyən resurslar kimi qəbul edir. Bu, çatışmazlıqların və ya proqramlaşdırma xətalarının aktiv itkilərinə səbəb olmasını çətinləşdirir. Move dilində əlavə qorunma qatı əlavə etmək üçün smart müqavilələrin nəzərdə tutulan kimi işləyib-işləmədiyini yoxlaya bilən Move Prover adlı formal doğrulama aləti var.
Move proqramçılar üçün təhlükəsizlik və çeviklik təklif edir. Bu, təhlükəsiz tətbiqlər yaratmaq üçün ən yaxşı təcrübələrdən istifadəni təmin edir və eyni zamanda innovasiyaya şərait yaradır. Aptos eyni zamanda Move proqramçı icmasının böyüməsinə investisiya qoyur, açıq mənbə töhfələrini dəstəkləyir və qurucuları Web3 platformasında dilin imkanlarını genişləndirməyə həvəsləndirir.
Paralel icra mühərriki
Əksər blokçeynlər tranzaksiyaları ardıcıl şəkildə, bir-bir emal edir. Şəbəkə eyni vaxtda yalnız məhdud sayda tranzaksiyanı emal edə bildiyi üçün bu sadə dizayn tətbiqi asanlaşdırır, lakin genişləndirilmə imkanlarını məhdudlaşdırır. Fəaliyyət artdıqca bu, çox zaman sıxlığa və tranzaksiyaların daha yavaş tamamlanmasına səbəb olur.
Aptos tranzaksiyaları paralel şəkildə emal edən xüsusi icra mühərriki olan Block-STM-dən (Proqramlaşdırmada Tranzaksiya Yaddaşı) istifadə edir. Bu o deməkdir ki, sistem tranzaksiyaları bir-bir icra etmək əvəzinə, bir neçə tranzaksiyanı eyni vaxtda icra edə bilər. İcradan sonra Aptos nəticələri təsdiqləyir. İki tranzaksiya eyni resursu dəyişdirməyə çalışdıqda konflikt yarandığı halda, yalnız həmin tranzaksiyalar təkrar icra olunur, digərlərində heç bir dəyişiklik olmur. Bu quruluş bir uğursuz tranzaksiyanın blokçeyni dayandırmamasını təmin edir.
Daxili planlaşdırıcı eyni zamanda Block-STM-in tranzaksiyaları səmərəli şəkildə prioritetləşdirməyinə kömək edir və performansı daha da artırır. Nəticədə, Aptos ənənəvi ardıcıl blokçeynlərlə müqayisədə daha çox yüksək ötürmə qabiliyyəti əldə edə bilir. Block-STM-in uğuru eyni zamanda paralel icra üçün oxşar yanaşmaları qəbul edən Polygon, Sei və Starknet kimi digər blokçeynlərə də təsir edib.
Ekosistem
Aptos quraşdırma dəsti
Aptos quraşdırma dəsti Aptos Labs tərəfindən yaradılmış proqramlaşdırma alətləri dəstidir və şəbəkədə tətbiqlərin yaradılması, yoxlanılması və yerləşdirilməsini asanlaşdırır. Proqramçılar bir neçə saniyədə API açarları generasiya edə və kod yazmadan blokçeyn indeksləyiciləri yarada bilərlər. Onlar eyni zamanda bir kliklə Dəyişdirilə bilməyən token (NFT) kolleksiyaları yayımlaya, tranzaksiyaları yanacaq doldurma məntəqəsi vasitəsilə dəstəkləyə və mürəkkəb infrastruktur idarə etmədən istifadəçi qeydiyyatını sadələşdirə bilərlər.
Aptos qoşulma
Aptos qoşulma – yükləmə və ya brauzer uzantısı tələb etməyən veb əsaslı, öz-saxlanc pul kisəsidir. O, ənənəvi şəxsi açarlar əvəzinə Aptos-un açarsız hesablarından istifadə edir. Bu hesablar istifadəçilərin Google kimi sosial hesablarla daxil olmalarına imkan verir. Blokçeyn hesabı kriptoqrafik olaraq girişlə əlaqələndirilir, lakin heç vaxt açıq şəkildə onunla bağlı olmur və bu, qoşulmanı sadələşdirir, eləcə də istifadəçilərin aktivləri üzərində tam nəzarəti saxlamalarını təmin edir.
Aptos ad xidməti (ANS)
Aptos ad xidməti mürəkkəb pul kisəsi ünvanlarını əvəz etmək üçün insanlar tərəfindən oxuna bilən .apt adları təqdim edir və bu, tranzaksiyaların idarə edilməsi və paylaşılmasını asanlaşdırır. Bu xidmət istifadəçilərə daha rahat və intuitiv təcrübələr təqdim etmək üçün mərkəzdənkənar tətbiqləri (Dapp-lər) işə salan inteqrasiyalarla Aptos ekosistemində əlçatanlığı və istifadənin rahatlığını təkmilləşdirir.
Aptos köməkçisi
Aptos köməkçisi Microsoft ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Aptos ekosistemində naviqasiyanı sadələşdirmək üçün yaradılmış Sİ əsaslı dəstək alətidir. O, blokçeynlə bağlı sualları sadə sözlərlə cavablandıra bilən təhlükəsiz söhbət botu kimi işləyir. İstifadəçilər ondan qoşulma ilə bağlı kömək əldə etmək məqsədilə, proqramçılar isə smart müqavilə və tətbiqlər yaratmaq üçün resurslar tapmaq məqsədilə istifadə edə bilərlər.
Aptos Tokeni
APT tokeni Aptos şəbəkəsinin daxili tokenidir. O, Aptos ekosistemində aşağıdakılar daxil olmaqla müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur:
Qaz ödənişləri: Aptos şəbəkəsində tranzaksiya göndərərkən və ya tətbiqlər və smart müqavilələrlə interaksiya edərkən tranzaksiya ödənişlərini ödəmək üçün APT istifadə olunur.
Steykinq: APT sahibləri şəbəkəni qorumağa kömək etmək üçün tokenlərini steykinq edə bilərlər. Bunu tokenlərini validatorlara tapşırmaq və ya birbaşa validator qovşaqlarını işlətməklə edə bilərlər. Bunun qarşılığında hər epoxada paylanan mükafatları qazanırlar.
Validator əməliyyatları: validatorun işlədilməsi üçün APT steykinq edilməlidir. Validatorlar konsensusda iştirak edir, tranzaksiyaları emal edir və dürüst fəaliyyət üçün mükafat qazanırlar. Yanlış davranış və ya yanlış konfiqurasiya steykinq edilmiş tokenlərin itirilməsi də daxil olmaqla bir sıra cərimələrlə nəticələnə bilər.
İdarəetmə: APT tokenləri sahiblərinin zəncirdaxili idarəetmədə iştirak etmələrinə imkan verir və onların protokol təkmilləşdirmələri, parametr tənzimləmələri, eləcə də şəbəkənin gələcəyini formalaşdıran digər qərarlarla bağlı səs vermələrinə şərait yaradır.
Yekun qeydlər
Aptos genişlənmə imkanına fokuslanan Qat 1 blokçeynidir və ilkin olaraq Meta-nın Diem layihəsi üçün yaradılmış texnologiya üzərində qurulub. Şəbəkə sürətli və təhlükəsiz konsensus üçün AptosBFT, daha təhlükəsiz smart müqavilələr üçün Move proqramlaşdırma dili və paralel icra üçün Block-STM mühərrikini birləşdirir. Aptos öz ekosistemini Aptos quraşdırma dəsti, Aptos qoşulma, Aptos ad xidməti və Aptos köməkçisi kimi alətlərlə əsas protokoldan kənara genişləndirir. Bu xidmətlər proqramlaşdırmanı asanlaşdırmaq və istifadəçilərin qoşulmasının daha əlçatan olmasını təmin etmək üçün nəzərdə tutulub.
Tövsiyə olunan ədəbiyyat
İmtina: bu məzmun heç bir formada təmsil və ya zəmanət olmadan yalnız ümumi məlumat və maarifləndirmə məqsədləri üçün "olduğu kimi" təqdim edilir. O, maliyyə, hüquqi və ya digər peşəkar məsləhət kimi təfsir edilməməli və hər hansı xüsusi məhsul və ya xidmətin satın alınmasını tövsiyə etmək məqsədi daşımamalıdır. Müvafiq peşəkar məsləhətçilərdən özünüz məsləhət almalısınız. Bu məqalədə adı çəkilən məhsullar regionunuzda əlçatan olmaya bilər. Məqaləyə üçüncü tərəf müəllif tərəfindən töhfə verildikdə nəzərə alın ki, ifadə edilmiş bu baxışlar üçüncü tərəf müəllifə aiddir və Binance Akademiyasının mövqeyini əks etdirmir. Əlavə təfərrüatlar üçün tam imtina mətnini oxuyun. Rəqəmsal aktivlərin qiymətləri dəyişkən ola bilər. İnvestisiyanızın dəyəri artıb-azala və investisiya qoyduğunuz məbləği geri almaya bilərsiniz. İnvestisiya ilə bağlı qərarlarınıza görə yalnız özünüz məsuliyyət daşıyırsınız və Binance Akademiyası baş verə biləcək hər hansı itkiyə görə məsuliyyət daşımır. Bu material maliyyə, hüquqi və ya digər peşəkar məsləhət kimi təfsir edilməməlidir. Ətraflı məlumat üçün İstifadə qaydası və Risk xəbərdarlığı bölməmizə nəzər salın.