Marjin ticareti, üçüncü bir parti tarafından sağlanan fonların kullanılmasıyla yapılan bir varlık alım satım yöntemidir. Standart alım satım hesaplarıyla kıyaslandığında, marjin hesapları kullanıcıların daha büyük miktarlarda anaparaya ulaşmasını sağlayarak, pozisyonlarında kaldıraç kullanmalarını mümkün kılar. Temelde marjin alım satımlar, kişilerin başarılı işlemler sonucu daha büyük kar elde edebilmelerini sağlamak için yapılan işlemlerin sonuçlarını kuvvetlendirir. Alım satım sonuçlarını genişletebilme kapasitesi, fiyat dalgalanmalarının az olduğu piyasalarda özellikle de uluslararası Forex piyasasında marjin alım satımları popüler hale getirir. Marjin alım satımlar bunun yanında hisse senedi, emtia ve kripto para piyasalarında da kullanılmaktadır.
Geleneksel piyasalarda, borç alınan fonlar genellikle bir yatırım borsacısı tarafından sağlanır. Fakat, kripto para işlemlerinde fonlar marjin fonlarına yönelik piyasa talebine göre belirlenen miktarlarda faiz elde edecek olan diğer kullanıcılar tarafından sağlanır. Daha az yaygın olsa da, bazı kripto para borsaları da kullanıcıları için marjin fonu sağlar.
Marjin ticareti nasıl çalışır?
Bir marjin ticareti başlatıldığında, kişinin toplam teklif değerinin belli bir yüzdesini ortaya koyması gereklidir. Bu ilk yatırım marjin olarak bilinir ve kaldıraç kavramıyla yakından ilgilidir. Diğer bir deyişle, marjin ticareti hesapları kaldıraçlı ticaret yaratmak için kullanılır ve kaldıraç da borç alınan fonların marjine oranını tanımlar. Örneğin, 10:1 kaldıraçlı 100.000 USD’lik bir ticaret için, tacirin 10.000 USD’lik bir anapara yatırımı yapması gerekir.
Marjin ticareti hem uzun hem de kısa pozisyonlar açmak için kullanılabilir. Bir uzun pozisyon varlığın fiyatının yükseleceği varsayımına dayanırken, kısa pozisyon bunun tam tersini ifade eder. Marjin pozisyonu açıkken, tacirin varlıkları borç alınan fonlar için teminat görevi görür. Bunun tacirler tarafından anlaşılması çok önemlidir çünkü birçok komisyoncu, piyasanın pozisyonlarının tersine doğru hareket etmesi durumunda (belli bir eşiğin altına ya da üstüne doğru) bu varlıkların zorunlu satışını yaptırma hakkını elinde tutar.
Örneğin, bir tacir uzun kaldıraçlı bir pozisyon açarsa, fiyatın belirgin şekilde düşmesi durumunda bu pozisyona marjin çağrısı yapılabilir. Marjin çağrısı, en düşük marjin ticareti koşullarını yerine getirebilmek için tacirin marjin hesabına daha fazla fon yatırması gerektiğinde yapılır. Eğer tacir bunu yapamazsa, kayıpları karşılamak için fonları otomatik olarak likide edilir. Bu durum genellikle, bir marjin hesabındaki tüm kaynakların toplam değerinin, belirli bir borsa ya da broker için toplam marjin koşullarının altına düşmesi durumunda (likidasyon marjini olarak da bilinir) gerçekleşir.
Avantajları ve Dezavantajları
Marjin ticaretlerinin en belirgin avantajı, ticari pozisyonun görece değerinin daha yüksek olması nedeniyle daha büyük karların elde edilebilmesini sağlamasıdır. Bunun dışında, marjin ticareti, düşük miktarda anapara yatırımı yaparak birkaç farklı pozisyon açılmasına olanak sunduğundan yatırım çeşitlendirilmesi için fayda sağlar. Son olarak, bir marjin hesabına sahip olmak kişilerin hesaplarına büyük miktarlarda para aktarmasına gerek olmadan hızla pozisyon açabilmelerini kolaylaştırır.
Kripto para piyasalarında marjin alım satım
Marjin alım satımlar, standart alım satımlara göre daha risklidir fakat kripto paralarda kullanıldığında risk daha da yüksektir. Bu piyasalarda tipik olan yüksek seviyede fiyat oynaklığı nedeniyle, kripto para marjin alım satımı yapanların özellikle dikkatli olması gerekir. Risk dengeleme ve yönetimi stratejileri kullanışlı olsa da marjin alım satımlar kesinlikle yeni başlayanlar için uygun değildir.
Marjin Fonlama
Marjin alım satım yapabilmek için risk toleransına sahip olmayan yatırımcılar için kaldıraçlı ticaret yöntemlerinden kar elde etmenin başka bir yolu daha bulunur. Bazı ticaret platformları ve kripto para borsaları kullanıcıların kendi paralarıyla başka kullanıcıların marjin alım satımlarını fonladığı, marjin fonlama olarak bilinen bir özellik sunar.
Süreç genellikle özel koşullar ve dinamik faiz oranları içerir. Eğer alım satım yapan bir kişi bu koşulları ve teklifi kabul ederse, aldığı borcu ve bunun üzerine anlaşılan oranda faizi fon sağlayıcıya geri ödemeyi kabul etmiş olur. Çalışma mekanizması borsadan borsaya değişkenlik gösterse de, marjin fonu sağlama riski oldukça düşüktür çünkü büyük kayıpların önüne geçmek için kaldıraçlı pozisyonlar likidasyona zorlanabilir. Yine de, marjin fonlama kullanıcıların fonlarını borsa cüzdanında tutmasını gerektirir. Bu yüzden riskler hakkında bilgi sahibi olmak ve seçilen borsada bu özelliğin nasıl çalıştığını anlamak önemlidir.
Son fikirler
Marjin alım satımlar, başarılı işlemlerden elde edilecek karı arttırmayı hedefleyenler için kesinlikle kullanışlı bir araçtır. Eğer düzgün şekilde kullanılırsa, marjin hesapları tarafından sağlanan kaldıraçlı alım satımlar hem karlılığı hem de portfolyo çeşitliliğini destekler.
Fakat daha önce de belirtildiği gibi, bu ticaret yöntemi kayıpları da arttırabilir ve çok daha büyük risk içerir. Bu yüzden, alım satım konusunda uzman kişiler tarafından kullanılmalıdır. Kripto paralarda, yüksek piyasa oynaklığı nedeniyle marjin ticaretine daha da dikkatli yaklaşılmalıdır.