მთავარი დეტალები
კრიპტოვალუტის ტრანზაქციები იწერება საჯარო ლეჯერზე (ბლოკჩეინი), რაც ყველა ტრანზაქციას გამჭვირვალეს და უცვლელს ხდის.
ეს ტრანზაქციები მოწმდება და დასტურდება უამრავი კომპიუტერისგან შემდგარი ქსელის მიერ, რომელიც იყენებს კონსენსუსის მეთოდებს, როგორიცაა Proof of Work (PoW) და Proof of Stake (PoS).
Proof of Work მუშაობს მაინერების მეშვეობით, რომლებიც ტრანზაქციების დასადასტურებლად ხსნიან რთულ მათემატიკურ ამოცანებს, რაც დიდი ოდენობით რესურსებს მოითხოვს.
Proof of Stake-ის მუშაობა დაფუძნებულია ვალიდატორებზე, რომლებიც ტრანზაქციების დადასტურების უფლების მისაღებად ახორციელებენ საკუთარი მონეტების დაბლოკვას (სტეიკინგს), რაც ნაკლებ ენერგიას მოითხოვს.
ეს კონსენსუსის მექანიზმები ძალიან მნიშვნელოვანია დეცენტრალიზებულ ქსელებში. ისინი გვეხმარება თაღლითობისა და ორმაგი ხარჯვის თავიდან აცილებაში და ამცირებს ცენტრალიზებული ორგანიზაციების საჭიროებას.
შესავალი
Bitcoin და სხვა კრიპტოვალუტების უმეტესობა ტრადიციული ფულისგან განსხვავებული პრინციპით მუშაობს, რადგან ამ დროს ტრანზაქციების გადასამოწმებლად და დასადასტურებლად არ არის საჭირო ბანკები ან შუამავალი ორგანიზაციები. ვერიფიკაციები საჯარო ლეჯერის - ბლოკჩეინის მეშვეობით ხორციელდება.
ბლოკჩეინი შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, როგორც გიგანტური, საჯაროდ ხელმისაწვდომი ბლოკნოტი, რომლის დათვალიერება ყველას შეუძლია, თუმცა მასში ცვლილებების შეტანა კონსენსუსს მოითხოვს. მაინც როგორ ამოწმებს ეს სისტემა ტრანზაქციების სისწორეს და როგორ ახდენს თაღლითობის პრევენციას?
ამ სტატიის მიზანია ახსნას, თუ როგორ ხდება კრიპტო ტრანზაქციების შემოწმება და დადასტურება ქსელის მიერ Proof of Work და Proof of Stake კონსენსუსის მექანიზმების გამოყენებით.
რა არის კრიპტოვალუტის ტრანზაქცია?
როდესაც კრიპტოვალუტას ვინმეს უგზავნით, თქვენ ქმნით ტრანზაქციას. ეს ტრანზაქცია აჩვენებს იმას, თუ ვინ აგზავნის მონეტებს, ვინ იღებს მათ, რამდენი მონეტა იგზავნება და როდის განხორციელდა ტრანზაქცია. როგორც კი თანხას გაგზავნით, ამ ტრანზაქციას ბლოკჩეინის ქსელის ყველა მონაწილე დაინახავს, რაც მისი შემოწმების და დადასტურების შესაძლებლობას იძლევა.
როგორ ხდება ბლოკჩეინის ტრანზაქციების ვერიფიკაცია?
გაზიარება და შემოწმება
როდესაც თქვენ ახორციელებთ ტრანზაქციას, თქვენ იყენებთ თქვენს საფულის გასაღებებს ციფრული ხელმოწერის გენერირებისთვის. შემდეგ, თქვენი ტრანზაქციის მონაცემები და ხელმოწერა იგზავნება კომპიუტერების (ნოდების) დეცენტრალიზებულ ქსელში. ეს ნოდები ამოწმებენ, ნამდვილად გეკუთვნით თუ არა მონეტები და არის თუ არა დეტალები სწორი. როდესაც ტრანზაქცია გადის ამ შემოწმებებს, ის ერთიანდება სხვა ტრანზაქციებთან და იქმნება ბლოკი, რომელიც ელოდება ქსელის მიერ დამტკიცებას.
როგორ ხდება ქსელში შეთანხმების მიღწევა
ახალი ბლოკის საბოლოო დადასტურებამდე, მთელი ბლოკჩეინის ქსელი უნდა შეთანხმდეს, რომ ის ვალიდურია. ეს შეთანხმება მიიღწევა ზემოხსენებული კონსენსუსის მექანიზმების გამოყენებით. ყველაზე ხშირად გამოიყენება Proof of Work და Proof of Stake მექანიზმები.
Proof of Work (PoW)
Proof of Work-ის დროს მაინერები ერთმანეთს ეჯიბრებიან რთული „მათემატიკური ამოცანების“ ამოხსნაში. პირველი მაინერი, რომელიც ამოხსნის ამოცანას, მოიპოვებს ტრანზაქციების ახალი ბლოკის ბლოკჩეინზე დამატების უფლებას. დანარჩენი მაინერები და ვალიდაციის ნოდები ამოწმებენ და ადასტურებენ ამ გადაწყვეტილებას. ბლოკის დადასტურების შემდეგ, მოგებული მაინერი ჯილდოს სახით იღებს კრიპტოვალუტას (ბლოკის ჯილდო). ეს მეთოდი გამოიყენება Bitcoin-ის ქსელის მიერ. მიუხედავად იმისა, რომ ეს მეთოდი უზრუნველყოფს ქსელის უსაფრთხოებას, ის საჭიროებს დიდი ოდენობით ენერგიას და გამომთვლელ სიმძლავრეს.
Proof of Stake (PoS)
Proof of Stake განსხვავებულად მუშაობს. ამოცანების ამოხსნის ნაცვლად, ვალიდატორები მათ მიერ ქსელში დაბლოკილი (სტეიკინგზე განთავსებული) მონეტების რაოდენობით აირჩევიან. ვალიდატორები ერთმანეთს ენაცვლებიან ახალი ბლოკების შეთავაზებასა და დადასტურებაში. თუ ვალიდატორი თაღლითობას ეცდება, მან შეიძლება დაკარგოს სტეიკინგზე განთავსებული მონეტები (ამ პროცესს ეწოდება სლეშინგი). PoS უფრო ენერგოეფექტურია და მრავალი ბლოკჩეინ-პროექტის მიერ გამოიყენება, რომელთა შორისაა Ethereum, BNB Chain და Solana.
რატომ არის ვესიფიკაცია მნიშვნელოვანი?
ისტორიულად არსებობდა ორი ძირითადი დაბრკოლება, რაც აფერხებდა ციფრული ვალუტის განვითარებას:
ორმაგი ხარჯვა: ეს ციფრული ფულის სისტემების ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა იყო, სადაც ერთი და იმავე თანხის გაგზავნა ორი ან მეტი მიმღებისთვის იყო შესაძლებელი.
ცენტრალური რგოლისადმი ნდობა: ტრანზაქციების დადასტურებისთვის საჭირო იყო ბანკი ან ცენტრალიზებული ორგანიზაცია.
ბლოკჩეინმა გადაჭრა ეს პრობლემა, რადგან ყველა ტრანზაქცია გამჭვირვალე და უცვლელია, რაც გამორიცხავს ერთი და იმავე კრიპტოს ორჯერ დახარჯვის შესაძლებლობას. ასევე არ არსებობს ცენტრალური კომპანია ან ბანკი. ტრანზაქციების შესამოწმებლად ათასობით კომპიუტერი ერთობლივად მუშაობენ, რაც სისტემას ჰაკერული შეტევებისგან და თაღლითობისგან უფრო დაცულს ხდის.
რა არის ბლოკჩეინის დადასტურება?
დადასტურება ხდება ყოველი ახალი ბლოკის ბლოკჩეინზე დამატებისას. რაც უფრო მეტი დადასტურება აქვს ტრანზაქციას, მით უფრო უსაფრთხო ხდება იგი. ეს ნიშნავს, რომ მისი შეცვლა ან გაუქმება უფრო რთულია.
სხვადასხვა ბლოკჩეინებზე დადასტურების სხვადასხვა რაოდენობაა საჭირო იმისათვის, რომ ტრანზაქცია უსაფრთხოდ ჩაითვალოს. მაგალითად, ის მოვაჭრეები, ვინც იღებენ გადახდებს Bitcoin-ით, საკუთარი პროდუქტის გაცემამდე ელოდებიან მინიმუმ 4 დადასტურებას, Ethereum-ზე გადახდები კი ხშირად მინიმუმ 30 დადასტურებას საჭიროებს.
შეჯამება
კრიპტოვალუტის ტრანზაქციების ვერიფიკაცია უზრუნველყოფს ციფრული ფულის უსაფრთხოებას და სანდოობას ბანკების ჩარევის საჭიროების გარეშე. Proof of Work, რომელიც ეფუძნება რთული მათემატიკური ამოცანების ამოხსნას და Proof of Stake, რომელიც იყენებს მონეტების სტეიკინგის სისტემას, იცავს ქსელს და აგვარებს ისეთ პრობლემებს, როგორებიცაა ორმაგი ხარჯვა და ცენტრალიზებული კონტროლი. ტრანზაქციების ვერიფიკაციის პრინციპის ცოდნა დაგეხმარებათ გაიგოთ, თუ როგორ მუშაობს კრიპტოვალუტების ტექნოლოგია და რატომ ენდობა მას უამრავი ადამიანი.
დამატებითი საკითხავი
პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადი: ეს კონტენტი თქვენთვის მოწოდებულია „არსებული სახით“ და განკუთვნილია მხოლოდ ზოგადი საინფორმაციო და საგანმანათლებლო მიზნებისთვის, რაიმე სახის რეპრეზენტაციისა თუ გარანტიის გარეშე. იგი არ უნდა იქნეს აღქმული, როგორც ფინანსური, იურიდიული ან პროფესიული რჩევა და არ არის განკუთვნილი იმისთვის, რომ რეკომენდაცია გაუწიოს რაიმე სახის კონკრეტული პროდუქტის ან სერვისის შეძენას. რჩევის მისაღებად უნდა მიმართოთ შესაბამის პროფესიონალ მრჩეველს. რადგან წინამდებარე სტატია მოწოდებულია მესამე მხარის მიერ, გაითვალისწინეთ, რომ მასში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის მესამე მხარეს და არ წარმოადგენს Binance Academy-ს შეხედულებებს. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, სრულად გაეცანით აქ წარმოდგენილ პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადს. ციფრული აქტივების ფასები შეიძლება იყოს არასტაბილური. თქვენი ინვესტიციის ღირებულებამ შეიძლება დაიკლოს ან მოიმატოს და შესაძლოა ვერ შეძლოთ ინვესტირებული თანხის დაბრუნება. თქვენ ერთპიროვნულად ხართ პასუხისმგებელი თქვენს საინვესტიციო გადაწყვეტილებებზე და Binance Academy არ არის პასუხისმგებელი თქვენ მიერ განცდილ არანაირ ზარალზე. ეს მასალა არ უნდა იქნეს აღქმული, როგორც რაიმე სახის ფინანსური, იურიდიული, ან პროფესიული რჩევა. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, გაეცანით ჩვენს გამოყენების პირობებს და რისკის შესახებ გაფრთხილებას.