Tài khoản thuộc sở hữu bên ngoài (EOA)
Tài khoản thuộc sở hữu bên ngoài (EOA) về cơ bản là một loại tài khoản trên mạng lưới
Ethereum do một cá nhân kiểm soát bằng
khóa riêng tư. Nói cách khác, đó là tài khoản bạn sẽ sử dụng để gửi giao dịch hoặc quản lý ether (ETH) của mình. Không giống như các tài khoản hợp đồng thông minh chỉ được kiểm soát bởi code, EOA do con người trực tiếp quản lý.
Có hai loại tài khoản chính trên Ethereum:
Tài khoản thuộc sở hữu bên ngoài (EOA) – Được kiểm soát bởi người dùng bằng khóa riêng tư.
Tài khoản hợp đồng (CA) – Được quản lý bởi code hoặc
hợp đồng thông minh. Hoạt động mà không cần khóa riêng tư.
Cả EOA và Tài khoản hợp đồng đều có thể giữ và chuyển ETH. Tuy nhiên, chỉ EOA mới có thể khởi tạo một giao dịch. Tài khoản hợp đồng không thể thực hiện chức năng gì cho đến khi được kích hoạt bởi EOA hoặc bởi các hợp đồng thông minh khác.
Mỗi EOA được gắn với hai khóa mật mã:
khóa riêng tư và
khóa công khai. Khóa riêng tư cho phép bạn kiểm soát tài khoản của mình — khóa này được sử dụng để ký các giao dịch và chứng minh rằng bạn là người ủy quyền cho các giao dịch đó.
Khóa công khai được sử dụng để tạo địa chỉ Ethereum. Bạn có thể chia sẻ địa chỉ này với mọi người để họ có thể gửi ETH cho bạn.
Dưới đây là tổng quan nhanh về chức năng của EOA:
Giao dịch: Các EOA có thể gửi token đến các tài khoản khác, tương tác với hợp đồng thông minh hoặc chọn các chức năng cụ thể trên blockchain.
Phí gas: Mọi giao dịch đều yêu cầu
gas và phí này được thanh toán bằng ETH. Phí gas này được chuyển đến các thợ đào hoặc người xác thực xử lý các giao dịch.
Bảo mật: Tính bảo mật của EOA phụ thuộc vào khóa riêng tư của bạn. Nếu ai đó có được khoá này, họ có thể kiểm soát tài khoản của bạn.
Mặc dù cả EOA và Tài khoản hợp đồng đều có thể giữ token và dữ liệu nhưng chúng có một số điểm khác biệt chính:
EOA: Được kiểm soát bởi các khóa riêng tư và do con người vận hành. EOA có thể gửi giao dịch nhưng không thể tự động thực hiện mã.
Tài khoản hợp đồng (CA): Được quản lý bằng mã (hợp đồng thông minh) và không có khóa riêng tư. CA không thể tự gửi giao dịch — cần có EOA hoặc hợp đồng khác để bắt đầu. Tuy nhiên, loại tài khoản có thể thực hiện các hướng dẫn hoặc quy tắc cụ thể sau khi được kích hoạt.
Ví dụ: giả sử bạn muốn swap ETH lấy một token khác trên sàn giao dịch phi tập trung (
DEX). EOA của bạn sẽ tương tác với DEX (tức là Tài khoản hợp đồng) để thực hiện giao dịch swap đó. Bản thân DEX không thể làm bất cứ điều gì cho đến khi bạn (thông qua EOA) yêu cầu.
EOA là xương sống của Ethereum vì chúng là phương thức để người dùng tương tác với mạng lưới. Mọi hành động trên Ethereum đều bắt đầu bằng EOA. Nếu không có EOA, các hợp đồng thông minh sẽ chỉ nằm yên – chúng không thể tự vận hành. Vì vậy, EOA là công cụ giúp chúng ta vận hành mọi thứ, cho dù đó là gửi ETH, tương tác với
DApp hay kích hoạt hợp đồng thông minh.
Điều quan trọng nhất khi sở hữu EOA là đảm bảo khóa riêng tư của bạn luôn được an toàn. Nếu bạn làm mất khóa, bạn sẽ mất quyền truy cập vào tài khoản và tiền của mình mãi mãi. Nếu ai đó đánh cắp khóa của bạn, họ có thể kiểm soát tài khoản của bạn và lấy đi mọi thứ.
Tài khoản thuộc sở hữu bên ngoài (EOA) là tài khoản do người dùng kiểm soát trên Ethereum. Loại tài khoản này cho phép bạn gửi ETH, tương tác với các hợp đồng thông minh và thực hiện nhiều công việc khác trên mạng lưới. EOA khác với Tài khoản hợp đồng, được kiểm soát bởi mã và cần được EOA kích hoạt thì mới có thể hoạt động. Tuy nhiên, cả hai đều cần thiết đối với hoạt động của Ethereum.