Topluluk Yayını – Yazar: John Ma
Kısa Özet
Kamusal şeffaflık, kripto paralar için önemli bir kavramdır. Blockchainin başlıca vaatlerinden biri, bilgiyi güç sahibi ayrıcalıklı pozisyonlarda yer alan birkaç kişiyle sınırlamayarak herkes için koşulları eşitlemektir.
Peki, bu tam olarak ne anlama gelir? Komşunuzun ne kadar bitcoine sahip olduğunu öğrenebilir misiniz? Herkese açık verileri inceleyebilir ve kendi başınıza doğrulayabilir misiniz? Hayır, bunları yapmanız mümkün değildir. Bu makalede Bitcoin'e odaklanıyor olacağınız, fakat Litecoin, Ethereum, Binance ve neredeyse tüm yerel blockchainlere özel blockchain tarayıcıları da bulabilirsiniz.
Giriş
Yaptığınız bir ödemenin hesaba geçmediği ya da ödeme size ulaşmamış olsa bile göndericinin ödemeyi yaptığını iddia ettiği durumlarla bugüne kadar hiç karşılaştınız mı? Mevcut finans sistemimizde bu anlaşmazlık, kişilerin farklı iddialarda bulunduğu durumlara yol açabilir ya da üçüncü bir tarafın müdahalesini gerektirebilir.
Blockchain tarayıcısı nedir?
Bir blockchain tarayıcısı, blockchainin geçmiş ve güncel durumu hakkındaki bilgileri gösteren bir arama motoruna benzerdir. Bu tarayıcılar belirli bir ödemenin durumunu takip etmek ya da bir adresin bakiyesini ve geçmişini incelemek istediğinizde faydalı olabilir. İnternet bağlantısına sahip herkes, herkese açık bir blockchaindeki tüm işlemleri görüntülemek için tarayıcıdan faydalanabilir.
Blockchain tarayıcısı nasıl çalışır?
Tüm blockchainler, veritabanıyla etkileşim kurmak ve ağın geçmişini görüntülemek için bir Komut Satırı Arayüzü'ne (CLI) sahiptir. Fakat CLI tarayıcılar, herkes için kullanıcı dostu bir deneyim sunmaz. Bu yüzden çoğu blockchain, bilgileri daha kullanıcı dostu bir formatta gösteren Grafiksel Kullanıcı Arayüzü'nü (GUI) kullanan bir tarayıcıya da sahiptir.

Kaynak: https://www.blockchain.com/explorer.
Şimdi, burada gördüklerimizden biraz daha ayrıntılı bir şekilde bahsedelim:
- Fiyat: Farklı piyasalardan gelen bileşik USD fiyat bilgisidir. Fiyat, çoğu zaman bilginin hangi kaynaklardan geldiğine bağlıdır ve belirli bir borsadaki spot fiyatı temsil etmez.
- Tahmini Hash Oranı: Şu anda madencilerin blockchaini güvene almak için sahip olduğu hesaplama gücünün bir tahminidir. Bir Proof of Work (PoW) blockchainin güvenlik seviyesini temsil ettiği söylenebilir.
- İşlemler: Son 24 saatte onaylanan birbirinden farklı tüm işlemlerin sayısıdır. Bir işlemin onaylanmış olarak kabul edilmesi için doğrulanmış bir bloğa dahil edilmesi (bu blok için madencilik işlemin tamamlanması) gereklidir.
- İşlem Hacmi: Son 24 saat içinde blockchainde onaylanan çıktıların toplam değeridir (BTC olarak). Bitcoin'in çalışma şekli nedeniyle bu toplam değer, “harcamayı yapan” cüzdana para üstü olarak iade edilen harcanmamış çıktıları da içerir.
- İşlem Hacmi (tahmini): Tüm cüzdanlar arasında transfer edilen gerçek işlem hacminin tahmini bir değeridir (BTC olarak). İşlem Hacminden (yukarıdaki), harcama yapan cüzdanlara para üstü olarak iade edilen çıktıların tahmini değerinin çıkarılmasıyla hesaplanır.
- Bellek Havuzu Büyüklüğü: Bellek havuzu (Mempool) büyüklüğü, bir bloğa eklenmek üzere bekleyen işlemlerin toplam büyüklüğünü (bit olarak) ifade eder. Blockchainde ne kadar etkinlik olduğunu gösterir ve hızlı onaylanma için gerekli işlem ücretlerine yönelik bir gösterge olarak hizmet edebilir.
- Yeni Bloklar: Onaylanmış blokların yeniden eskiye doğru sıralanmış listesidir. Blok yüksekliği, zaman damgası, madencinin adı (biliniyorsa) ve blok büyüklüğü gibi bilgileri içerir. “Blok yüksekliğine” tıklayarak, bloğa dahil edilen işlemler hakkında bilgi edinebilirsiniz. “Madenciye” tıklamak, bloğun madencisinin adresi hakkında bilgileri gösterir. Madencinin herkese açık adresi, tanınmış bir madencilik havuzu adresi olabilir. Madencilik havuzunun ne olduğunu bilmiyorsanız, bu makalemize göz atabilirsiniz.
- Son İşlemler: Bellek havuzuna gönderilen geçerli işlemlerin listesidir. Burada da işlemler, doğrulanmış bir bloğa dahil edilene kadar onaylanmamış olarak kabul edilir.
10.0000 bitcoinlik pizza işlemini nasıl görüntüleyebilirsiniz?
Pizza Günü İşlem Hash'i:
a1075db55d416d3ca199f55b6084e2115b9345e16c5cf302fc80e9d5fbf5d48d

Pizza Günü işlem özeti. Kaynak: blockchain.com

Pizza Günü alıcı adresi. Kaynak: blockchain.com.

Pizza Günü işlem bilgileri. Kaynak: blockchain.com.

Pizza Günü bloğu. Kaynak: blockchain.com.
Sağdaki kırmızı ve yeşil küreler bitcoinlerin bu işlemden sonra harcanıp harcanmadığını gösterir. Pizzayı satan kişi bu 10.000 BTC'yi başka bir adrese göndermiştir, fakat madencinin adresi blok ödülünü halen tutmaktadır (50,99 BTC).
Son düşünceler
Blockchain tarayıcıları, herkese açık blockchainlerin açık ve şeffaf doğasından faydalanan kullanışlı araçlardır. Bu tarayıcılar; ağın durumu, işlem ve adres geçmişi hakkında faydalı bilgiler sunar. Bu da işlemlerin kolayca takip edilmesine ve doğrulanmasına imkan tanır.
Artık blockchain tarayıcısı hakkında bilgi sahibi olduğunuza göre kendiniz de bu tarayıcıları kullanabilirsiniz. Keşfedeceğiniz sırlar sizi şaşırtabilir!