Hayır işleri için Blockchain: kripto-hayırseverliğe giriş
Hayır kurumlarının başarılarının önünde; şeffaf olmama, hesap verilebilirliğe yönelik konular ve bağış kabul etmelere yönelik sınırlamalar nedeniyle bazı engeller bulunur.. Kripto-hayırseverlik (ya da hayırsever yardımları desteklemek için blockchain teknolojisinin kullanımı) organizasyonların bağış ve fon toplamasını kolaylaştıran merkeziyetsiz ve doğrudan transferler sağlaması sayesinde alternatif bir çözüm sunar.
Blockchain temelleri
Kripto para bağışları
Kripto paraların küresel olarak kabul görmesinin önünde hâlâ uzun bir yol vardır ve konu hayır işleri olduğunda bu yol daha da uzundur. Şu anda, kripto paraları bir bağış yöntemi olarak kabul eden az sayıda hayır kurumu mevcuttur fakat bu sayı giderek artmaktadır.
Bağışlarını kripto para kullanarak yapmak isteyen bağışçıların ya bu yöntemi kabul eden az sayıda organizasyona bağış yapması ya da tercih ettikleri hayır kurumlarını kripto para kabul etmeye ikna edecek kadar yüksek miktarlarda bağış yapmaları gerekir.
Kripto-hayırseverliğin potansiyel faydaları
Kripto-hayırseverlik hayır kurumları ve bağışçılar için bazı önemli avantajlar sunar:
- Genel şeffaflık: her bir kripto para işlemi eşsizdir, bu da blockchainden kolaylıkla takip edilebileceği anlamına gelir. Daha yüksek seviyede şeffaflık ve hesap verebilirlik bağışcıların kaygılarını gidererek onları daha fazla bağış yapmaya yönlendirirken aynı zamanda hayır kurumunun dürüstlüğüne yönelik namını da pekiştirir.
- Küresel ve merkeziyetsiz: çoğu blockchain ağı yüksek seviyede merkeziyetsizdir yani merkezi bir kurum ya da hükümete bağlı değildir. Bu sayede, fonlar bağışçılardan doğrudan hayır kurumlarına geçebilir. Blockchainin merkeziyetsiz doğası özellikle uluslararası işlemler için çok kullanışlıdır.
- Dijital anlaşmalar: blockchain, dijital verinin paylaşımını ve saklanmasını kolaylaştırır ve aynı zamanda önemli dokümanların ya da kontratların tüm katılımcıların onayı olmadan değiştirilememesini sağlar.
- Masrafları azaltır: blockchain teknolojisinin hayır kurumlarının idare edilme şeklini basitleştirme potansiyeli vardır. Sürecin bazı bölümlerini otomatik hale getirmek ve daha az aracı kurum kullanmak masrafları genel olarak düşürür.
- Vergileri azaltır: Birleşik Devletler merkezli bir bağışçıyı örnek alacak olursak, eğer bir bağış Bitcoin ile yapılırsa, hayır kurumu bağışlanan miktarın tamamını alacaktır (sermaye kazancı vergisi yoktur). Buna ek olarak bağışçı resmi kurumlardan daha yüksek bir vergi indirimi talep edebilir.
Çekinceler ve sınırlamalar
Potansiyel avantajlarına rağmen, kripto-hayırseverliğe geçişte değerlendirilmesi gereken bazı çekinceler de mevcuttur.
- Volatilite: Sabit coinlerin dışında birçok kripto para yüksek oranda değişken piyasalarda işlem görmekte ve değerlerinde büyük değişiklikler meydana gelmektedir.
- Güvenlik: Eğer bağışlanmış fonlara giriş sağlayan özel anahtarlar kaybedilirse, bunları geri almanın hiçbir yolu yoktur. Benzer şekilde, eğer anahtarlar düzgün şekilde idare edilmez ve güvene alınmazsa, kötü niyetli bir kişi cüzdanlara giriş sağlayarak fonları çalabilir.
- Halkın farkındalığını ve algısı: çoğu kişi blockchaini açıklaması zor bir kavram olarak görürken çoğu potansiyel bağışçı da kripto para temellerini sisteme güvenecek ya da bağışlarında kullanacak kadar anlamamaktadır.
Gerçek Vakalar
Son Düşünceler
Kripto-hayırseverlik, bağış yapmanın, toplamanın ve dağıtmanın oldukça yeni bir yoludur. Fakat blockchain teknolojisi yayıldıkça ve daha tanıdık hale geldikçe, hayır kurumları da bağışçılar da bunu ihtiyaç sahiplerine yardım etmenin daha cazip bir yolu olarak kabul etmeye başlayabilir. Şu anki duruma göre en mantıklı çıkarım, halk böylesi bir yardım yolunu tercih etmeye başladıkça, hayır kurumlarının da kripto para operasyonlarını arttıracağını varsaymaktır.