Негизги жыйынтыктар
BlackRock's iShares Bitcoin Trust (IBIT) фонду – бул инвесторлорго BTC'ге түздөн-түз ээлик кылбастан, Bitcoin баасына байланыштуу киреше алуу мүмкүнчүлүгүн берген спот Bitcoin ETF.
Фонддун Bitcoin'и Coinbase Prime аркылуу муздак сактоодо турат, ал эми өзү NASDAQ биржасында соода кылууга тизмеленген.
IBIT инвесторлорго ликвиддүүлүктү, жөнгө салуучу ачыктыкты жана жөнөкөйлүктү камсыз кылат, бирок анын кирешеси Bitcoin баасынын өзгөрүшүнө жана башкаруунун уланып жаткан чыгымдарына жараша болот.
Спот Bitcoin ETF деген эмне?
Биржадагы соодаланган каржы (ETF) – бул инвесторлордун каражаттарын акциялар, облигациялар, товарлар же санарип активдер сыяктуу активдердин портфелин сатып алуу жана кармоо үчүн бириктирген инвестициялык каражат. ETF'тер күн бою коомдук фондулук биржаларда соода кылынып, ликвиддүүлүктү, ачыктыкты жана жеткиликтүүлүктү камсыз кылат. Алар инвесторлорго негизги активдерди өздөрү башкарбастан, ар кандай базарларга чыгууга мүмкүнчүлүк берет.
Спот Bitcoin ETF ушул эле концепцияны Bitcoin'ге да колдонот. Салттуу активдерди кармоонун ордуна, ал Bitcoin'дин баасын көзөмөлдөп, инвесторлорго жөнгө салынган финансылык платформалар аркылуу базарга чыгууга мүмкүнчүлүк берет.
Bitcoin ETF'тин эки негизги түрү бар:
Спот ETF: Чыныгы Bitcoin'дин базардагы баасын так чагылдыруу үчүн аны аманатта сактоо.
Фьючерс ETF'тер: Bitcoin'дин өзүн түздөн-түз кармабастан, жөнгө салынган биржаларда соода кылынган Bitcoin фьючерстик келишимдеринин баасын көзөмөлдөө.
Спот Bitcoin ETF'тин ар бир акциясы фонд тарабынан кармалып турган жана жөнгө салынган сактоочу тарабынан кармалып турган Bitcoin'дин бир бөлүгүн билдирет. Акциянын баасы Bitcoin'дин базар наркына ылайык өзгөрүп, инвесторлорго Bitcoin'ге ээ болуунун тааныш жана жөнгө салынган жолун сунуштайт.
Спот Bitcoin ETF'тери 2024-жылдын январында АКШнын жөнгө салуучу органдар тараптан жактырылган, бул санарип активдерди салттуу финансылык системага интеграциялоодогу маанилүү этапты белгилейт. Bitcoin'дин баасына түз байланышы жана ачык-айкын жөнгө салуу менен, бул фонддор Bitcoin'ге инвестиция салуунун жөнөкөй жана мыйзамдуу жолун издеген чекене жана институционалдык инвесторлордун кызыгуусун арттырды.
BlackRock деген ким?
BlackRock – Нью-Йоркто башкы кеңсеси жайгашкан глобалдык активдерди башкаруу фирмасы. 1988-жылы негизделген компания ETF'терди, өз ара фонддорду жана портфелди башкаруу чечимдерин камтыган инвестициялык өнүмдөрдүн жана финансылык кызматтардын кеңири түрүн сунуштайт. Компания ар кандай базарлардагы институционалдык жана жеке кардарларга кызмат көрсөтөт жана дүйнөлүк инвестициялык индустриядагы эң ири катышуучулардын бири деп эсептелет.
BlackRock тарабынан түзүлгөн iShares Bitcoin Trust
iShares Bitcoin Trust (IBIT) – бул дүйнөдөгү алдыңкы активдерди башкарган фирмаларынын бири болгон BlackRock тарабынан ишке киргизилген Спот Bitcoin ETF. Фонд АКШнын Коопсуздук жана биржа комиссиясы (SEC) тарабынан 2024-жылдын 11-январында бекитилген жана IBIT андан көп өтпөй АКШдагы эң ири фондулук биржалардын бири болгон NASDAQ'да соода кылына баштаган. Бул инвесторлорго стандарттуу брокердик эсептер аркылуу акцияларды сатып алуу жана сатуу аркылуу Bitcoin'дин бааларынын өзгөрүшүнө мүмкүнчүлүк берди.
BlackRock алгач SEC'ке 2023-жылдын 15-июнунда арыз берген жана жети айдан кийин бекитилген. SEC'тин чечими криптовалюта базары жана салттуу каржы үчүн маанилүү этап болду – бир эле күнү бир эле учурда 11 Спот Bitcoin ETF'ти бекиткен.
Ишке киргизилгенден бери IBIT тез өскөн жана инвесторлордун суроо-талабынын күчтүү экенин көрсөткөн. Фонддун активдери соода кылуунун биринчи жумасында 1 миллиард доллардан ашып, ошондон бери дүйнөдөгү эң ири Bitcoin ETF болуп калган. 2025-жылдын октябрь айына карата IBIT 800 000ден ашык BTC'ге ээ, бул Bitcoin'дин жалпы запасын болжол менен 3,8% түзөт.
IBIT кантип иштейт
Түзүлүшү жана башкаруусу
IBIT акцияларынын баасын Bitcoin'дин чыныгы баасына жакын кармоо үчүн чыгаруу жана кайтарып алуу системасын колдонот. IBIT акцияларына суроо-талап көбөйгөндө, жаңы акциялар чыгарылат жана түшкөн каражат кошумча Bitcoin сатып алууга жумшалат.
Инвесторлор акцияларды сатканда, фонд ликвиддүүлүктү камсыз кылуу үчүн Bitcoin'дин бир бөлүгүн сатышы мүмкүн. Бул процесс ETF'тин базар баасы анын негизги Bitcoin баасын так чагылдырышын камсыз кылууга жардам берет. Фонд жылына 0,25% башкаруу акысын алып, ага операциялык жана административдик чыгымдар кирет.
Аманат жана коопсуздук
BlackRock фонддун Bitcoin'ин сактоо үчүн Coinbase Custody Trust Company, ошондой эле Coinbase Prime деп аталган компания менен өнөктөштүк кылат. Бардык активдер муздак сактоодо турат – толугу менен оффлайн сакталгандыктан, хакердик чабуул же уруксатсыз колдонуу коркунучун азайтат.
IBIT'тин Bitcoin'и Coinbase'тин ээликтеги активдеринен толугу менен бөлөк, өзүнчө капчыктарда сакталып, ачык-айкындуулукту жана менчик укугун далилдөөнү камсыз кылат. Ар бир капчык көп факторлуу аутентификация системасы менен корголуп, ар кандай транзакция үчүн бир нече ырастоону талап кылат. Мындан тышкары, фонддун активдеринин коопсуздугун жана бүтүндүгүн камсыз кылуу үчүн киберкоопсуздук аудиттери үзгүлтүксүз жүргүзүлүп турат.
IBIT акцияларына ээ болгон инвесторлор жеке ачкычтарды же Bitcoin сактоону түздөн-түз башкаруунун кажети жок, анткени ETF'тин сактоочусу бардык коопсуздук жана калыбына келтирүү процесстерин көзөмөлдөйт.
Эталондук баа
Bitcoin'дин баасын так көзөмөлдөө үчүн IBIT – CME CF Bitcoin'дин эталондук ченин (BRR) колдонот. Бул эталон бир нече ири криптовалюта биржасында Bitcoin'дин күнүмдүк орточо баасын эсептейт. Бул убактылуу баалардын өзгөрүшүнүн же бир биржадагы үзгүлтүктөрдүн ETF'тин жалпы наркына таасирин тийгизишинин алдын алууга жардам берет.
Негизги өзгөчөлүктөрү
Жеткиликтүүлүк: IBIT инвесторлорго салттуу брокердик эсептер аркылуу Bitcoin'ге ээ болууну камсыз кылып, криптовалютаны капчыктарга же аманат кылып сактоого болгон муктаждыкты жок кылат.
Ликвиддүүлүк: Bitcoin ETF'теринин эң активдүү соода кылынгандарынын бири катары IBIT терең ликвиддүүлүктү жана баанын натыйжалуу аткарылышын камсыз кылат.
Жөнгө салынуучу инфраструктура: IBIT BlackRock тарабынан SEC көзөмөлү астында башкарылат жана ачык-айкын жана шайкеш алкакта иштеп, Coinbase жөнгө салынган сактоочу катары иштейт.
Аманат жана коопсуздук: IBIT'тин негизиндеги бардык Bitcoin'дер Coinbase Custody'нин оффлайн муздак сактоосунда турат. Активдер өзүнчө капчыктар, көп колтамгалуу аутентификация жана үзгүлтүксүз коопсуздук аудиттери аркылуу корголот.
Тобокелдиктер жана эске алуулар
IBIT Bitcoin'ге ээ болуунун альтернативдүү жана жөнгө салынган жолун сунуштаса да, анын тобокелдиктерин түшүнүү маанилүү:
Базар баасынын өзгөрүшү: Bitcoin өзгөрүлмөлүү бойдон калууда. Ошондуктан ETF инвесторлору баалардын өзгөрүшүнө дуушар болушат.
Жөнгө салуучу өзгөрүүлөр: Криптовалютадагы же каржылык жөнгө салуудагы келечектеги өзгөрүүлөр Bitcoin ETF'теринин иштешине же салык салынышына таасир этиши мүмкүн.
Аманат жана контрагенттик тобокелдик: IBIT'тин башкаруусунда болгон Bitcoin Coinbase Custody'де сакталат. Бул жөнгө салынып, катуу коопсуздук чараларын колдонгону менен, эч бир система тобокелдиктен абсолюттук коргоону кепилдей албайт.
Салыктын кесепеттери: IBIT акцияларын сатуудан түшкөн пайдага Bitcoin'ге түз ээлик кылуу сыяктуу эле капиталдык киреше салыгы салынышы мүмкүн. Так салык режими ар бир өлкөнүн мыйзамдарына жараша болот жана юрисдикцияга жараша өзгөрүшү мүмкүн.
IB1T менен глобалдык мүмкүнчүлүктү кеңейтүү
АКШдагы ийгилигинен кийин, BlackRock жөнгө салынган крипто активдерине өсүп жаткан глобалдык суроо-талапты канааттандыруу үчүн эл аралык базарларга Bitcoin сунушун кеңейтти. 2025-жылдын март айында компания Европада iShares Bitcoin ETP (IB1T) тааныштырып, аны 2025-жылдын октябрь айында Лондон фондулук биржасында (LSE) тизмеге киргизген.
ETP – физикалык жактан Bitcoin менен колдоого алынган жана АКШ долларында көрсөтүлүп, Европадагы жана Улуу Британиядагы инвесторлорго салттуу брокердик платформалар аркылуу Bitcoin'ге жөнгө салынган мүмкүнчүлүк алууга шарт түзөт. Бул кеңейтүү чекене жана институционалдык инвесторлор үчүн Bitcoin'ге жеткиликтүүлүктү кеңейтип, салттуу каржылоо менен санарип активдер экосистемасынын ортосундагы ажырымды андан ары жоюуга мүмкүндүк берет.
Жыйынтыктоочу ойлор
BlackRock'тун iShares Bitcoin Trust (IBIT) салттуу каржыны санарип активдер дүйнөсү менен байланыштырат. Бул ETF инвесторлорго жеке ачкычтарды же санарип капчыктарды башкаруунун зарылдыгы жок эле, салттуу брокердик эсептер аркылуу Bitcoin баасынын кыймылына кирүүгө мүмкүндүк берет.
IBIT сыяктуу өнүмдөр Bitcoin инвестициялоону жеткиликтүү жана жөнгө салынгыдай кылганы менен, алар дагы эле Bitcoin'дин баасынын өзгөрүшү жана базардын белгисиздиги менен байланышкан ошол эле тобокелдиктерди алып жүрөт. Инвестиция кылуудан мурун, Спот Bitcoin ETF'тери кандай иштээрин түшүнүү, тиешелүү акылар менен таанышуу жана инвестициялык стратегияңызга жана максаттарыңызга кандай туура келерин баалоо маанилүү.
Андан ары окуу
Жоопкерчиликтен баш тартуу: бул материал сизге «бар болгон абалында» гана жалпы маалымат жана билим берүү максатында сунушталат жана эч кандай кепилдик же милдеттенме берилбейт. Ал каржылык, укуктук же башка профессионалдык кеңеш катары түшүнүлбөшү керек жана белгилүү бир өнүм же кызматты сатып алууну сунуш кылуу максатында жазылган эмес. Сиз тиешелүү адистерден өз алдынча кеңеш алууга тийишсиз. Бул макалада айтылган өнүмдөр сиздин аймакта жеткиликсиз болушу мүмкүн. Эгер макала үчүнчү тарап тарабынан берилсе, анда билдирилген ой-пикирлер ошол тарапка таандык экенин жана алар сөзсүз түрдө Binance Academy көз карашын чагылдырбай турганын эске алыңыз. Толугураак маалымат үчүн биздин толук жоопкерчиликтен баш тартуу билдирүүсүн окуп чыгыңыз. Санарип активдердин баасы волатилдүү болушу мүмкүн. Сиздин инвестицияңыздын наркы түшүшү да, өсүшү да ыктымал жана салган суммаңызды толук кайтарып ала албашыңыз мүмкүн. Инвестиция боюнча чечимдер үчүн толук жоопкерчилик өзүңүздө, ал эми Binance Academy сиз тарткан жоготуулар үчүн жооп бербейт. Бул материал каржылык, укуктук же башка профессионалдык кеңеш катары каралбашы керек. Көбүрөөк маалымат үчүн биздин Колдонуу шарттарыбызды жана Тобокелдик жөнүндө эскертмени окуп чыгыңыз.