მთავარი დეტალები
BlackRock-ის iShares Bitcoin Trust (IBIT) არის Spot Bitcoin ETF, რომელიც ინვესტორებს აძლევს წვდომას Bitcoin-ის ფასზე, BTC-ის უშუალოდ ფლობის საჭიროების გარეშე.
NASDAQ ბირჟაზე კოტირებული ფონდი Bitcoin-ს ინახავს ცივ საცავში Coinbase Prime-ის მეშვეობით.
IBIT ინვესტორებს სთავაზობს ლიკვიდურობას, მარეგულირებელ ზედამხედველობას და სიმარტივეს, თუმცა მის ეფექტურობაზე გავლენას ახდენს Bitcoin-ის ფასის რყევა და ფონდის მართვის ხარჯები.
რა არის Spot Bitcoin ETF?
საბირჟო საინვესტიციო ფონდი (ETF) არის საინვესტიციო ინსტრუმენტი, რომელიც ინვესტორების თანხებს იყენებს ისეთი აქტივების პორტფოლიოს შესაძენად და შესანახად, როგორიცაა აქციები, ობლიგაციები, საქონელი ან ციფრული აქტივები. ETF-ებით ვაჭრობა ხდება საფონდო ბირჟებზე მთელი დღის განმავლობაში და გვთავაზობს ლიკვიდურობას, გამჭვირვალობას და ხელმისაწვდომობას. ისინი ინვესტორებს აძლევს სხვადასხვა ბაზრებზე წვდომის შესაძლებლობას საბაზისო აქტივების მართვის საჭიროების გარეშე.
Bitcoin-ის სპოტ ETF ამ კონცეფციას Bitcoin-ისთვის იყენებს. აქტივების ტრადიციული მეთოდით შენახვის ნაცვლად, ის თვალს ადევნებს Bitcoin-ის ფასს და ინვესტორებს აძლევს ვაჭრობაში რეგულირებული ფინანსური პლატფორმების მეშვეობით მონაწილეობის შესაძლებლობას.
არსებობს Bitcoin ETF-ების ორი ძირითადი ტიპი:
Spot ETF-ები: აქციის ფასის შესანარჩუნებლად ინახავს რეალურ Bitcoin-ს.
Futures ETF-ები: აქციის ფასის შესანარჩუნებლად, პირდაპირ Bitcoin-ის შენახვის ნაცვლად, ის იყენებს რეგულირებულ ბირჟებზე შეძენილ Bitcoin-ის ფიუჩერსების კონტრაქტებს.
Spot Bitcoin ETF-ის თითოეული აქცია წარმოადგენს ფონდის მიერ შენახული Bitcoin-ის ნაწილს, რომელიც რეგულირებული განმკარგავი ორგანიზაციის მიერ ინახება. აქციის ფასი მოძრაობს Bitcoin-ის ბაზრის ღირებულების შესაბამისად და ინვესტორებს სთავაზობს Bitcoin-ზე წვდომის ნაცნობ და რეგულირებულ გზას.
2024 წლის იანვარში ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა გასცა Spot Bitcoin ETF-ებით ვაჭრობის ნებართვა, რაც მნიშვნელოვანი მოვლენაა ციფრული აქტივების ტრადიციულ ფინანსებთან ინტეგრაციის პროცესში. Bitcoin-ის ფასზე პიდაპირმა წვდომამ და მარეგულირებელი ორგანოების ზედამხედველობამ მზარდი ინტერესი გამოიწვია როგორც ინდივიდუალურ მოვაჭრეებში, ისე ინვესტორებში, რომლებიც ეძებენ Bitcoin-ის ინვესტირების მარტივ გზას.
ვინ არის BlackRock?
BlackRock არის გლობალური აქტივების მართვის კომპანია, რომლის სათაო ოფისი მდებარეობს ნიუ-იორკში. კომპანია დაარსდა 1988 წელს და ის გვთავაზობს საინვესტიციო პროდუქტებისა და ფინანსური სერვისების ფართო სპექტრს, მათ შორის ETF-ებს, ურთიერთდახმარების ფონდებს და პორტფოლიოს მართვის ტექნოლოგიებს. კომპანია მომსახურებას სთავაზობს როგორც ინსტიტუციურ, ასევე ინდივიდუალურ კლიენტებს და ითვლება გლობალური ინვესტირების ინდუსტრიის ერთ-ერთ ძირითად მონაწილედ.
BlackRock-ის iShares Bitcoin Trust
iShares Bitcoin Trust (IBIT) არის Spot Bitcoin ETF, რომელიც გაშვებულია BlackRock-ის, მსოფლიოს ერთ-ერთი წამყვანი აქტივების მმართველი ფირმის მიერ. აშშ-ის ფასიანი ქაღალდების და ბირჟების კომისიის (SEC) მიერ 2024 წლის 11 იანვარს დამტკიცებული IBIT გატანილ იქნა NASDAQ-ზე, აშშ-ის ერთ-ერთ უმსხვილეს საფონდო ბირჟაზე. ამან ინვესტორებს მისცა Bitcoin-ის ფასის მოძრაობებით მოგების მიღების საშუალება აქციების სტანდარტული საბროკერო ანგარიშებით ყიდვისა და გაყიდვის მეშვეობით.
BlackRock-მა პირველი განაცხადი SEC-ს წარუდგინა 2023 წლის 15 ივნისს, რომლის დამტკიცებაც შვიდი თვის შემდეგ მოხდა. SEC-ის გადაწყვეტილება მნიშვნელოვანი ეტაპია როგორც კრიპტო, ისე ტრადიციული ფინანსების სექტორებისთვის: ერთი დღის განმავლობაში მოხდა 11 Spot Bitcoin ETF-ის დამტკიცება.
მისი გამოშვების დღიდან დაწყებული, IBIT სწრაფად განვითარდა და გაიზარდა მასზე მოთხოვნა ინვესტორების მხრიდან. პირველ კვირაში ფონდის აქციებით ვაჭრობის მოცულობამ 1 მილიარდ აშშ დოლარს გადააჭარბა და გახდა მსოფლიოში ყველაზე მსხვილი Bitcoin ETF. 2025 წლის ოქტომბრის მდგომარეობით, IBIT ფლობს 800 000-ზე მეტ BTC-ს, რაც წარმოადგენს Bitcoin-ის საერთო მარაგის დაახლოებით 3,8%-ს.
როგორ მუშაობს IBIT
სტრუქტურა და მართვა
IBIT იყენებს შექმნისა და გატანის სისტემას მისი აქციის ფასის Bitcoin-ის რეალურ ფასთან ახლოს შენარჩუნების მიზნით. როდესაც IBIT-ის აქციებს მეტი ინვესტორი ყიდულობს, ხდება ახალი აქციების გამოშვება, ხოლო შემოსული თანხები გამოიყენება დამატებითი Bitcoin-ის შესაძენად.
როდესაც ინვესტორები მის აქციებს ყიდიან, ლიკვიდურობის უზრუნველსაყოფად, ფონდმა შესაძლოა გაყიდოს თავისი Bitcoin ჰოლდინგების ნაწილი. ეს პროცესი ხელს უწყობს ETF-ის საბაზრო ფასის საბაზისო Bitcoin-ის ღირებულების დონეზე შენარჩუნებას. საოპერაციო და ადმინისტრაციული ხარჯების დასაფარად, ფონდს დაწესებული აქვს მართვის ყოველწლიური საკომისიო, რაც 0,25%-ს შეადგენს.
მეურვეობა და უსაფრთხოება
BlackRock ფონდის Bitcoin-ის შესანახად თანამშრომლობს Coinbase Custody Trust Company-სთან, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც Coinbase Prime. აქტივები შენახულია ცივ საცავში, რაც ნიშნავს იმას, რომ ისინი სრულად ოფლაინ რეჟიმში ინახება ჰაკერული თავდასხმების ან არაავტორიზებული წვდომის რისკების შესამცირებლად.
IBIT-ის Bitcoin განაწილებულია ცალკე საფულეებში, რომლებიც იზოლირებულია Coinbase-ის საკუთარი ჰოლდინგებისგან, მფლობელობის უფლების და გამჭვირვალობის უზრუნველყოფის მიზნით. თითოეული საფულე დაცულია multi-signature ავტორიზაციით და ნებისმიერი გადარიცხვა მოითხოვს რამდენიმე დადასტურებას. ასევე ტარდება რეგულარული კიბერუსაფრთხოების აუდიტები, რათა უზრუნველყოფილ იქნეს ფონდის აქტივების უსაფრთხოება.
IBIT-ის აქციების მფლობელ ინვესტორებს არ სჭირდებათ Bitcoin-ის პირადი გასაღებების ან საცავის პირდაპირ მართვა, რადგან ETF-ის განმკარგავი აკონტროლებს ყველა უსაფრთხოების და აღდგენის პროცესს.
საორიენტაციო ფასების განსაზღვრა
Bitcoin-ის ფასის ზუსტად დასადგენად, IBIT იყენებს CME CF Bitcoin Reference Rate-ს (BRR). ეს ორიენტირი ყოველდღიურად ითვლის Bitcoin-ის ფასების საშუალო მაჩვენებელს რამდენიმე ძირითადი კრიპტოვალუტის ბირჟიდან მიღებული მონაცემების საფუძველზე. ეს გვეხმარება თავიდან ავიცილოთ დროებითი ფასების ცვლილებების ან ერთ კონკრეტულ ბირჟაზე არსებული უზუსტობების გავლენა ETF-ის საერთო ღირებულებაზე.
ძირითადი მახასიათებლები
ხელმისაწვდომობა: IBIT ინვესტორებს აძლევს Bitcoin-ის ფასებზე წვდომის შესაძლებლობას ტრადიციული საბროკერო ანგარიშების მეშვეობით, რაც გამორიცხავს საფულეების ან პირდაპირ კრიპტოს ფლობის საჭიროებას.
ლიკვიდურობა: როგორც ვაჭრობაში ერთ-ერთი ყველაზე აქტიურად გამოყენებადი Bitcoin ETF-ები, IBIT გვთავაზობს ღრმა ლიკვიდურობას და ეფექტურ ფასის აღსრულებას.
რეგულირებული ინფრასტრუქტურა: SEC-ის ზედამხედველობის ქვეშ მყოფი BlackRock-ის მიერ მართვადი IBIT მუშაობს გამჭვირვალე, შესაბამისობაში მყოფ სტრუქტურაში და მისი რეგულირებული განმკარგავია Coinbase.
მეურვეობა და უსაფრთხოება: ყველა Bitcoin, რომელიც IBIT-ის უზრუნველყოფისთვის გამოყენებული ყველა Bitcoin ინახება ოფლაინ, Coinbase Custody-ის ცივ საცავში. აქტივები დაცულია იზოლირებული საფულეების, multi-signature ავტორიზაციის და რეგულარული უსაფრთხოების აუდიტების მეშვეობით.
რისკები და პრობლემები
IBIT გვთავაზობს Bitcoin-ის ფასზე წვდომის ალტერნატიულ და რეგულირებულ გზას, თუმცა მნიშვნელოვანია გაითვალისწინოთ მასთან დაკავშირებული რისკები:
ბაზრის მერყეობა: Bitcoin კვლავაც ძალიან მერყევია, ამიტომ ETF-ის ინვესტორები მისი ფასების ცვლილებების რისკის ქვეშ არიან.
რეგულაციების ცვლილებები: Bitcoin-ის ETF-ების მუშაობასა და გადასახადების წესებზე გავლენა შეიძლება მოახდინოს კრიპტოვალუტის კანონმდებლობის ან ფინანსური რეგულაციების მომავალმა ცვლილებებმა.
განმკარგავ ორგანიზაციასთან და შემხვედრ მხარესთან დაკავშირებული რისკი: IBIT-ის Bitcoin ინახება Coinbase Custody-ის საცავში. მიუხედავად იმისა, რომ ის რეგულირებულია და იყენებს უსაფრთხოების ძლიერ ზომებს, არც ერთი სისტემა არ არის სრულიად დაცული რისკებისგან.
გადასახადებთან დაკავშირებული რისკები: IBIT-ის აქციების გაყიდვისგან მიღებული მოგება შეიძლება დაექვემდებაროს კაპიტალის მოგების გადასახადს, Bitcoin-ის პირდაპირ ფლობის შემთხვევის ანალოგიურად. გადასახადების ზუსტი ოდენობა დამოკიდებულია თითოეული ქვეყნის რეგულაციებზე და შეიძლება განსხვავდებოდეს იურისდიქციის მიხედვით.
გლობალური ექსპანსია IB1T-ის მეშვეობით
ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიღწეული წარმატების შემდეგ, BlackRock-მა თავისი Bitcoin-ის შეთავაზებები განავრცო საერთაშორისო ბაზრებზე, რეგულირებულ კრიპტოზე წვდომის მზარდი მოთხოვნის დაკმაყოფილების მიზნით. 2025 წლის მარტში მან წარადგინა iShares Bitcoin ETP (IB1T) ევროპაში, 2025 წლის ოქტომბერში კი მოხდა მისი კოტირება ლონდონის საფონდო ბირჟაზე (LSE).
ETP ფიზიკურად უზრუნველყოფილია Bitcoin-ით და დენომინირებულია აშშ დოლარებში, რაც ევროპელ და ბრიტანელ ინვესტორებს სთავაზობს Bitcoin-ზე წვდომას ტრადიციული საბროკერო პლატფორმების მეშვეობით. ეს ექსპანსია ზრდის Bitcoin-ის ხელმისაწვდომობას როგორც ინდივიდუალური, ისე ინსტიტუციური ინვესტორებისთვის, რაც ერთმანეთთან აკავშირებს ტრადიციულ ფინანსებსა და ციფრული აქტივების ეკოსისტემას.
შეჯამება
BlackRock-ის iShares Bitcoin Trust (IBIT) ტრადიციულ ფინანსებს ციფრული აქტივების სამყაროსთან აკავშირებს. ETF ინვესტორებს საშუალებას აძლევს მიიღონ წვდომა Bitcoin-ის ფასების მოძრაობებზე ნაცნობი საბროკერო ანგარიშების საშუალებით, პირადი გასაღებების ან ციფრული საფულეების მართვის საჭიროების გარეშე.
მიუხედავად იმისა, რომ IBIT-ის მსგავსი პროდუქტები Bitcoin-ის ინვესტირებას უფრო ხელმისაწვდომსა და რეგულაციებთან შესაბამისს ხდის, ისინი მაინც მოიცავს რისკებს, რომლებიც დაკავშირებულია Bitcoin-ის ფასების მერყეობასა და ბაზრის გაურკვევლობასთან. ინვესტირებამდე მნიშვნელოვანია გაიგოთ, თუ როგორ მუშაობს Spot Bitcoin ETF-ები, გაეცნოთ მასთან დაკავშირებულ საკომისიოებს და გაიაზროთ, რამდენად შეესაბამება ისინი თქვენს ინვესტიციის სტრატეგიებსა და მიზნებს.
დამატებითი საკითხავი
პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადი: ეს კონტენტი თქვენთვის მოწოდებულია „არსებული სახით“ და განკუთვნილია მხოლოდ ზოგადი საინფორმაციო და საგანმანათლებლო მიზნებისთვის, რაიმე სახის რეპრეზენტაციისა თუ გარანტიის გარეშე. იგი არ უნდა იქნეს აღქმული, როგორც ფინანსური, იურიდიული ან პროფესიული რჩევა და არ არის განკუთვნილი იმისთვის, რომ რეკომენდაცია გაუწიოს რაიმე სახის კონკრეტული პროდუქტის ან სერვისის შეძენას. რჩევის მისაღებად უნდა მიმართოთ შესაბამის პროფესიონალ მრჩეველს. რადგან წინამდებარე სტატია მოწოდებულია მესამე მხარის მიერ, გაითვალისწინეთ, რომ მასში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის მესამე მხარეს და არ წარმოადგენს Binance Academy-ს შეხედულებებს. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, სრულად გაეცანით აქ წარმოდგენილ პასუხისმგებლობაზე უარის განაცხადს. ციფრული აქტივების ფასები შეიძლება იყოს არასტაბილური. თქვენი ინვესტიციის ღირებულებამ შეიძლება დაიკლოს ან მოიმატოს და შესაძლოა ვერ შეძლოთ ინვესტირებული თანხის დაბრუნება. თქვენ ერთპიროვნულად ხართ პასუხისმგებელი თქვენს საინვესტიციო გადაწყვეტილებებზე და Binance Academy არ არის პასუხისმგებელი თქვენ მიერ განცდილ არანაირ ზარალზე. ეს მასალა არ უნდა იქნეს აღქმული, როგორც რაიმე სახის ფინანსური, იურიდიული, ან პროფესიული რჩევა. დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, გაეცანით ჩვენს გამოყენების პირობებს და რისკის შესახებ გაფრთხილებას.