Zk rollup

Orta Seviye
Zk-rollup, blockchain ağlarının işlem oranını güvenlikten ödün vermeden artırmak için tasarlanmış bir katman 2 ölçeklendirme çözümüdür. Birçok zincir dışı işlem "roll up" edilerek, diğer bir deyişle bir araya getirilerek tek bir işlem altında toplanır ve daha sonra bu işlem doğrulanır ve ana zincire kaydedilir. İşlemlerin bu şekilde bir araya getirilmesi zincir üzerinde depolanması gereken veri miktarını önemli ölçüde azaltarak işlemlerin daha hızlı ve ucuz olmasına imkan tanır.

Zk-rollup'lardaki "sıfır bilgi" terimi, sıfır bilgi ispatlarının ya da kısaca ZKP'lerin kullanılmasını ifade eder. ZKP'ler, bir tarafın diğer bir tarafa ifadenin kendisi hakkında hiçbir bilgi paylaşmadan bu ifadenin doğru olduğunu ispat etmesine imkan tanıyan kriptografik bir araçtır. Zk-rollup'lar bağlamında bu ispatlar, bir araya getirilmiş işlemlere dair hiçbir bilgi paylaşmadan tüm bu işlemlerin geçerli olduğundan emin olunmasını sağlar.

Zk rollup'ların başlıca avantajları arasında şunlar yer alır:

  • İşlem Oranının Artması: İşlemler zincir dışında işlendiği ve toplu halde blockchain'e gönderildiği için genel anlamda işlem oranı önemli ölçüde artar.
  • Gas Ücretlerinin Düşmesi: Zincir üzerinde daha az veri işlendiği için ortaya çıkan toplam gas ücreti önemli ölçüde daha düşüktür.
  • Gizlilik: Zk-rollup'lar, işlem bilgilerini paylaşmadan işlemin geçerli olduğundan emin olunmasını sağlayan sıfır bilgi ispatlarıyla daha ileri seviye gizlilik özellikleri sunabilir.

Bununla birlikte, sıfır bilgi ispatları oluşturmaya ilişkin hesaplama maliyetleri ve Ethereum'daki mevcut araçlar ve sözleşmelerle olası uyumluluk sorunları da dahil olmak üzere çeşitli zorluklar da vardır. Bu zorluklara rağmen zk-rollup'lar blockchain ağlarının karşısındaki ölçeklenebilirlik sorunlarına etkili bir çözüm olarak popülerlik kazanmakta ve bu da onları blockchain topluluğundaki geliştiriciler ve kullanıcılar için ilgi çeken bir konu haline getirmektedir.