Flashbots

Flashbots Nasıl Hizmet Sağlar?

Flashbots'un nasıl hizmet sağladığını anlamak için öncelikle "madenci çıkarılabilir değeri" (MEV) teriminin ne anlama geldiğini bilmek gerekir. MEV, madencilerin bir blok oluştururken o bloka işlemleri dahil ederek, o blokta işlemleri dışarıda bırakarak veya yeniden sıralayarak sağlayabilecekleri kârı ifade eder.

MEV etkinliklerine şeffaflık getirmeye ve bu etkinliklere erişimi demokratikleştirmeye odaklandığı için, Flashbots kripto alım satımında, DeFi'de ve tüm blockchain ekosisteminde çok önemli bir rol oynar. Bu rol, alım satım yapanları ve kullanıcıları olumsuz etkileyebilecek olan front-running ve back-running işlemlerini engellemeyi içerir. 

Front-running, başka bir kullanıcının işleminden önce bir işlem göndererek adil olmayan bir avantaj sağlama eylemidir. Back-running ise başka bir kullanıcının işleminden sonra kasıtlı olarak bir işlem gönderilmesi anlamına gelir. 

Bu sorunlarla mücadele etmek amacıyla işlemleri bir bloka dahil etmek için ayrı bir kanal oluşturarak, Flashbots işlemleri sıralama sürecinde herkese açık ve adil bir müzayede sunar. Süreç şu şekilde işler:

1. Üçüncü taraf blok üreticiler işlem paketleri oluşturur ve bu paketleri Flashbots ağı üzerinden madencilere gönderir. 

2. Blok üreticiler seçimlerinde ve işlemlerin sıralanmasında, sağlayabilecekleri potansiyel kârı (MEV) temel alır.

3. Madenciler de ağ ile doğrudan etkileşim kurar ve blok üreticilerin teklif ettiği kâr payı esasında hangi paketlerin yeni bloklara dahil edileceğine karar verir.

4. Blok üreticilere bir bahşiş (teşvik) ile işlem gönderen kullanıcılara öncelik verilir ve bu da işlem sıralaması için şeffaf, verimli ve adil bir pazaryeri sağlar. 

Farklı Flashbots Ürünleri Nelerdir?

Flashbots, kullanıcılarına ve kendisine katkıda bulunanlara çeşitli ürün ve hizmetler sunar:

1. Flashbots Müzayedesi: Verimli ve adil bir işlem sıralama süreci için herkese açık bir pazaryeridir. Doğrulayıcıların blok inşa etme görevini bir üçüncü tarafa veya üçüncü taraf bir blok üreticileri ağına devretmesine imkan tanıyarak blok kârlılığını optimize eder.

2. MEV Boost: Esasen bir Teklif Veren-Üretici Ayrımı (Proposer-Builder Separation - PBS) uygulaması olan bir üretici pazaryerindeki bloklara erişmek için Ethereum doğrulayıcılarının kullandığı harici bir uygulamadır.

3. Flashbots Koruması: Herkesin kendisini front-running ve back-running işlemlerinden ve başarısız işlemlerden korumak için kullanabileceği, bir Uzaktan Yordam Çağrısı (Remote Procedure Call - RPC) uç noktasıdır. RPC, kullanıcıların blockchain verilerini okumasına ve farklı ağlara gönderilen ve bu ağlar arasındaki işlemleri gerçekleştirmesine imkan tanıyan bir tür bilgisayar sunucusudur. 

4. Flashbots Verileri: Ethereum blockchain'i ve Flashbots Müzayedesi üzerindeki MEV etkinliğinin şeffaflığını artırmaya yönelik panolar ve araçlardır.

Flashbots'un Avantajları

Flashbots'un kripto dünyasında sunduğu bazı belirgin avantajlara bir göz atalım:

1. İşlemlerin sıralanmasına yönelik müzayede mekanizması sayesinde, madenciler daha yüksek ücretli işlemleri bloka dahil ederek ve bu işlemlere öncelik vererek daha fazla kâr edebilir. 

2. Flashbots, front-running ve back-running ihtimalini azaltır. Bu da işlemlerin adil ve güvenli bir şekilde işleme koyulmasını sağlar.

3. Flashbots, işlem sıralaması için herkese açık bir müzayede süreci oluşturarak kötü niyetli kişilerin MEV üretiminden faydalanması riskini azaltır 

4. Flashbots, kullanıcıların işlem gerçekleştirmenin gerçek maliyetini görmesine imkan tanıyarak şeffaflığı artırır.

Kripto Alım Satımında Flashbots'un Dezavantajları

Kripto alım satım dünyasında Flashbots kullanmanın sınırlamalarına bir göz atalım:

1. Flashbots, zincir dışı bir işlem sistemi aracılığıyla hizmet sağlar ve bu sistem işlem sıralaması kontrolünü kasıtsız olarak merkezileştirebilir. Karar alma süreçlerinin kontrolünün az sayıda üçüncü tarafın elinde olması da dolandırıcılıklara yol açabilir. 

2. Piyasa manipülasyonu riski mevcuttur. Flashbots madencilerin daha yüksek ücretli işlemlere öncelik vermesine imkan tanıdığı için, bazı yatırımcılar diğerlerine karşı adil olmayan bir avantaj sağlamak için potansiyel olarak fiyatları yükseltebilir. 

3. Küçük yatırımcılar yüksek işlem ücretleri ödeyebilen büyük yatırımcılarla rekabet etmekte zorlanabilir ve bu da küçük balıklar için adil olmayan bir ortam yaratır.

4. Flashbots'u uygulamak, teknik karmaşıklıklar ve ekosistemdeki mevcut altyapılarla uyumluluk sorunları nedeniyle zor olabilir.

Flashbots, 2022 yılında blok üretici rolünü merkeziyetsizleştirmeyi ve özel sıralama akışını merkezileştiren güçlere karşı mücadele etmeyi amaçlayan SUAVE kavramını ortaya atmıştır.