Koszt alternatywny
Koszt alternatywny to podstawowa koncepcja w
ekonomii, która opisuje wartość tego, co tracimy w wyniku podjęcia decyzji. Pojęcie kosztu alternatywnego ma zastosowanie na różnych płaszczyznach– od decyzji podejmowanych przez jednostkę w zakresie spędzania czasu po strategiczne decyzje biznesowe.
Obliczanie i stosowanie kosztu alternatywnego składa się z kilku zasadniczych etapów:
1. Ustalenie opcji alternatywnych. Jakość decyzji zależy od wartości jej alternatyw. Dlatego ważne jest, aby ustalić i ocenić dostępne opcje. Można również rozważyć mniej konkretne opcje alternatywne, np. decyzję o zainwestowaniu we własne zdrowie.
2. Określenie potencjalnych korzyści. Kolejnym krokiem jest ocena potencjalnych korzyści płynących z wariantów alternatywnych. Ważne jest, aby pamiętać, że ocena nie polega wyłącznie na rozważeniu korzyści lub kosztów bezpośrednich. Może również oznaczać konieczność oceny czynników niematerialnych, takich jak czas, satysfakcja lub wpływ społeczny.
3. Porównanie korzyści. Wybieramy najlepszą alternatywę spośród wszystkich alternatywnych opcji i porównujemy ją z zaletami wybranej opcji.
4. Ocena wyniku. Oceniamy, czy zalety najlepszej alternatywy nie przewyższają zalet bieżącej opcji. Jeżeli tak, lepsza będzie opcja alternatywna. Jeżeli nie, lepiej będzie pozostać przy pierwotnej decyzji.
W dziedzinie handlu koszt alternatywny może oznaczać potencjalne zyski, jakie trader traci, wybierając jedną transakcję zamiast drugiej. Dlatego traderzy mogą obliczać koszt alternatywny różnych transakcji, aby ustalić najbardziej skuteczną
strategię handlową.
Jednak koszt alternatywny nie ogranicza się do bezpośredniego porównania dwóch potencjalnych transakcji. Może również oznaczać decyzję o trzymaniu gotówki zamiast inwestowania w aktywa. Np. w niestabilnych warunkach rynkowych trader może uznać, że trzyma gotówkę, aby ograniczyć ryzyko. Koszt alternatywny to potencjalne zyski z transakcji, które przepadły ze względu na
płynność i bezpieczeństwo.
Co więcej, koszt alternatywny wykracza poza wskaźniki finansowe i uwzględnia czas oraz zasoby poświęcone na obserwowanie transakcji. Np. czas zainwestowany w słabo radzącą sobie transakcję to czas niepoświęcony na odkrywanie potencjalnie bardziej zyskownych okazji handlowych.
Koszt alternatywny ma wpływ na decyzje, które podejmujemy w życiu codziennym – od decyzji, że wydajemy pieniądze na wakacje zamiast oszczędzać na emeryturę po wybór studiowania jednego przedmiotu, a nie drugiego. Ważąc wszystkie opcje przed podjęciem ostatecznej decyzji, nieświadomie stosujemy koncepcję kosztu alternatywnego. W praktyce koncepcja kosztu alternatywnego może nam ułatwić podejmowanie lepszych decyzji poprzez ocenę rzeczywistego kosztu decyzji pod względem utraconych szans.
Koszt alternatywny to podstawowa koncepcja w ekonomii, która ułatwia jednostkom i firmom krytyczną ocenę własnych decyzji z uwzględnieniem tego, z czego rezygnują, aby osiągnąć określony cel.