Kısa Özet
Blockchain ağlarıyla etkileşim kurmak ve dijital varlıkları yönetmek için bir geçiş kanalı olarak işlev gören Web3 cüzdanları, merkeziyetsiz finans dünyasında yol almak için çok önemlidir.
Web3 cüzdanlarının farklı türleri vardır. Emanete dayalı olmayan cüzdanlar kullanıcılara otonomi sunarken, emanete dayalı cüzdanlar üçüncü taraflarca idare edilme kolaylığı sunar. Akıllı sözleşme cüzdanları, ileri seviye işlevler ve yüksek güvenlik için programlanabilir özelliklere sahiptir.
Web3 cüzdanlarının popüler örnekleri arasında MetaMask, Binance Web3 Cüzdanı ve Trust Wallet yer alır.
Giriş
Web3 cüzdanları, kripto para ve merkeziyetsiz finans (DeFi) dünyasını keşfetmek isteyen kullanıcılar için temel bir araç olarak ortaya çıkmıştır. Bu rehberde, Web3 cüzdanlarına ait temel kavramlar ve farklı cüzdan türlerinden bahsedecek ve popüler bazı örnekleri sizlerle paylaşacağız.
Web3 Cüzdanı Nedir?
Web3 cüzdanları, merkeziyetsiz finans dünyası için tasarlanmış dijital cüzdanlardır. Kullanıcıların blockchain ağlarıyla ve merkeziyetsiz uygulamalarla (DApp) etkileşim kurması için bir geçiş kanalı olarak işlev görerek kripto para, NFT ve diğer dijital tokenleri yönetmek için güvenli bir yol sunarlar.
Web3 Cüzdanları ve Kripto Cüzdanları Arasındaki Farklar
Bu iki terim sıklıkla eş anlamlı olarak kullanılsa da tüm kripto cüzdanları DApp'lerle ve DeFi platformlarıyla uyumlu değildir. Dolayısıyla da hem Web3 hem de kripto cüzdanları kripto paraları yönetmek için kullanılırken, Web3 cüzdanları daha geniş bir yelpazedeki birçok dijital varlığı da destekler.
Web3 Cüzdanları Nasıl Hizmet Görür?
Çoğu Web3 cüzdanı, kullanıcılara dijital varlıkları üzerinde tam kontrol vermek üzere tasarlanmıştır. Bu da kullanıcıların kurtarma cümlelerini ve özel anahtarlarını yönetmekle sorumlu olduğu anlamına gelir.
Yeni bir Web3 cüzdanı oluşturduğunuzda, genellikle 12 veya 24 kelimelik benzersiz bir kurtarma cümlesi oluşturursunuz. Kripto cüzdanınıza ve cüzdanın özel anahtarlarına (işlemleri imzalamak ve doğrulamak için kullanılır) tam olarak erişmenizi sağlayan da bu cümledir. Kurtarma cümlenizi ve özel anahtarlarınızı hiç kimseyle paylaşmamanız gerekir.
Web3 Cüzdanlarının Başlıca Özellikleri
Bazı özellikler cüzdandan cüzdana farklılık gösterse de Web3 cüzdanlarının birçoğu bir dizi önemli özelliğe sahiptir:
Çoklu varlık ve çoklu zincir desteği: Kripto para ve NFT'ler de dahil olmak üzere çeşitli dijital varlıkları ve blockchain ağlarını destekler.
Akıllı sözleşmeler ve DeFi ile birlikte çalışabilme: Akıllı sözleşmelerle sorunsuz bir şekilde etkileşim kurulmasına imkan tanıyarak kullanıcıların DApp'lere, merkeziyetsiz borsalara, pazaryerlerine ve blockchain tabanlı diğer uygulamalara erişmesine imkan tanır.
Eşler arası işlemler: Kullanıcıların merkezi hizmet veya aracılara ihtiyaç duymadan dijital varlıkları gönderip almasına imkan tanır.
Güvenlik: İyi bir Web3 cüzdanı sağlam bir güvenlik sunmalı, kurtarma cümlelerini ve özel anahtarları olası tehditlerden korumak için şifreleme tekniklerine sahip olmalıdır. Bazı cüzdanlar, kötü amaçlı olabilecek web siteleri ve akıllı sözleşmelere karşı bildirim ve uyarılar da içerir.
Takma ad kullanımı: Blockchain işlemlerinin çoğu herkese açık olsa da kullanıcılar hassas verilerini ve kişisel bilgilerini paylaşmadan Web3 cüzdanları oluşturabilir.
Emanete Dayalı Olan ve Olmayan Web3 Cüzdanlarının Farkları
1. Emanete dayalı olmayan cüzdanlar
Emanete dayalı olmayan ya da varlıkların kontrolünü kullanıcıya bırakan cüzdanlar kullanıcılara varlıklarının tüm kontrolünü verir. Bu cüzdan türünün popüler örnekler arasında MetaMask ve Trust Wallet yer alır. Emanete dayalı olmayan Web3 cüzdanları, özel anahtarlarını ve kurtarma cümlelerini gizli ve güvende tuttukları sürece çoğu kişi için en güvenli seçenek olarak kabul edilir.
2. Emanete Dayalı Cüzdanlar
Emanete dayalı cüzdanlar, kullanıcı adına özel anahtarları yöneten bir üçüncü taraf içerir. Binance hesabınızdaki cüzdanlar, emanete dayalı cüzdanlara örnek olarak verilebilir. Bu tür cüzdanlar kullanım kolaylığı sunsa da kullanıcılar varlıkları konusunda emanetçiye güvenmek zorundadır, bu nedenle de güvenli ve güvenilir borsaları seçmek gerekir.
Web3 Cüzdanı Türleri
Web3 ve kripto cüzdanlarını sınıflandırmanın birden fazla yolu vardır. Bu bölümde, en yaygın cüzdan türlerinden bazıları olan donanım, web, masaüstü, mobil, kağıt ve akıllı sözleşme cüzdanlarını inceleyeceğiz. Fakat farklı kategoriler arasında örtüşmeler olabileceği de unutulmamalıdır. Örneğin MetaMask gibi bazı Web3 cüzdanları hem web cüzdanı hem de mobil cüzdan olarak kullanılabilmenin yanında Trezor ve Ledger gibi donanım cüzdanlarını da destekler.
Donanım cüzdanları
Donanım cüzdanları, kripto para anahtarlarını çevrimdışı olarak (soğuk depolama) saklayan fiziksel cihazlardır ve ekstra bir güvenlik katmanı sunar. Bu cüzdanlar çevrimiçi tehditlere karşı daha güvenli olsalar da diğer cüzdanlara kıyasla kullanımları ve erişimleri biraz zor olabilir. Bununla birlikte, kriptolarınızı uzun süre tutmayı planlıyorsanız ya da çok miktarda kriptoya sahipseniz, bir donanım cüzdanı iyi bir tercih olabilir.
Ekstra koruma için bir PIN kodu oluşturabilirsiniz ve bu cüzdanların çoğu, cüzdanınızı kaybetmeniz ihtimaline karşı bir yedek kurtarma cümlesi oluşturmanıza imkan tanır. Trezor ve Ledger, donanım kripto cüzdanlarının popüler örnekleridir.
Web Cüzdanları
Web cüzdanları genellikle bir tarayıcı arayüzü aracılığıyla hizmet görür ve kullanıcıların kripto para bakiyelerine çevrimiçi olarak erişmesine imkan tanır. Günümüzde çoğu web cüzdanının mobil cüzdan olarak da kullanılması mümkündür. Bu cüzdanlar kullanışlı olsa da kullanıcıların cüzdanlarını DeFi platformlarına ve DApp'lere bağlarken dikkatli olmaları gerekir. Kötü niyetli web siteleri ya da akıllı sözleşmelerle etkileşim kurmak varlıklarınızı riske atabilir.
Mobil Cüzdanlar
Mobil cüzdanlar web cüzdanlarına benzer şekilde hizmet görür, fakat akıllı telefonlar için tasarlanmıştır. Kullanıcıların QR kodları kullanarak kolayca kripto para göndermesine ve almasına imkan tanırlar. DeFi ve DApp'lere kolay mobil erişim de sunarlar.
Ancak bilgisayarlara benzer şekilde mobil cihazlar da kötü amaçlı uygulamalara ve kötü amaçlı yazılımlara açıktır. Mobil cüzdanı bir parola ile şifreleyerek güvende tutmanız ve telefonun kaybolması veya arızalanması ihtimaline karşı kurtarma cümlenizi (veya özel anahtarlarınızı) yedeklemeniz tavsiye edilir.
Mobil kripto cüzdanlarının başlıca örnekleri arasında MetaMask, Binance Web3 Cüzdanı ve Trust Wallet yer alır. Bir sonraki bölümde bunlardan daha ayrıntılı bir şekilde bahsedeceğiz.
Akıllı sözleşme cüzdanları
Akıllı sözleşme cüzdanları, blockchain üzerindeki akıllı sözleşmeler tarafından yönetilir. Bu cüzdanlar programlanabilir ve varlıkların kontrolünü kullanıcıya bırakan hesaplar sunmanın yanında ileri seviye işlevlere de imkan tanır. Geleneksel cüzdanların aksine, akıllı sözleşme cüzdanları kullanıcıların işlemler için kural ve koşullar belirlemesine, finansal faaliyetlerini otomatikleştirmesine ve programlanabilir bir mantıkla güvenliği artırmasına imkan tanır.
Akıllı sözleşme cüzdanları çoğu zaman blockchain teknolojisinden faydalanarak kullanıcılara fonları üzerinde merkeziyetsiz kontrol sunar ve DeFi uygulamalarıyla entegrasyonu destekler. Çoklu imza gereklilikleri, zaman kilitleri ve yükseltilebilirlik gibi güvenlik özellikleri akıllı sözleşme cüzdanlarında yaygındır ve bu da akıllı sözleşme cüzdanlarını kripto paraları yönetmek ve onlarla etkileşim kurmak için çok yönlü bir araç haline getirir.
Masaüstü Cüzdanları
Bitcoin ve kripto paraların ortaya çıktığı ilk zamanlarda masaüstü cüzdanların kullanımı daha yaygındı. Bu cüzdanlar bilgisayarınızda kurulu yazılım uygulamalarıdır ve kripto para anahtarlarınız üzerinde tam kontrol sunar. Güvenlik, kullanıcının bilgisayarının bütünlüğüne bağlıdır ve kayıpların önüne geçmek için cüzdan verilerinin düzenli olarak yedeklenmesi gerekir.
Kağıt Cüzdanlar
Kağıt cüzdanlar genellikle önerilmez ve birçok kişi tarafından modası geçmiş olarak kabul edilir. Bu tür cüzdanlarda kripto para adresleri ve özel anahtarlar fiziksel olarak kağıda basılır veya yazılır. Çevrimdışı olarak saklandıklarından çevrimiçi saldırılara karşı dirençlidirler, fakat fiziksel hasarı ya da kaybedilmelerini önlemek için dikkatli kullanılmaları ve güvenli bir şekilde saklanmaları gerekir.
Web3 Cüzdanı Örnekleri
MetaMask
MetaMask, emanete dayalı olmayan Web3 cüzdanlarının en popülerlerinden biridir. Ethereum ve BNB Chain, Polygon, Avalanche, Arbitrum gibi EVM uyumlu blockchain'lerle uyumlu olması ile tanınır.
Kullanıcılar MetaMask'i DApp'lerle etkileşim kurmak, dijital varlıkları yönetmek ve token takasları yapmak için kullanabilir. MetaMask, özel anahtarları kontrol etmediği için kullanıcı özerkliğine öncelik vererek hem yeni başlayan hem de deneyimli kullanıcılar için güvenli ve sezgisel bir deneyim sunar.
Binance Web3 Cüzdanı
Binance Web3 Cüzdanı, Binance uygulamasına entegre edilmiştir ve hem yeni hem de deneyimli DeFi kullanıcılarını hedef alır. Çok taraflı hesaplama (MPC) teknolojisinden faydalanan bu cüzdan, özel anahtarların tek bir konumda saklanmasına yönelik ihtiyacı ortadan kaldırarak kriptografik güvenliği artırır. Cüzdanın üç "anahtar parçası" Web3 Cüzdanına, bulut depolamaya ve kullanıcının cihazına dağıtılmıştır ve yalnızca kullanıcı tarafından bilinen bir kurtarma şifresi ile ekstra olarak korunur. Bu yaklaşım, güvenliğin artmasını ve tek hata noktası risklerinin azalmasını sağlar.
Binance Web3 Cüzdanının Özellikleri
Kolay kurulum: Kurtarma cümleleri veya özel anahtarlara ihtiyaç olmadan, Binance uygulaması aracılığıyla hızla oluşturulabilir.
Kullanım Kolaylığı: Kolayca token takas etmek ve DApp'leri keşfetmek için Binance Köprüsü'ne ve diğer hizmet sağlayıcılara sorunsuz bir şekilde bağlıdır.
Güvenlik önlemleri: Çok taraflı hesaplama (MPC) teknolojisi tarafından kontrol edilen işlemler sayesinde yanlış adres koruması sunar ve kötü amaçlı olabilecek akıllı sözleşmeleri tespit eder.
Varlıkların kontrolü kullanıcıdadır: Üç "anahtar parçası" ve kurtarma şifresi ile şifreleme kullanıcılara varlıkları üzerinde tam kontrol sunar.
Müşteri hizmetleri: 7/24 çalışan müşteri hizmetleri, kullanıcılar için güvenli ve sorunsuz bir deneyim sunar.
Trust Wallet
Trust Wallet, emanete dayalı olmayan cüzdanların önde gelen örneklerden biridir ve kripto paraları yönetmek için sorunsuz bir mobil deneyim sunar. Farklı birçok blockchain'i destekleyen Trust Wallet, kullanıcıların varlıklarını saklamasına, DApp'leri keşfetmesine ve DeFi faaliyetlerine katılmasına imkan tanır. Kullanıcı dostu arayüzü ve güçlü güvenlik önlemleri, bu cüzdanı hem kolaylık hem de koruma isteyen mobil kullanıcılar için ideal bir seçenek haline getirir.
Son Söz
Web3 cüzdanları, kripto para ve DeFi ile ilgilenenler için vazgeçilmez olmuştur ve kullanıcıların blockchain ağları ve merkeziyetsiz uygulamalarla (DApp) etkileşim kurmasına imkan tanır. Kullanıcılar, tercihlerinin MetaMask, Binance Web3 Cüzdanı veya Trust Wallet olmasından bağımsız olarak kurtarma cümlelerini ve özel anahtarlarını her zaman gizli ve güvende tutmalıdır.
Ek Okumalar
Sorumluluk Reddi ve Risk Uyarısı: Bu içerik, size hiçbir beyan ve garanti verilmeksizin "olduğu gibi", genel bilgilendirme ve eğitim amaçları doğrultusunda sunulmaktadır. Bu içerik finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir ürün veya hizmetin satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Bu konuda uygun mesleki danışmanlardan tavsiye almalısınız. Makaleye bir üçüncü taraf tarafından katkıda bulunulduğunda, ifade edilen görüşlerin katkıda bulunan o üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmadığını lütfen unutmayın. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance Academy yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Bu materyal finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.