zk-STARK'lar
Kimi zaman zk protokolleri de denen iki popüler
sıfır bilgi (zk) ispatı türü vardır -
SNARK'lar ve STARK'lar. Sıfır bilgi ispatı, bir tarafın (kanıtlayan) diğer tarafa (doğrulayıcı) belirli bir ifadenin doğru olduğunu, ifadenin gerçekten doğru olduğu dışında hiçbir destekleyici bilgi sunması gerekmeden kanıtlayabildiği bir kriptografik doğrulama yöntemidir.
Zk-STARK, "sıfır bilgi ölçeklenebilir şeffaf bilgi argümanı" anlamına gelir. zk-STARK'lar, Technion İsrail Teknoloji Enstitüsünde profesör olan Eli-Ben Sasson tarafından tasarlanmıştır. Bir ispatlayıcı ve bir doğrulayıcı arasında başlangıç aşamasında güvene dayalı bir düzenin kurulmasını gerektiren zk-SNARK'ların aksine, zk-STARK'lar çakışmaya dirençli
hash fonksiyonları aracılığıyla daha yalın bir
kriptografi kullandıklarından, başlangıçta güvene dayalı bir düzenin kurulmasını gerektirmez. Bu yaklaşım, hesaplama açısından maliyetli olan ve teorik olarak
kuantum bilgisayarlarının saldırısına açık olabilen zk-SNARK'lar için sayılar teorisine dayalı varsayımları da ortadan kaldırır.
Basitçe ifade edecek olursak, zk-STARK ispatları kriptografik varsayımlar açısından daha basit bir yapı sunar. Fakat bunun önemli bir dezavantajı vardır: İspat boyutu zk-SNARK'lardan genellikle 10 ila 100 kat daha büyüktür. Veri boyutunda bu derece bir fark, zk-STARK'ları daha maliyetli kılar ve teknolojinin
kripto para ve diğer uygulamalar için transferlerde kullanılmasını sınırlandırabilir.
Sıfır bilgi ispatları için yaygın kullanım alanlarında hem gizlilik hem de güvenlik gereklidir. Buna örnek olarak kimlik doğrulama verilebilir. Belirli çevrimiçi hizmetleri kullanmak, kimliğinizi ve bu platformlara erişim hakkınız olduğunu ispatlamanızı gerektirir. Bunun için de genellikle ad, e-posta, doğum tarihi vb. kişisel verilerin paylaşılması gerekir.
Sıfır bilgi ispatları, hem platformlar hem de kullanıcılar için kimlik doğrulamayı basitleştirebilir. Herkese açık girdiler (kullanıcının platform üyeliğini doğrulayan veriler) ve özel girdiler (kullanıcının bilgileri) kullanılarak bir zk-ispatı oluşturulmasının ardından, kullanıcı hizmete erişmesi gerektiğinde kimliğini doğrulamak için bu ispatı sunabilir. Bu da kullanıcı deneyimini iyileştirir ve kurumları büyük miktarda kişisel veri depolama zorunluluğundan kurtarır.