EOS Nedir?

EOS Nedir?

Orta Seviye
Yayınlanma: Feb 10, 2023Güncellenme: Feb 16, 2024
7m



Kısa Özet

EOS, birinci ve ikinci nesil blockchainlerin karşı karşıya olduğu ölçeklenebilirlik sorunlarını ele almak için tasarlanmış bir Katman 1 blockchaindir. Sektörde Bitcoin ve Ethereum'dan sonra en uzun süredir faaliyet gösteren blockchain olan EOS, geliştiriciler tarafından blockchain uygulama ve ekosistemleri oluşturmak için kullanılmaktadır. Bu da tedarik zinciri, merkeziyetsiz finans (DeFi), oyun finansı (GameFi) ve diğer sektörlerde yeni kullanım alanları yaratmıştır.

Giriş

EOS, Cayman Adası merkezli B1 şirketinin açık kaynaklı teknolojisi kullanılarak 2018 yılında kullanıma sunulmuştur. İlk zamanlarda EOS, teknik inovasyonları sayesinde diğer projelerden daha iyi performans sergilemiştir.

Fakat geliştirmeler yavaşlamış ve EOS üzerine geliştirilen topluluk projelerine taahhüt edilen risk sermayesi geri çekilmiştir. Bu zorluklarla karşı karşıya kalan EOS projeleri, ağ üzerindeki faaliyetlerini sürdürmek için ihtiyaç duydukları kaynakları yitirmiştir.

EOS Blok Üreticileri, dayanışma içinde EOS Ağ Vakfı (ENF) adında yeni bir birim oluşturma konusunda fikir birliğine varmıştır. Bu vakıf artık sermayeyi verimli bir şekilde kullanmak ve EOS'u ileriye taşımaktan sorumludur. EOS Blok Üreticileri, B1 tarafından kullanılmak üzere tokenleri kilitlemeyi (diğer bir deyişle token bekleme dönemini) sona erdirmeye yönelik bir teklifi de kabul etmiş ve EOS Ağı bir merkeziyetsiz otonom organizasyon (DAO) haline gelmiştir. 

21 Eylül 2022'de ENF liderliğinde topluluk mühendisleri, mutlak kod bağımsızlığına ulaşmak için EOSIO 2.0'dan yeni Antelope protokolünün C++ uygulaması olan Leap 3.1'e geçmiştir. Günümüzde EOS, yeni özellikleriyle birlikte blockchainlerin karşısındaki ölçeklenebilirlik sorunlarının üstesinden gelmek üzere çalışmaya devam etmektedir.

EOS Nedir?

EOS token

EOS, mutabakat mekanizması olarak Delege Edilmiş Hisse İspatını (DPoS) kullanır. Yerel tokeni EOS, ağda sistem kaynakları satın almak, EOS yönetişimine katılmak, yatırımcılar ve spekülatörler tarafından değeri temsil etmek ve yerel uygulamalarda değer transferi yapmak için kullanılan bir hizmet tokenidir.

Token sahipleri, EOS PowerUp Modeli aracılığıyla EOS sistem kaynaklarını kullanmak isteyen kullanıcılardan toplanan ücretlerin belirli bir kısmını almak için boşta duran EOS tokenlerini stake de edebilir.

EOS Blockchainine Giriş

Gerçek dünyadaki pek çok durumda, herkese açık blockchainler oluşturmanın önündeki en önemli engel ölçeklenebilirliktir. Blockchainlerdeki ölçeklenebilirlik sorunu genellikle bir ağ büyüdüğünde ve ağdaki işlem sayısı arttığında ortaya çıkar. 

Saniye başına takas sayısı, işlem oranı ve gecikme gibi sıkça bahsedilen blockchain performans ölçütleri, birçok blockchainde henüz yeterli bir hizmet kalitesi seviyesine ulaşmamıştır.

EOS, yukarıda belirtilen ekosistem özellikleri sayesinde ağ güvenliğinden veya geliştirici özgürlüğünden ödün vermeden bu sınırlamaların üstesinden gelmeyi amaçlamaktadır.

Bir WebAssembly C++ motoru

EOS blockchaininin merkezinde, akıllı sözleşme kodunu yürüten yüksek performanslı bir WebAssembly (WASM) motoru yer alır. Bu motor bir WASM motorundan web tarayıcılarına kıyasla çok daha fazlasını talep eden blockchain uygulamalarının taleplerini karşılamak için tasarlanmıştır.

Yüksek işlem oranı, daha hızlı onaylar ve düşük gecikme süresi

İyi bir kullanıcı deneyimi için birkaç saniyeyi geçmeyen gecikme süreleriyle güvenilir geri bildirim gereklidir. EOS, yüksek işlem oranına ulaşır çünkü işlemin sonlandırılması için ağın DPoS mekanizmasının tüm düğümlerin bir işlemi tamamlamasını beklemesine gerek yoktur. Bu eş zamanlı olmayan doğrulama tarzı, onaylamaların daha hızlı yapılmasını ve bir işlemin başlatıldıktan sonra doğruluğunun onaylanmasının ne kadar zaman aldığını ifade eden gecikmenin daha düşük olmasını sağlar. 

EVM entegrasyonu

EOS, Ethereum'daki Solidity geliştiricilerinin EOS blockchaininin ölçeklenebilirliği ve güvenilirliğinden faydalanmasına imkan tanıyan, Ethereum uyumlu bir Sanal Makineye (EOS EVM) sahiptir. Buna kullanıcıların neredeyse ücretsiz olarak işlem yapabilmesinin yanı sıra zaten alışkın oldukları açık kaynaklı kod kitaplıklarına ve araçlara erişebilmesi dahildir. 

Erişim anahtarları aracılığıyla izinler

EOS blockchaininin altında yatan tasarım, çeşitli kullanım alanları için özel izin modelleri oluşturmak üzere kapsamlı ve oldukça esnek bir izin sistemi içerir. Hesap sahipleri, üçüncü şahıslara belirli izinler verebilmenin yanında bu izinleri diledikleri zaman iptal etme yetkisine de sahiptir.

EOS, herhangi bir kullanıcının birden fazla akıllı sözleşmeyi tek bir ana hesap altında yönetmesini sağlayan hiyerarşik hesap yapılarını destekler. Bir hesap sahibi, bir akıllı sözleşmeyi değiştirmek için gereken yetkiyi çeşitli hesaplara da bölebilir.

Esneklik

Protokolünün tasarımı, EOS üzerinde konuşlandırılan uygulamaların yükseltilmesine imkan tanır. Bu da geliştiricilerin gerekli yetkiye sahip oldukları sürece kod düzeltmeleri yapabileceği, özellikler ekleyebileceği ve uygulamanın mantığını değiştirebileceği anlamına gelir.

EOS, geliştiricilerin değiştirilmesi mümkün olmayan akıllı sözleşmeler konuşlandırmasına da olanak tanır. Bu kararlar protokolün insafına değil, EOS geliştiricilerinin takdirine bırakılmıştır.

Programlanabilir kaynak tahsisi ve yönetişim

Geliştiriciler, özelleştirilmiş ekonomik modeller ve yönetişim kuralları oluşturmak için sistem akıllı sözleşmelerini değiştirebilir. Değişikliklerin hayata geçirilmesi için kodun temel katmanının güncellenmesi her zaman gerekmediğinden bu zincir üstü mekanizma sistem akıllı sözleşmeleri kullanılarak değiştirilebilir.

EOS'u benzersiz kılan nedir?

Okunabilir hesaplar

EOS, kullanıcıların hem kendi hesaplarını hem de etkileşim kurdukları hesapları hatırlamasını kolaylaştırmak için okunabilir hesaplardan faydalanır. EOS hesapları, rastgele karakterlerden oluşan uzun diziler yerine genellikle "Alice.gm" gibi tanınabilir adresler kullanır.

Düşük işlem ücretleri

EOS'un kullanıcılarına neredeyse ücretsiz işlemler sunması bu ağı mikro ödemeler göndermek veya almak için ideal hale getirir. Diğer zincirlerdeki gas ücretleri tek bir satın alma işleminin maliyetini önemli ölçüde artırabildiğinden, ücretlerin düşük olması Web3'e girişe yönelik en büyük engellerden bazılarını ortadan kaldırabilir. 

Neredeyse anında işlem sonlandırma

Kripto para işlemlerinde sonlandırma, işlemlerin tamamlandıktan sonra geri alınamayacağına veya değiştirilemeyeceğine dair güvence veya garantiyi ifade eder. Bir blockchainin hızı, işlemlerin ne kadar hızlı onaylanıp tamamlandığını belirlediği için sonlandırma süresini etkiler.

Şu anda EOS'un işlem sonlandırma süresi yaklaşık üç dakikadır. Bu süre, Bitcoin'deki 60 dakika ve Ethereum'daki 6 dakikadan çok daha kısadır. 

Bununla birlikte, Web2'nin işlem sonlandırma hızıyla kıyaslandığında üç dakika hala uzun bir süredir. Bu nedenle, ENF ve Antelope koalisyonu olarak bilinen önemli teknoloji ortakları, kullanıcılara anında ve tersine çevrilemez işlem sonlandırma sunmak için Anında Sonlandırma girişimini başlatmıştır.

Enerji verimliliği

EOS'un DPoS mekanizması, düğümlerinin işlemleri daha hızlı ve daha az ağ kaynağıyla doğrulamasına imkan tanır. EOS Ağı, iş ispatı (PoW) ağları gibi madencilik içermediğinden sektörün enerji açısından daha verimli blockchainlerinden biridir.

Baz katman sigortası 

Recover+ (kısaca R+), EOS DeFi projelerini ve kullanıcılarını bug ödülleri ve iyi niyetli hacker teşvikleriyle korumak için tasarlanmış bir siber güvenlik portalı ve hızlı olay müdahale programıdır. Kötü niyetli bir saldırının yaşanması durumunda çalınan fonlar, bir müdahale programı ile hızla kurtarılabilir. 

5 Kasım 2021'de blockchain borç verme platformu Pando Rings'ten 70 milyon doların üzerinde fon çalınmıştır. Pando Rings, EOS tabanlı bir uygulama olmasa da değeri 2 milyon USD'nin üzerinde EOS token saldırgan tarafından çalmıştır. Recover+ ekibi, bu program sayesinde müdahale ederek ve çalınan fonları dondurarak EOS DeFi kullanıcılarını korumayı başarmıştır.

EOS Çalışma Grupları

ENF, 2021'de kurulmasından bu yana ekosistem iyileştirmeleri için birkaç EOS Çalışma Grubunu finanse etmiştir. Ayrıca çekirdek altyapı, API'ler, SDK'lar, DeFi ve güvenlik analizi araçları da dahil olmak üzere çeşitli alanlarda iyileştirmeler için öneriler sunan "Mavi Belgeler" aracılığıyla uygulamaya konulabilir ögelerden oluşan bir kurs önermiştir.

EOS Ağ Girişimleri

EOS Ağ Girişimleri (ENV), misyonu sermaye yatırımı çekmek ve bunu EOS Ağına fayda sağlayacak şekilde kullanmak olan 100 milyon USD'lik bir risk sermayesi fonudur. Bu fon, Web3 alanındaki teknoloji start-up'larına stratejik sermaye yatırımları ve token tabanlı yatırımlar da yapar. ENV'nin kapsamı GameFi, meta evren, e-Spor, NFT'ler ve finteki içermekle birlikte bunlarla sınırlı değildir.

EOS Ağ Vakfı

EOS Ağ Vakfı (ENF), Eylül 2021'de Yves La Rose tarafından kurulmuş, topluluk tarafından yönetilen ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur. Misyonu, Web3 inovasyonuna yönelik yatırım, tohum fonlaması ve iş birliği fırsatlarını belirlemektir.

ENF, bunu başarabilmek amacıyla EOS Ağının büyümesi, gelişmesi ve dünya çapında benimsenmesi için kamu malları fonlamalarını ve mali olmayan desteği koordine eder. Vakfın kuruluşundan bu yana önemli EOS geliştirmelerine katkıda bulunan çok sayıda kamu malı programı düzenlenmiş ve finanse edilmiştir.

9 Kasım 2022'de ENF, ENV tarafından yönetilecek 100 milyon USD'lik bir ekosistem fonunu kullanıma sunmak üzere bir teklif yaptığını duyurmuştur.

Son Söz

Bitcoin ve Ethereum'un ardından en uzun süredir faaliyet gösteren blockchain olan EOS, faaliyete geçtiği günden bu yana zorlukların üstesinden gelmiş ve mevcut taleplere uyum sağlamıştır. Hem geliştiriciler hem de son kullanıcılar için yerel Web3 GameFi deneyimleri oluşturmak amacıyla performansını, esnekliğini ve ölçeklenebilirliğini kullanarak güçlü bir sisteme doğru ilerlemeye devam etmektedir.

Ek Okumalar

Gönderiler Paylaşın
Hesap oluşturun
Hemen bir Binance hesabı oluşturarak bilgilerinizi uygulamaya dökün.