Kısa Özet
Evet, Dogecoin tüm zamanların en ünlü memlerinden birine dayanan bir kripto paradır. İlginç bir şekilde, bu mizahi doğası kripto paranın varlığını sürdürmesine zarar vermemiştir. Dogecoin, yıllar içinde birçok girişim için fon toplamış olan sadık bir kullanıcı topluluğuna sahiptir.
2009 yılında
Bitcoin'in ortaya çıkması dijital para birimlerinin yolunu açtı. O zamandan bu yana, birçok farklı kullanım alanına hizmet etmeyi amaçlayan binlerce alternatif
kripto para (ya da
altcoin) kullanıma sunuldu. Bunlardan bazıları, kendilerini para olarak kabul ettirmeyi amaçlarken diğerleri ise
Ethereum gibi
akıllı kontrat platformlarını desteklemeyi hedefliyor.
İlk coinlerden biri olan Dogecoin, muhtemelen en benzersiz ürünlerden biri. Bu coin, 2014 yılından beri kripto para severlerin ilgisini çekiyor. Ve bu makalede bunun nedenini açıklayacağız.
Kuruluş ve kullanıma sunulma
Dogecoin (DOGE),
Litecoin kod tabanının bir çatallanmasına dayanan,
açık kaynaklı bir kripto paradır. İsminden de anlaşılabileceği gibi, 2013 yılında interneti kasıp kavuran
Doge memine büyük oranda dayanır. Memin orijinal görselinde Shiba Inu cinsi bir köpek yer alır ve köpeğin iç diyaloğu comic sans fontuyla yazılmıştır.
Oregon'dan bir programcı olan Billy Markus, başlangıçta bir tür “şaka” kripto para fikriyle ortaya çıkmıştır. Daha neşeli bir
coinin, büyük bir kitlenin ilgisini çekmede Bitcoin'e kıyasla daha fazla şansı olabileceğini düşünür. Aynı zamanlarda Adobe'nin Jackson Palmer'ı, daha sonradan sildiği tweet'inde “Dogecoin'e yatırım yaptığını, bu coinin bir sonraki büyük başarılardan biri olacağına emin olduğunu” söyler.
Biraz teşvikle Palmer,
dogecoin.com'u kurar. Markus, açılmasından kısa süre sonra siteye denk gelir ve bunu gerçeğe çevirmek için Palmer'a ulaşarak şu anda Dogecoin olarak bilinen coin üzerinde çalışmaya başlar.
Bu kripto para, kullanıma sunulmasının ardından sosyal medyada hızla yayılır. Aylar içinde birkaç milyon dolarlık
piyasa değerine ulaşır.
Topluluk girişimleri
Dogecoin topluluğu, yaptıkları yardım amaçlı katkılarla bilinir. Bu katkılar, Reddit gibi sitelerde kullanıcıların içerik yaratıcılarını ödüllendirmek için birbirlerine düşük miktarlarda Dogecoin göndermesiyle bir bahşiş sistemi olarak başlar.
Bu paylaşım ruhu, daha büyük hedefleri olan fon toplama girişimlerine yansır: 2014 yılında, Jamaika yarış kızağı takımının Sochi Kış Olimpiyatları'na katılması için 30.000 USD'nin üzerinde Dogecoin toplanır. Takım, elemeleri geçmeyi başarır fakat etkinlik için Rusya'ya gitmeyi finanse edemez.
Aynı yıl, topluluk başka iki girişim daha başlatır. Doge4Water, Kenya'da kuyuların kazılması için 30.000 USD'nin üzerinde toplar ve Dogecoin severler daha sonra NASCAR sürücüsü Josh Wise'a 50.000 USD'nin üzerinde kripto parayla sponsor olur. Sonuç olarak Wise, arabasına Dogecoin logosunu boyar.
Tesla CEO'su Elon Musk da Dogecoin'in en favori kripto paralarından biri “olabileceğini” söyleyen bir
tweet paylaşmıştır. Bir topluluk oylamasının ardından Elon Musk, şaka yollu olarak coinin CEO'su ilan edilir.
TikTok patlaması
2020 yılının ortalarında, video paylaşım uygulaması TikTok'taki viral bir video, zincir tepkime yaratarak DOGE fiyatının önemli ölçüde yükselmesine neden olur. Bir kullanıcı, coinleri satın alıp fiyat 1 USD'ye vurduğunda satmaları durumunda katılan “herkesin zengin olacağını” söyleyerek diğer kullanıcıları Dogecoin alırken kendisine katılmaya davet eder. Akım katlanarak büyür ve Dogecoin fiyatı bir hafta önceye kıyasla 2,5 kattan fazla artar. Fakat bu fiyat artışı kısa süreli olur ve daha sonra fiyatlar hızla düşmeye başlar.
Bu tip hareketler şişir ve boşalt (pump and dump) olarak kabul edilebilir. Bu tür bir düzen, yatırımcılar için arz ettiği tehlike nedeniyle geleneksel piyasalarda yasa dışıdır. Destekleyiciler, bir varlık hakkında heyecan yaratmadan önce bu varlıktan büyük miktarlarda alır ve diğerlerinin de FOMO (gelişmeleri kaçırma korkusu) nedeniyle yatırım yapmasına neden olur. Sonuç olarak fiyat önemli ölçüde artar (“şişer”). Daha sonra destekleyiciler birikimlerini satarak “boşalt” kısmını harekete geçirir – böyle yüksek bir satış baskısıyla fiyatlar dibe çakılır ve sürece daha sonradan dahil olan yatırımcılar büyük kayıplar yaşar.
Her zamanki gibi, bir yatırıma girmeden önce kendi araştırmanızı yapmanız gereklidir. Binance Academy, alım satım ve ekonomiye yönelik birçok kaynağa sahiptir ve bunlar kripto para piyasalarını daha iyi anlamanızı sağlamaya yardımcı olabilir.
Dogecoin,
Litecoin'in (LTC) Luckycoin adlı bir çatallanmasına dayanır. Fakat protokol üzerinde önemli değişiklikler yapılmıştır. Şimdi Dogecoin'in nasıl çalıştığından bahsedelim.
Blockchain
Bitcoin gibi Dogecoin de
blokların Proof of Work aracılığıyla eklendiği bir
blockchain kullanır. Ağ katılımcıları,
tam node olarak hareket edebilmek için cihazlarına
açık kaynaklı yazılımı yükler. Blockchain teknolojisine aşina değilseniz bunun anlamı, her bir katılımcının veritabanının tam bir kopyasını (tüm işlemleri içerir) tuttuğudur.
Sistem merkeziyetsizdir çünkü sistemi kontrol eden bir yönetici yoktur. Bunun yerine kullanıcılar, bilgileri doğrudan birbirlerine gönderir ve ağdaki eşlerin dürüst davranıp davranmadığını kontrol etmek için kriptografik tekniklerden faydalanır.
Madencilik ve arz
Bitcoin gibi Proof of Work (İş İspatı) blockchainlerde, yeni
coinler yaratmak için
madencilik adlı bir süreç kullanılır. Katılımcıların, “iş” yaptıklarını ağa kanıtlaması gerekir. Bu sürecin, karmaşık bir bulmacayı yanıtlamak gibi olduğunu düşünebilirsiniz.
Bulmaca, ağın geçerli olarak kabul edeceği bir çıktı sunabilene kadar kullanıcının bilgiyi
hash etmesiyle çözülür. Elde hesaplamayla çözüme ulaşmak mümkün değildir, bu nedenle kullanıcıların çözümü bulmak için elektrik ve hesaplama gücü ayırması gerekir.
Bitcoin ve Litecoin arasındaki önemli bir fark, Litecoin'in madencilik için SHA-256 hash fonksiyonunu kullanmamasıdır. Bu yaklaşım özellikle benimsenmiştir – bunun yerine Litecoin,
ASIC'e dirençli bir Proof of Work algoritması olan Scrypt'i kullanır.
Yalın bir dille anlatacak olursak bunun anlamı, Bitcoin madenciliği için özel yaratılmış makinelerin Litecoin madenciliği için kullanılan standart bilgisayar ve GPU'larla rekabet edemeyeceğidir. Teoride bu yaklaşım daha merkeziyetsiz bir madencilik çevresi yaratmalıdır. Fakat kısa süre sonra Scrypt için de
Uygulamaya Özel Entegre Devreler (ASIC) ortaya çıkmıştır.
Litecoin'in bir türevi olan Dogecoin de Scrypt algoritmasını kullanır. Fakat Dogecoin geliştiricileri, rekabetten kaçınmak ve güvenlik risklerini engellemek için
birleşik madencilik modeline geçmiştir, yani Litecoin madencileri eş zamanlı olarak Dogecoin de kazanabilir. Bunun bir analizi için Binance Research'ün
Dogecoin ve Litecoin'de Birleşik Madencilik incelemesini okuyabilirsiniz.
Dogecoin madenciliği bir dakikalık blok sürelerini hedefler ve 10.000 DOGE'luk bir blok ödülü verir. Birimler için
maksimum arz yoktur ve yüz milyardan fazla birim halihazırda dolaşımdadır. Destekleyicileri, limit olmaması kararının iyi bir tercih olduğunu çünkü bu yaklaşımın coinin harcanmasını teşvik ettiğini ve erken dönem kullanıcılarının orantısız bir şekilde kar elde etmesini engellediğini düşünür.
Diğer birçok kripto para gibi farklı birkaç yoldan Dogecoin elde edebilirsiniz. Kendiniz madencilik yapabilir ya da ürün ve hizmetler karşılığında ödeme olarak Dogecoin alabilirsiniz. Fakat en kolay yöntem, coini bir kripto para borsası aracılığıyla satın almaktır. Genellikle, önce
Bitcoin ya da popüler bir başka coini satın almanız ve daha sonra bunu DOGE'a çevirmeniz gerekir.
Dogecoin'lerinizi aldığınızda bunları herhangi bir diğer kripto para gibi kullanabilirsiniz – bir
donanım cüzdanında uzun vadeli olarak tutabilir, diğer coinlerle takas edebilir, ürün satın alabilir ya da başkalarına Dogecoin'le bahşiş verebilirsiniz. Birçok farklı satıcıdan hediye kartı ve kupon satın alınabildiği için
Bitrefill muhtemelen coini harcamanın en kolay yoludur.
Bir internet memine dayanarak ortaya çıkan bir varlık olsa da Dogecoin, sadık bir kullanıcı topluluğu edinmiştir. Altı yıl önce kullanıma sunulmasından bu yana, yüz milyonlarca dolarlık piyasa değerini korumuştur.
Piyasanın Dogecoin'i yeni bir para birimi mi, geçerli bir finansal varlık mı yoksa bu ikisinin arasında bir yerde mi değerlediği net değildir. Fakat Shiba Inu para biriminin yarattığı etkiye bugüne kadar çok az sayıda para birimi sahip olmuştur – hem de bunu, bir mem coin olma statüsüne rağmen başarmıştır.
