Dəyişdirilə bilməyən token (NFT)
İcma təqdimatı – Müəllif: Con Ma
Dəyişdirilə bilməyən token (NFT) unikal aktivi təmsil edən kriptoqrafik token növüdür. NFT-lər rəqəmsal və ya real aktivlərin tokenləşdirilmiş versiyalarıdır. Onlar blokçeyn şəbəkəsi daxilində həqiqiliyin və sahibliyin doğrulana bilən sübutları rolunu oynayır. NFT-lər bir-biri ilə əvəz edilə bilmir və rəqəmsal dünyada çatışmazlıq yaradır.
Dəyişdiriləbilmə qabiliyyəti fərdi vahidləri bir-biri ilə əvəz edilə bilən və mahiyyətcə bir-birindən fərqlənməyən aktivin mülkiyyətinə aiddir. Məsələn, bütün
fiat valyutaları dəyişdiriləbiləndir. Mübadilə vasitəsi kimi fəaliyyət göstərmək üçün hər bir fərdi vahid hər hansı digər ekvivalent fərdi vahidlə bir-birini əvəz edə bilməlidir. Bir dollarlıq əsginas istənilən digər bir dollarlıq əsginasla əvəz edilə bilər.
NFT-lər unikal rəqəmsal elementlər və kolleksiya predmetlərinin yaradılması və onlara sahibliyə icazə vermək üçün
mərkəzləşdirilməmiş tətbiqlər (Dapp-lər) tərəfindən istifadə edilə bilər. NFT-lər alıcıları satıcılarla əlaqələndirən açıq bazar yerlərində satıla bilsə də, hər birinin dəyərinin unikal olduğunu qeyd etmək lazımdır.
NFT-lərin buraxılmasını asanlaşdırmaq üçün müxtəlif çərçivələr yaradılıb. Bunlardan ən çox tanınanı
Ethereum blokçeynində dəyişdirilə bilməyən aktivlərin buraxılması və ticarəti üçün standart olan
ERC-721-dir. Ən yeni, təkmilləşdirilmiş standart tək
müqavilənin həm dəyişdirilə bilən, həm də dəyişdirilə bilməyən tokenləri ehtiva etməsinə imkan yaradan
ERC-1155-dir.
NFT-lərin standartlaşdırılması daha yüksək dərəcədə
qarşılıqlı fəaliyyətə imkan verir, yəni unikal aktivlər nisbətən asanlıqla tətbiqlər arasında transfer edilə bilər.
NFT-lərin blokçeynlə dəstəklənən yeni rəqəmsal iqtisadiyyatın əsas komponentlərindən biri olmaq potensialı var. Onlar videooyunlar,
rəqəmsal kimlik, lisenziyalaşdırma, sertifikatlar və ya təsviri incəsənət kimi bir çox müxtəlif sahələrdə istifadə edilə və hətta elementlər üzrə qismən mülkiyyətə icazə verə bilər. Blokçeyndə sahiblik və identifikasiya məlumatlarını saxlamaq məlumatların inteqrasiyası və məxfiliyini artıra bilər, asan,
etibarsız transferlər və bu aktivlərin idarə edilməsi isə ticarət və qlobal iqtisadiyyatda sürtünməni azalda bilər.