Kriptografide herkese açık anahtar, herkese açık anahtar kriptografisi (PKC) adlı bir sistemde kullanılan bir anahtar çiftinin yarısıdır. Tüm herkese açık anahtarlar, ilgili bir özel anahtara sahiptir. Bir kilit ve anahtar sistemi örneği bunu anlamamızı kolaylaştıracaktır. Herkese açık anahtarı bir kilit ve özel anahtarı da o kilidi açan tek anahtar olarak düşünebilirsiniz. Bu sistem, tarafların birbirlerini tanımak zorunda olmadan güvenli bir şekilde iletişim kurmasını ve veri alışverişi yapmasını sağlar.
Kripto dünyasında herkese açık anahtar, kripto para cüzdanınızın adresidir. Arkadaşlarınızın size mektup gönderebildiği fiziksel bir adresiniz olmasına benzer şekilde, herkese açık anahtarınız da başkalarının size kripto para gönderebileceği dijital bir adrestir. Bu herkese açık anahtar, blockchain üzerinde cüzdanınızı tanımlamanızı sağlayan benzersiz bir alfanumerik koddur. Herkese açık anahtarı, geniş bir dijital mahalledeki bir posta kutusu numarası olarak düşünebilirsiniz.
Tüm herkese açık anahtarlar, ilgili bir özel anahtara sahiptir. Aslında, herkese açık anahtarlar ilgili özel anahtardan oluşturulur.
Herkese açık anahtar başkalarıyla rahatça paylaşılabilir, fakat özel anahtar gizli tutulmalıdır. Herkese açık anahtarı arkadaşlarınızla paylaşabileceğiniz ev adresiniz, özel anahtarı ise evinizin kapısını açan anahtar olarak düşünebilirsiniz.
Bu anahtarların oluşturulması, özel anahtarın oluşturulmasıyla başlar. Özel anahtar, herkese açık anahtarınıza matematiksel olarak bağlı olan, ama ondan türetilmesi mümkün olmayan gizli bir kod niteliğindedir. Özel anahtar oluşturulduktan sonra karmaşık bir algoritma kullanılarak bu özel anahtardan bir herkese açık anahtar oluşturulur. Bu herkese açık anahtar da herkesle paylaşılabilir. Bu anahtarı paylaşmak güvenlidir, çünkü bir kişi herkese açık anahtarınızı bilse bile özel anahtarınızı bulmak için tersine mühendislik yapamaz.
Şimdi, kripto para işlemlerinde herkese açık anahtarın nasıl bir rol oynadığından bahsedelim. Size fon gönderileceği zaman, herkese açık anahtarınızı (dijital cüzdan adresinizi) göndericiyle paylaşırsınız. Posta kutunuza bir mektup göndermeye benzer şekilde, gönderici de bu adresi size kripto para göndermek için kullanır.
Peki başkaları, herkese açık anahtarınıza gönderilen fonların gerçek sahibi olduğunuzu nasıl bilebilir? Özel anahtarın büyüsü bu noktada devreye girer. Gelen fonlara erişmek ya da bunları harcamak istediğinizde, cüzdanınız işlemi imzalamak için özel anahtarı kullanır. Bu dijital imza, herkese açık anahtarınıza ait fonların meşru sahibinin siz olduğunuzu kanıtlar.
Daha önce de bahsettiğimiz gibi herkese açık anahtar başkalarıyla rahatça paylaşılabilir, fakat özel anahtar ne pahasına olursa olsun korunması gereken bir hazinedir. Özel anahtarınızı paylaşmanız fonlarınızı elden çıkarmanız anlamına gelir, çünkü bu anahtar kimin elindeyse kripto paraların kontrolü de bu kişidedir.
Bilgileri şifrelemek ve deşifre etmek için matematiksel teorileri ve hesaplamayı kullanma bilimidir.
Guido Bertoni, Joan Daemen, Michaël Peeters ve Gilles Van Assche tarafından tasarlanan çok yönlü bir kripto...