Fırsat Maliyeti
Alınan bir kararın sonucunda kaçırılanların değerini tanımlayan fırsat maliyeti,
ekonomideki temel kavramlardan biridir. Fırsat maliyeti kavramı, bir kişinin zamanını neye harcayacağına dair yaptığı seçimlerden stratejik iş kararlarına kadar çeşitli seviyelerde uygulanabilir.
Fırsat maliyetini hesaplamanın ve uygulamanın birkaç önemli adımı vardır:
1. Alternatif seçenekleri belirleme. Kararın kalitesi, alternatiflerinin değerine bağlıdır. Dolayısıyla, seçeneklerinizi belirlemeniz ve değerlendirmeniz gerekir. Kişisel sağlığa yatırım yapma kararı gibi daha soyut alternatif seçenekler de değerlendirilebilir.
2. Potansiyel avantajları belirleme. Bir sonraki adım, alternatif seçeneklerin potansiyel avantajlarını değerlendirmektir. Değerlendirmenin yalnızca doğrudan avantaj veya maliyetleri dikkate almayı içermediğini unutmamak gerekir. Zaman, memnuniyet ve toplumsal etki gibi maddi olmayan etmenlerin de değerlendirilmesi gerekebilir.
3. Avantajları karşılaştırma. Alternatif tüm seçenekler arasından en iyisi seçilir ve bu seçeneğin avantajlarıyla tercih edilen seçeneğin avantajları karşılaştırılır.
4. Sonucu değerlendirme. En iyi alternatifin sunduğu avantajların mevcut seçeneğin sunduğu avantajlardan daha fazla olup olmadığı değerlendirilir. Eğer daha fazlaysa, alternatifi tercih etmek daha iyidir. Aksi takdirde, ilk tercihe bağlı kalmak daha faydalı olacaktır.
Alım satım alanında fırsat maliyeti, yatırımcının bir işlemi diğerine tercih ettiğinde kaçırdığı potansiyel kazançları temsil eder. Dolayısıyla, yatırımcılar en etkili
alım satım stratejisini belirlemek için farklı işlemlerin fırsat maliyetini hesaplayabilir.
Fakat fırsat maliyeti, olası iki işlemi doğrudan karşılaştırmakla sınırlı değildir. Piyasaya katılmak yerine nakitte kalma kararını da içerebilir. Örneğin, bir yatırımcı oynak piyasa koşullarında riski azaltmak için nakitte kalmaya karar verebilir. Fırsat maliyeti,
likidite ve güvenlik uğruna vazgeçilen işlemlerden elde edilebilecek olası kazançlardır.
Dahası, fırsat maliyeti finansal ölçütlerin de ötesine geçerek alım satımları izlemek için harcanan zamanı ve kaynakları da içerir. Örneğin düşük performans gösteren bir işleme harcanan zaman, daha kârlı alım satım fırsatlarını keşfetmek için harcanmamış zamandır.
Fırsat maliyeti, emeklilik için para biriktirmek yerine tatilde para harcamaya karar vermekten, üzerinde çalışılacak bir konu yerine başka bir konuyu tercih etmeye kadar günlük hayatımızda verdiğimiz kararları etkiler. Nihai kararı vermeden önce tüm seçenekleri tartarak aslında farkında olmadan fırsat maliyeti kavramını kullanırız. Uygulamada fırsat maliyeti kavramı, kararların gerçek maliyetini kaçırılan fırsatlar cinsinden değerlendirerek daha iyi seçimler yapmamızı sağlayabilir.
Fırsat maliyeti, birey ve şirketlerin belirli bir hedefe ulaşmak için nelerden vazgeçtiklerini göz önünde bulundurarak kararlarını eleştirel bir şekilde değerlendirmelerini sağlayan temel bir ekonomi kavramıdır.