Önemli notlar:
EigenLayer, kullanıcıların ETH'lerini "yeniden stake etmesine" imkan tanıyarak Ethereum'un Hisse İspatı sistemini geliştiren bir protokoldür.
EigenLayer'ın yaklaşımı modüler bir güvenlik kullanır ve stake edilmiş ETH'lerin esnekliğini ve işlevlerini "yeniden staking girişimi" adında bir kavram ile artırır.
Zorluklar arasında artan karmaşıklık, staking havuzunun hakimiyetinden kaynaklanan olası merkezileşme riskleri ve modül tabanlı tasarım nedeniyle gizli anlaşma tehlikesi yer alır.
Giriş
Ethereum, bir dizi yükseltme ile İş İspatı (PoW) modelinden Hisse İspatı (PoS) sistemine geçmiştir. PoS'de, kullanıcılar ağı güvende tutmak için ETH tokenlerini stake eder. Böylece kullanıcılar, işlemleri doğrulayan ve ağın bütünlüğünü sağlayan doğrulayıcılar haline gelir. Staking yapanlar, katkıları karşılığında ödül kazanır.
Fakat stake edilmiş ETH'lerin geçici olarak kilitlenmesi bu coin'lerin erişilebilirliğini sınırlar. EigenLayer bu noktada yenilikçi yaklaşımıyla devreye girer. Bu makalede EigenLayer'ın temel işlevleri, artıları ve eksilerinin yanı sıra geleneksel staking ile EigenLayer'da staking arasındaki başlıca farklara kısaca göz atacağız.
EigenLayer Nedir?
EigenLayer, Ethereum blockchain'i üzerinde geliştirilmiş bir protokoldür. ETH stake edenlerin Ethereum ekosistemindeki uygulamaları desteklemesine imkan tanıyan "yeniden staking girişimi" adında bir kavramı ortaya atmıştır.
EigenLayer, merkeziyetsiz güven için dinamik bir pazaryeri oluşturur. Geliştiriciler, staking yapanlardan oluşan kolektif havuzun sunduğu güvenlikten faydalanırken staking yapanlar da projelerin gelişimini destekleyebilir.
EigenLayer Nasıl Hizmet Görür?
Modüller
EigenLayer, modüler bir güvenlik yaklaşımı sunar. Staking yapanların ağ dahilinde belirli işlevleri güvence altına almak için ETH'leriyle katkıda bulunmasına imkan tanır. Bu işlevlere genellikle modül denir.
Örneğin, bir modül Arweave gibi merkeziyetsiz depolama çözümlerini güvence altına almaya tahsis edilmiş olabilir. Bazı modüller, blockchain tabanlı oyunlardaki oyun içi ögeleri güvende tutabilir. Bazıları ise Aave gibi DeFi uygulamalarında güveni artırabilir.
Akıllı sözleşmeler
Ethereum stake edenler, stake ettikleri ETH'leri EigenLayer akıllı sözleşmeleri aracılığıyla yeniden stake ederek ağdaki belirli modüller için yeni bir dizi güvenlik ve doğrulama hizmeti sunabilir. Bu da EigenLayer sözleşmelerinin stake edilmiş varlıklar üzerinde ek koşullar belirlemesine izin vererek yapılır.
Yeniden Staking
EigenLayer'da yeniden staking iki farklı yolla yapılabilir:
1. Bireysel staking. Kullanıcılar kendi düğümlerini çalıştırabilir ve modüller için işlemleri aktif olarak doğrulayabilir. Bu yöntem, deneyimli kullanıcılar için daha uygundur.
2. Delegasyon. EigenLayer, düğüm işletmenin ağdaki diğer katılımcılara delege edilmesine de imkan tanır. Bu seçenek EigenLayer'a katkıda bulunmak isteyen, ama teknik konularla ilgilenmek istemeyen kullanıcılara uygun bir seçenektir.
Staking yapanlarda çeşitlilik
EigenLayer, staking yapanların farklı tercih ve imkanlara sahip olabileceğinin farkındadır. Bazıları bireysel staking'e uygun güçlü bilgisayarlara sahipken, bazıları ise delegasyon yoluyla kullanım kolaylığına öncelik verebilir.
Buna ek olarak, staking yapanlar farklı risk toleransı seviyelerine sahip olabilir. EigenLayer, modüllerin gerekliliklerini staking yapanlara göre ayarlamasına imkan tanıyarak daha esnek bir ağı teşvik eder.
Geleneksel Staking ve EigenLayer'da Staking'in Farkları
EigenLayer, Ethereum'daki geleneksel staking'i bir adım öteye taşıyarak "yeniden staking girişimi" kavramıyla eşsiz bir yaklaşım sunar. Geleneksel staking ile EigenLayer'da staking arasındaki başlıca farklara bir göz atalım.
Likidite
Geleneksel staking'de stake edilen ETH'ler geçici olarak kilitlenir. Stake edilen ETH'ler kilitli durumdayken, staking yapanlar bu ETH'leri kullanamaz. Buna karşılık EigenLayer ise dayanak ETH'ler stake edilmiş olarak kalırken kullanıcıların başka amaçlar için bu ETH'lerden faydalanmasına imkan tanır. Örneğin, staking yapanlar Ethereum üzerinde geliştirilmekte olan çeşitli uygulamaların güvenliğini artırmak için bu ETH'leri kullanabilir.
Katılım ve ödüller
Geleneksel staking'de katılım oldukça basittir. Esasen, kullanıcılar seçtikleri staking protokolünde ETH'lerini kilitler ve ödül kazanır.
Buna karşılık EigenLayer ise daha geniş bir katılım seçeneği yelpazesi sunar. Kullanıcılar bireysel staking ve delegasyon arasında tercih yapabilir. Delegasyon, kripto paralar hakkında ileri seviye teknik bilgiye sahip olmayan kullanıcılar için daha iyi bir seçenek olabilir.
Buna ek olarak, EigenLayer'da staking potansiyel olarak daha kârlı olabilir. Daha yüksek güvenliğe ihtiyaç duyan modüller, bu modülleri güvende tutan kullanıcılara daha büyük ödüller sunabilir.
Güvenliğe odaklanma
Geleneksel staking'de stake edilen ETH'ler Ethereum blockchain'inin güvenliğine doğrudan katkıda bulunur. EigenLayer'daki staking'de ise güvenlik modüler bir hale gelir. Kullanıcılar, Ethereum ekosistemindeki belirli modüllerin güvenliğine katkıda bulunabilir. Bir modülün genel güvenliği genellikle o modüle yönelik kolektif staking gücüne bağlıdır.
EigenLayer'ın Artıları ve Eksileri
Artıları
1. DApp'ler için yüksek güvenlik. EigenLayer, çeşitli modüller için bir doğrulayıcı havuzundan faydalanarak bu modüller üzerinde geliştirilmiş merkeziyetsiz uygulamaların (DApp) genel güvenliğini artırır. Bu da DApp'lerle etkileşim kuran kullanıcılar için daha güvenilir bir ortam sağlar.
2. Test alanı. EigenLayer, yeni Ethereum işlevlerinin ana ağa entegre edilmeden önce test edilmesi ve doğrulanması için bir platform sunar. Bu da geliştiricilerin Ethereum Cancun yükseltmesinin temel bir özelliği olan dank bölümleme gibi yenilikçi fikirlerle denemeler yapmasına imkan tanır.
3. İzne dayalı olmayan inovasyon. Geliştiricilerin artık uygulamalarını güvende tutmak için kendi doğrulayıcı gruplarını oluşturmasına gerek yoktur. Bunun yerine, yeniden staking ile EigenLayer'ın mevcut güvenli doğrulayıcı havuzundan faydalanabilirler. Bu da geliştiriciler için giriş bariyerini genellikle düşürür ve Ethereum'da daha fazla inovasyonu teşvik eder.
Eksileri
1. Karmaşıklık. EigenLayer, Ethereum ekosistemine yeni bir karmaşıklık katmanı ekler. Yeniden staking sürecinin nasıl işlediğini anlamak, katılmak için doğru modülleri seçmek ve teknik unsurları yönetmek (bireysel staking'de) bazı kullanıcılar için zor olabilir.
2. Merkezileşme riskleri. EigenLayer merkeziyetsiz güveni desteklese de baskın birkaç staking havuzu ortaya çıkabilir ve yeniden staking girişimi dahilinde bir derece merkezileşmeye neden olabilir.
3. Modüller arasında gizli anlaşma riskleri. EigenLayer'ın modüler tasarımı esneklik sunar, fakat birden fazla modülü kontrol eden kötü niyetli kişiler arasında olası bir gizli anlaşma riskini de beraberinde getirir.
Son Söz
EigenLayer'ın "yeniden staking girişimi" Ethereum'da merkeziyetsiz güvende çığır açabilir. EigenLayer, izne dayalı olmayan inovasyonları mümkün kılarak ve Ethereum özellikleri için bir test alanı sunarak merkeziyetsiz uygulamalar için sağlam, güvenli ve ölçeklenebilir bir geleceği şekillendirmede çok önemli bir rol oynayabilir.
Ek Okumalar
Sorumluluk Reddi: Bu içerik, size hiçbir beyan ve garanti verilmeksizin "olduğu gibi", genel bilgilendirme ve eğitim amaçları doğrultusunda sunulmaktadır. Bu içerik finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır ve belirli bir ürün veya hizmetin satın alınmasını önerme amacı taşımamaktadır. Bu konuda uygun mesleki danışmanlardan tavsiye almalısınız. Makaleye bir üçüncü taraf tarafından katkıda bulunulduğunda, ifade edilen görüşlerin katkıda bulunan o üçüncü tarafa ait olduğunu ve Binance Academy'nin görüşlerini yansıtmadığını lütfen unutmayın. Daha fazla bilgi için sorumluluk reddimizin tam metnini buradan okuyabilirsiniz. Dijital varlık fiyatları dalgalanabilir. Yatırımınızın değeri yükselebileceği gibi düşebilir de ve yatırım yaptığınız tutarı geri alamayabilirsiniz. Yatırım kararlarınızın tüm sorumluluğu size aittir ve Binance Academy yaşanacak hiçbir kayıp için sorumluluk kabul etmez. Bu materyal finansal, hukuki veya diğer bir mesleki tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Daha fazla bilgi için Kullanım Koşulları ve Risk Uyarısı bölümlerimize bakabilirsiniz.