Smart kontrakty to samowykonujące się umowy, które funkcjonują w określonych sieciach blockchain. Ich warunki są wpisane bezpośrednio w wiersze kodu. Ta nowatorska koncepcja została wprowadzona przez Nicka Szabo w 1994 roku, ale zyskała znaczną popularność wraz z rozwojem platform blockchain takich jak Ethereum.
Smart kontrakty działają według zasady decentralizacji, niezmienności i przejrzystości. Do egzekwowania umów tradycyjnych są często potrzebni pośrednicy, np. banki, przedstawiciele zawodów prawniczych lub notariusze. Za to smart kontrakty eliminują konieczność korzystania z pośredników poprzez automatyczną realizację klauzul umownych.
Kontrakty te są pisane w językach programowania zaprojektowanych specjalnie do rozwoju sieci blockchain. Po wdrożeniu w sieci blockchain smart kontrakt staje się częścią rozproszonej księgi, dzięki czemu jest bardziej bezpieczny i odporny na manipulacje. Kod zawiera uprzednio określone reguły i warunki, których spełnienie powoduje automatyczne wykonanie umowy.
Działanie smart kontraktu dzieli się na kilka etapów. Począwszy od utworzenia i wdrożenia proces ten składa się z następujących etapów:
Określenie kodu i warunków.
Powołanie kontraktu.
Zatwierdzenie transakcji w drodze konsensusu zdecentralizowanego.
Zarejestrowanie transakcji jako niezmiennych wpisów w sieci blockchain.
Zakończenie nieodwracalną ostatecznością.
Jest kilka rodzajów smart kontraktów. Wykraczają one poza proste transakcje i znajdują zastosowanie w różnych branżach. Typowe zastosowania praktyczne to m.in. transakcje finansowe, zdecentralizowane aplikacje (DApp), procedury ubezpieczeniowe, zarządzanie łańcuchem dostaw, zarządzanie własnością intelektualną, a nawet systemy głosowania. Zdecentralizowany i zautomatyzowany charakter smart kontraktów stawia je w roli katalizatora innowacji oraz wydajności w różnych sektorach.
Smart kontrakty mają dużo zalet, ale także istotne wady, np. zależność od zewnętrznych źródeł danych, luki w kodzie i problemy ze skalowalnością. Ponadto o ile niezmienność wdrożonych smart kontraktów jest ogólnie korzystna, o tyle może być problematyczna, jeżeli trzeba korygować błędy albo usterki lub jeżeli ze względu na zmianę okoliczności zachodzi konieczność aktualizacji.
Jednak społeczność kryptowalutowa aktywnie radzi sobie z tymi trudnościami poprzez programy bug bounty, audyty smart kontraktów i wspólne działania rozwojowe. Specjaliści ds. bezpieczeństwa uczestniczą w programach bug bounty, firmy audytorskie przeprowadzają dokładne oceny bezpieczeństwa, a deweloperzy pracują nad tworzeniem narzędzi i standardów. Działania standaryzacyjne mają poprawić interoperacyjność oraz wzajemną zgodność platform blockchain i łącznie przyczynić się do poprawy technologii smart kontraktów.
Smart kontrakty symbolizują zmianę paradygmatu podejścia do umów w erze cyfrowej. Dzięki zastosowaniu technologii blockchain te samowykonujące się kontrakty mogą dawać automatyzację, przejrzystość oraz bezpieczeństwo, torując drogę do bardziej wydajnej i godnej zaufania gospodarki światowej. W miarę rozwoju technologii blockchain smart kontrakty będą prawdopodobnie odgrywać coraz ważniejszą rolę w różnych branżach i zmieniać ekosystem transakcji cyfrowych.
Mechanizm cenowy stosowany w blockchainie Ethereum, do obliczania kosztów operacji smart kontraktów i opłat...
Danksharding to nowe podejście do shardingu, które odgrywa kluczową rolę w optymalizacji zarządzania danymi...