Əsas səhifə
Lüğət
Konsensus alqoritmi

Konsensus alqoritmi

Başlanğıc

Konsensus alqoritmləri nədir?

Konsensus alqoritmi bəziləri ədalətli olmasa belə, blokçeyn şəbəkəsindəki müxtəlif kompüterlərin nəyin doğru olduğu barədə razılığa gəlməsinə kömək edir. Başqa sözlə desək, konsensus alqoritmi istifadəçilərin bir-birini tanımaması və ya etibar etməməsi halında belə, paylanmış istifadəçilər (kompüterlər) şəbəkəsinin razılığa gəlməsinə kömək edən qaydalar toplusudur.
Təsəvvür edin ki, siz və dostlarınız ortaq dəftərdə (və ya hesab dəftərində) pul tranzaksiyalarını izləyirsiniz. Hamınız bir-birinizə etibar edirsinizsə, bu, asandır – bir nəfər tranzaksiyaları yaza və qalan hər kəs bununla razılaşa bilər. Bəs etibarsız ola biləcək yad insanlarla işləyirsinizsə, nə etməli? Konsensus alqoritmləri burada rol oynayır.
Blokçeyndə hər kəsdə bütün tranzaksiyaların qeyd olunduğu eyni rəqəmsal hesab dəftərinin nüsxəsi var. Məqsəd bütün nüsxələrin eyni olduğundan əmin olmaqdır ki, heç kim fırıldaqçılıq edə və ya tranzaksiyaları saxtalaşdıra bilməsin. Konsensus alqoritmlərinin ən çox istifadə olunan növlərindən ikisi İş sübutu (PoW) və Pay sübutudur (PoS).

1. İş sübutu (PoW)

İş sübutunun tapmacaları tapdığımız bir yarış olduğunu düşünün. Maynerlər (şəbəkədəki kompüterlər) mürəkkəb tapmacaları həll etmək üçün yarışırlar. Onu həll edən ilk mayner blokçeynə yeni tranzaksiyalar bloku əlavə edə bilir. Bu proses qızıl hasilatı kimidir – o, çoxlu enerji və güclü maşınlar tələb edir.

Maynerlər bu tapmacaların həll edilməsinə əhəmiyyətli dərəcədə çox enerji və resurs sərf edirlər və bu, sistemin təhlükəsizliyini təmin etməyə kömək edir. İş sübutu maynerlərin işi gördüklərini sübut etmək üçün həll etməli olduqları çətin riyaziyyat məsələsi kimidir. O, yalnız həqiqətən çox çalışanların mükafat almasını təmin edir, sanki qızıl mədənçisi qiymətli külçə tapır.

2. Pay sübutu (PoS)

Pay sübutu bir qədər fərqlidir. Tapmacaları həll etmək üçün yarışmaq əvəzinə, validatorlar (maynerlərə bənzəyir) növbə ilə yeni bloklar yaradır. Validator olmaq üçün kriptovalyutanızı kilidləməlisiniz (steykinq). Validatorlar hansı tranzaksiyaların növbəti bloka keçməsi barədə razılığa gəlirlər. Qaydalara əməl etsələr, mükafat olaraq tranzaksiya ödənişi qazanırlar. Ancaq fırıldaq etməyə çalışsalar, paylarını itirirlər.

Pay sübutu dostluq mərcinə bənzəyir – validatorlar prosesin bir hissəsi olmaq üçün öz pullarını riskə atmağa hazırdırlar. Bu, yarışmaqdan daha çox şəbəkənin təhlükəsizliyini təmin etmək və ədaləti qorumaqdakı həqiqi marağınızı sübut etməkdir.

Nəticə

Bu konsensus alqoritmləri blokçeyn şəbəkələri üçün yol qaydaları kimidir. Onlar hər kəsin eyni anlayışa malik olmasını və doğru istiqamətdə hərəkət etməsini təmin edir. Etibar etməyin çətin ola biləcəyi blokçeyn dünyasında konsensus alqoritmi tranzaksiyaların qeydə alınması və ortaq tarixçənin saxlanılması üçün təhlükəsiz və etibarlı sistem yaratmağa kömək edir. Texnologiya inkişaf etdikcə yeni və daha yaxşı konsensus alqoritmləri yarana bilər, lakin hələlik İş sübutu (PoW) və Pay sübutu (PoS) blokçeyn şəbəkəsinin etibarlı tənzimləyiciləridir.

Postları paylaşın
Əlaqəli lüğətlər
Hesabı qeydiyyatdan keçirin
Bu gün bir Binance hesabı açaraq biliklərinizi tətbiq edin.