Zilliqa (ZIL) Nedir?
Ana sayfa
Makaleler
Zilliqa (ZIL) Nedir?

Zilliqa (ZIL) Nedir?

Orta Seviye
Yayınlanma: Jun 9, 2022Güncellenme: Aug 9, 2023
6m

Kısa Özet

Zilliqa, saniyede binlerce işlem gerçekleştirmek üzere tasarlanmış bir herkese açık blockchain platformu olarak 2017 yılında kullanıma sunulmuştur. Zilliqa günümüzde Web 3.0 için verimlilik, güven ve şeffaflık sağlamayı amaçlamaktadır.


Giriş

Zilliqa bir katman 1 blockchain ve bölümlendirilmiş mimari kullanan ilk herkese açık blockchaindir. Bu bölümlendirme tekniği, işlemlerin paralel bir şekilde işlenmesine imkan tanıyarak işlem hızını artırır. 

National University of Singapore'daki NUS School of Computing'de yapılan araştırmalar esasında 2017 yılında kurulan Zilliqa'da, düşük maliyetli işlemleri yüksek hızlarla ve büyük ölçekte gerçekleştirmeye imkan tanıyan bir mimari kullanmaya odaklanan çalışmalardan ilham alınmıştır. Oyun, DeFi ve meta evren uygulamaları da dahil olmak üzere, Zilliqa üzerinde geliştirilmiş halihazırda 250'den fazla proje vardır.


Zilliqa nasıl hizmet görür?

Ağ güvenliği

Bitcoin'e benzer şekilde Zilliqa da ağını güvende tutmak için Proof of Work (PoW) mutabakat mekanizmasını ve Pratik Bizans Hata Toleransını (PBFT) kullanır. PoW, blockchain işlemlerini doğrulama ve onaylama süreci olan madenciliği içerir.

Madenciler, Zilliqa'nın yerel tokeni ZIL'yi kazabilir. Bu da onların enerji maliyetlerinden tasarruf etmesine imkan tanır.  Zilliqa'da madenciler, diğer tokenlerden ZIL madenciliğine geçebilir ve toplamda daha yüksek bir ücret kazanabilir. Buna İkili Madencilik adı verilir.

İşlemlerin işlenmesi

Ölçeklenebilirlik sorunu uzun süredir mevcut olsa da birçok blockchain, ağ kullanımı arttıkça işlemleri ölçeklendirmede sorun yaşamaya devam etmektedir. Zilliqa, geniş çaplı benimsenmenin önündeki bu önemli engeli aşmak amacıyla işlemleri işlemek için bölümlendirilmiş bir mimari kullanır. 
Bölümlendirme, ağı bölümler adı verilen daha küçük düğüm gruplarına ayırır. Tüm bölümler işlemleri paralel bir şekilde işleyebilir ve bu da Zilliqa'daki işlem verimliliğinin ağın büyüklüğüyle doğru orantılı bir şekilde artmasını sağlar. 
Bitcoin ve Ethereum'un aksine, Zilliqa ağında bir işlemin işlenmesinin ardından hiçbir onaya gerek yoktur. Bu da ağın daha verimli bir şekilde çalışmasına, hatta blockchain üzerinde mikro ödemeleri bile desteklemesine imkan tanır.

Bölümlendirilmiş mimarinin olumlu bir yan etkisi de işlem ücretlerinin daha düşük olmasıdır. Geleneksel blockchainlerdeki ücretler ağın tıkanması, işlemlerin birikmesi ve ölçeklendirme sorunları nedeniyle genellikle yüksektir. Fakat bölümlendirme, Zilliqa'nın 0,1 ZIL'lik standart bir blockchain işlem ücretiyle maliyetleri düşük tutmasını sağlamıştır. Bu ücretlere işlem hacmi, kullanıcı talebi ve güncel ZIL fiyatını dikkate alarak Zilliqa topluluğu karar verir.

Ücretler, ağın güvenliğini artırır. Bu ücretler olmasa, kötü niyetli kişiler ağı kolayca spam'leyebilir ve yavaşlatabilir. ZIL'yi ve ekosistemideki diğer herhangi bir merkeziyetsiz uygulamayı (dApp) kullanmak için küçük bir ücretin gerekli olmasının nedeni budur. Toplanan ücretler madencilik ödülleri olarak kullanılır. Bu da Zilliqa'nın altyapısını güvene almasını sağlarken bir yandan da varlığı doğası gereği deflasyonist bir hale getirir. 

Yönetişim

Temelinde açık yönetişim yatan blockchaindeki tüm değişiklikler, Zilliqa'nin yönetişim tokeni olan yönetişim ZIL'sinden (gZIL) tutan kişiler tarafından teklif edilir ve oylanır. Bu merkeziyetsiz sistem, Zilliqa'nın geleceğinin merkezi bir otorite yerine topluluğun elinde olmasını sağlar.
Topluluk üyeleri ZIP'ler (Zilliqa Geliştirme Teklifleri) adı verilen teklifleri gönderebilir ve bu teklifleri Zilliqa'nın karar verme süreçlerine destek veren bir platform olan Snapshot'ta oylayabilir. ZIP'ler, herkesin yeni özellik veya iyileştirmeler teklif etmesine ve bilgi toplamasına imkan tanır. ZIP'ler bir metin dosyası olarak çalıştığından, düzenleme geçmişi aynı zamanda bir kayıt geçmişi niteliğindedir. Onaylanan ZIP'ler özünde platformun temel protokol standardını belirleyen tasarım belgeleridir.

Her bir qZIL bir oyu temsil eder ve kullanıcının elinde ne kadar fazla token varsa oylama gücü de o kadar artar. Bu da tokeni uzun vadeli tutanları Zilliqa ekosisteminde katılımcı olmaya teşvik eder.

Binance gibi merkezi borsalardan veya ZilSwap ve XCAD DEX gibi DEX'lerden qZIL satın almak mümkündür. Ekosistem dahilinde, Ignite DAO gibi protokoller kullanıcıların qZIL'lerini stake etmesine ve altta yatan teşviklendirilmiş ekonomilerde paydaş olmasına imkan tanır.

DeFi dünyasında Zilliqa

ZilSwap, Zilliqa'nın resmi merkeziyetsiz borsasıdır (DEX). Kullanıcılar ZIL'yi Binance'te stake edebilir, ZIL ve ZRC-2 tokenlerini takas edebilir ve ERC-20 tokenlerini Ethereum ağından Zilliqa'ya bağlamak için ZilBridge'i kullanabilir. ZRC-2 token fiyatlarına ZilStream'den ulaşılabilir. ZilBridge, kullanıcıların varlıklarını ZIL ve ETH ana ağları arasında transfer etmesini sağlayan bir araçtır.

Meta evren

Zilliqa, yatırımcı ve geliştiricilerin deneyimini iyileştirmek için isim hakkı ödemeleri, toplu halde NFT çıkarma ve diğer birçok özelliğe destek veren ZRC-6 NFT standardını kullanıma sunmuştur. Kullanıcılar, Zilliqa destekli pazar yerlerinde ürünler çıkarabilir ve bunları kurcalanmaya dirençli NFT'lere çevirebilir. 

Metapolis ve MaaS (Hizmet Olarak Meta Evren)

Meta evrende geliştirme yapmaya yönelik çözümler arayan herkes, bu çözümleri Zilliqa üzerinde kullanıma sunulmuş bir hizmet olarak meta evren (MaaS) platformu olan Metapolis'te bulabilir. Metapolis'in MaaS yaklaşımı, altyapının kullanıma hazır ve halihazırda Zilliqa blockchainine entegre edilmiş olmasıyla, fikir aşamasından uygulama aşamasına geçişi önemli ölçüde kısaltmak üzere tasarlanmıştır.


Oyun

Zilliqa, oyun geliştirme sürecinin büyük oranda hızlandırılmasını sağlayan bir SDK de geliştirmiştir. Platform, önde gelen platformlardan beklenen grafikler ve oyun oynama imkanları sunmasının yanı sıra oyun dünyasındaki en son teknolojileri destekleme becerisine de sahiptir.


Zilliqa'yı benzersiz kılan nedir?

Zilliqa, onu son derece geliştirici dostu hale getiren bazı özelliklere sahiptir. Bunlar arasında Scilla adındaki özel bir programlama dili, bir ekosistem geliştirme kolu olan ZILHive, P2E oyunlarını destekleyen SDK'si ve bölümlendirilmiş mimarisi yer alır. Bu özelliklerin hepsi, platform üzerinde sürekli inovasyonu ve iş birliğini teşvik eder.

Scilla

Zilliqa, Scilla adında özel bir programlama dili geliştirmiştir. Scilla, Akıllı Sözleşme Orta Seviye Dilinin kısaltmasıdır. Bu dil, DeFi hizmetlerinin ve dApp'lerin oluşturulması için daha güvenli bir ortam sunmak amacıyla akıllı sözleşmelerin güvenliğini merkezine koyar. 

Akıllı sözleşmeler değerli dijital varlıkları idare eden ve depolayan değiştirilemez anlaşmalar oldukları için, bunların iyi tasarlanmış olması ve güvenle kullanılabilmesi çok önemlidir. Geliştiriciler, Scilla sayesinde güvenlik açıklarını daha kolay bir şekilde tespit edebilir ve bu sayede daha güvenli akıllı sözleşmeleri kolayca yazabilir. En nihayetinde bu programlama dili, ağ genelinde dApp'lerin güvenliğini artıran bir temel inşa etmeyi amaçlamaktadır.

ZILHive 

Zilliqa'nın ekosistem geliştirme kolu ZILHive, Zilliqa blockchain ağı üzerinde geliştirilen tüm projelerin taleplerini karşılamak üzere tasarlanmıştır. 

ZILHive, blockchain teknolojisinin daha erişilebilir olmasını ve daha fazla kabul görmesini mümkün kılmak için fikir üretmeden şirket geliştirmeye kadar kapsamlı bir kanal sunar. İş ortakları ve yatırımcılardan oluşan dünya çapındaki ağı, her bir projenin hedefleriyle geliştiricilere sürecin tamamı boyunca yardımcı olacak araçları eşleştirmek üzere tasarlanmış bir hızlandırma programı sunarak startup'lara yardımcı olabilir.


ZIL nedir?

ZIL, Zilliqa blockchaininin yerel tokenidir ve Zilliqa üzerinde geliştirilmiş dApp'leri kullanmanın ve onlarla etkileşim kurmanın varsayılan yoludur. Ağdaki işlem ücretleri ZIL cinsinden ödenir. Zilliqa ağını güvende tutmak için PoW kullandığından, ZIL madenciliği yapmak mümkündür. ZIL, blockchain üzerinde sunulan ürün ve hizmetlerin ödemesini yapmak için de kullanılabilir. Buna Zilliqa destekli pazar yerlerinde NFT'lerin alınıp satılması da dahildir.

Şu anda ZIL, Binance de dahil olmak üzere birkaç büyük kripto borsasında listelenmiştir. Zilliqa'nın resmi DEX'i ZilSwap gibi merkeziyetsiz borsalardan (DEX) da ZIL'e ulaşmak mümkündür.


Staking

Token sahipleri, ağı güvende tutmak için ZIL'lerini stake etmeye teşvik edilir. Delegatör adı verilen bu kullanıcılar, blok ödülleri karşılığında ağa hizmet sunmak için tokenlerini düğümlerde stake eder. Ağ en az 10 ZIL'nin stake edilmesini şart koşar ve ödüller ZIL tokenler olarak dağıtılır. Staking için getiri oranı (APR), o an için dolaşımda olan toplam ZIL miktarına bağlıdır.


Binance'te nasıl ZIL alınır?

ZIL, Binance gibi kripto para borsalarından satın alınabilir. 

1. Binance hesabınıza giriş yapın ve [Al-Sat] -> [Spot] ögelerine tıklayın. 

2. Binance'teki mevcut işlem çiftlerinin bir listesini görmek için arama çubuğuna "ZIL" yazın. Biz bu örnekte ZIL/BUSD çiftini kullanacağız.


3. [Spot] kutusuna gidin ve satın almak istediğiniz ZIL miktarını girin. Bu örnekte bir Piyasa Emri kullanacağız. Emrinizi onaylamak için [ZIL Al] tuşuna tıklayın. Satın aldığınız ZIL'ler Spot Cüzdanınıza yatırılacaktır.




Son Söz

Zilliqa, yüksek seviyede ölçeklenebilir, çevresel yönden sürdürülebilir ve geliştirici dostu bir blockchain ile inovasyona destek vermektedir. Mimarisi ve topluluğu sayesinde, Zilliqa kendi uygulamalarını inşa etmek isteyen geliştiriciler arasında popüler bir protokoldür.