Ano ang Mimblewimble?
Home
Mga Artikulo
Ano ang Mimblewimble?

Ano ang Mimblewimble?

Advanced
Na-publish Sep 2, 2019Na-update Aug 21, 2022
5m

Isinumite ng Komunidad - May-akda: William M. Peaster


Ang Mimblewimble (MW) ay isang disenyo ng blockchain na gumagamit ng kakaibang paraan sa pag-aayos at pagtatago ng mga transaksyon. Isa itong kakaibang implementasyon ng Proof of Work (PoW) na blockchain na nagbibigay ng mas malaking silid para sa karagdagang privacy at mas maayos na network scalability.
Ipinakilala ang disenyong Mimblewimble noong kalagitnaan ng 2016 ng may palayaw na Tom Elvis Jedusor. Bagamat nagawa niyang ibahagi ang mga pangunahing ideya, nag-iwan ng maraming tanong ang unang dokumento ng Mimblewimble. Ito ang nagtulak sa mananaliksik ng Blockstream na si Andrew Poelstra na pag-aralan at pagandahin ang orihinal na konsepto. Hindi nagtagal, isinulat ni Poelstra ang artikulong may pamagat na Mimblewimble (inilathala noong October 2016).

Mula noon, marami nang mga mananaliksik at developer ang nag-aral tungkol sa mga posibilidad ng MW protocol. Bagamat posible, sinasabi ng iba na magiging mahirap ang implementasyon nito sa Bitcoin. Naniniwala si Poelstra at ang iba pa na maaaring balang-araw ay mapaganda ng Mimblewimble ang network na Bitcoin bilang isang sidechain solution.


Paano gumagana ang Mimblewimble

Binabago ng Mimblewimble ang tradisyunal na modelo ng mga transaksyong blockchain. Pinahihintulutan nito ang blockchain na magkaroon ng mas siksik na history, na mas madali at mas mabilis i-download, i-synchronize, at i-verify.

Sa isang MW blockchain, walang nakikita at nauulit na mga address. Nangangahulugan ito na ang lahat ng mga transaksyon ay mukhang random na datos sa mga outsider. Ang datos sa transaksyon ay nakikita lamang ng kanilang mga kalahok.

Kaya naman, ang Mimblewimble na block ay mukhang isang malaking transaksyon imbes na kombinasyon ng marami. Nangangahulugan ito na maaaring maberipika at makumpirma ang mga block, ngunit hindi sila magbibigay ng detalye tungkol sa bawat transaksyon. Walang paraan para iugnay ang mga indibidwal na input sa kanilang mga katumbas na output.

Pag-aralan ang sumusunod na halimbawa. Nakatanggap si Alice ng 5 MW coins mula sa kanyang nanay at 5 MW coins mula sa kanyang tatay. Ipinadala niya ang 10 coins na ito kay Bob. Naberipika ang mga transaksyon, ngunit hindi nakapubliko ang detalye ng mga ito. Ang tanging alam lamang ni Bob ay nagpadala si Alice sa kanya ng 10 coins, ngunit hindi niya malalaman kung sino ang nagpadala ng mga iyon kay Alice.

Para pagalawin ang mga coin sa isang Mimblewimble na blockchain, dapat magpalitan ng impormasyong magbeberipika ang nagpadala at tatanggap. Kaya kailangan pa ring mag-usap nina Alice at Bob, ngunit hindi kinakailangang sabay silang mag-online para mangyari ang transaksyon.

Dagdag pa rito, gumagamit ang Mimblewimble ng tinatawag na cut-through, na nagpapababa ng block data sa pamamagitan ng pagtanggal sa mga labis na impormasyon ng transaksyon. Kaya sa halip na itala ang lahat ng input at output (mula sa mga magulang ni Alice papunta sa kanya, at mula kay Alice papunta kay Bob), itatala lamang ng block ang isang pares ng input-output (mula sa mga magulang ni Alice papunta kay Bob).

Kung tutuusin, sinusuportahan at pinapalawig ng disensyong Mimblewimble ang konsepto ng Confidential Transactions (CT), na ipinakilala ni Adam Back noong 2013 at inimplementa nila Greg Maxwell at Pieter Wuille. Sa madaling sabi, ang CT ay isang privacy tool na nagtatago sa dami ng blockchain transfers.


Mimblewimble kumpara sa Bitcoin

Pinapanatili ng blockchain na Bitcoin ang bawat datos ng transaksyon mula sa genesis block. Ibig sabihin, kayang i-download at i-verify ng sinuman ang pampublikong history nito - transaksyon sa bawat transaksyon.
Salungat dito, itinatago lamang ng blockchain na Mimblewimble ang mahahalagang impormasyon - habang binibigyan ng mas malaking puwang ang pagiging pagkapribado. Natitiyak ng mga validator na walang hindi pangkaraniwang aktibidad na mangyayari (tulad ng nadobleng paggastos), at ang bilang ng coins na nasa sirkulasyon ay tama.

Maliban doon, tinatanggal ng Mimblewimble ang sistemang scripting ng Bitcoin, isang listahan ng mga panuto na nagtatakda ng istruktura ng mga transaksyon. Naging mas pribado at mas scalable ang mga MW na blockchain dahil sa pagtanggal ng script. Mas pribado dahil hindi natutunton ang mga address, at mas scalable dahil mas maliit ang blockchain na datos.

Kaya naman isang mahalagang pagkakaiba ng Bitcoin at Mimblewimble ang laki ng datos ng kanilang mga blockchain - na may kaugnayan sa nauna nang napag-usapang cut-through na katangian. Sa pagtanggal ng mga hindi mahahalagang datos ng transaksyon, mas kaunti ang computational resources na kinakailangan ng Mimblewimble.


Mga benepisyo

Laki ng blockchain

Tulad sa nabanggit, pinahihintulutan ng Mimblewimble ang pagsisiksik ng datos na siyang nagpapababa sa pangkalahatang laki ng blockchain. Mas mabilis na nabeberipika ng nodes ang transaction history gamit ang mas kaunting resources. Bukod dito, mas mabilis para sa mga bagong node ang magdownload at magsynchronize sa isang MW blockchain.

Ang mas mababang gastos sa pagsali sa network at pagtakbo ng node ay maaaring kalaunay humantong sa mas iba-iba at distributed na komunidad, na maaaring magpababa sa centralization ng mining na karaniwan sa maraming PoW na mga blockchain.

Scalability

Sa kalaunan, pwedeng gamitin ang Mimblewimble bilang isang sidechain na solusyon na pwedeng ikabit sa Bitcoin at iba pang parent chain. Ang disenyong MW ay maaari ring magpaganda sa performance ng mga payment channel, tulad ng mga ginagamit ng Lightning Network.

Privacy

Ang pagkakatanggal ng sistemang scripting ng Bitcoin, kasama ng paggamit ng Confidential Transactions, ay nagdadala ng mas mataas na antas ng user privacy kung saan itinatago ang mga detalye ng transaksyon.
Dagdag pa rito, ang mga coin na mula sa Mimblewimble na blockchain ay maituturing na fungible. Ang katangian nitong fungibility ang nagpapahintulot sa bawat unit ng coin na maipalit sa kahit anong ibang unit ng parehong coin (hindi sila madaling makilala).


Mga limitasyon

Throughput ng transaksyon

Napapababa nang malaki ng Kumpidensyal na mga Transaksyon ang throughput ng transaksyon. Kung ikukumpara sa isang hindi pribadong sistema, mas pribado ang blockchain na gumagamit ng KT ngunit mas mababa ang TPS rates (transactions per second). Ganon pa man, masasabi pa ring napupunan ng mas siksik na laki ng MW ang limitasyon nito sa TPS na dulot ng Kumpidensyal na mga Transaksyon.

Hindi quantum resistant

Hindi kayang labanan ng mga sistemang Mimblewimble ang mga quantum na kompyuter (mas moderno at mas malakas na mga kompyuter). Nakadepende ang MW sa mas simpleng mga katangian ng  digital signatures. Ang mature na quantum computer ay matagal pa bago mabuo, ngunit ang mga cryptocurrency na gumagamit ng Mimblewimble ay malamang na makahahanap ng paraan para pigilan ang quantum attacks sa mga susunod na taon.


Pangwakas ng ideya

Ang pagpapakilala ng Mimblewimble ay marka ng malaking kaganapan sa kasaysayan ng blockchain. Sa kabilang banda, dahil sa cut-through na katangian nito, nagiging mas mura at mas madaling tantyahin ang mga MW na network.

Sa ngayon, may ilang proyektong blockchain na ang nakikipagtulungan sa disenyong Mimblewimble, kabilang na ang grupong Litecoin. Ilan sa mga halimbawa ang Grin at Beam. Kung ang Grin ay isang proyektong pinapatakbo ng komunidad na umaasikaso sa lightweight proof of concept ng MW protocol, tinatangkiilik naman ng Beam ang paraan na tulad ng sa isang startup. Bagamat nakabase sa Mimblewimble ang parehong proyekto, magkaiba pa rin ang mga ito dahil ang bawat isa ay may partikular na paraan sa pag-implementa ng disensyong MW.

Ang hindi pa nasasagot na tanong sa ngayon ay kung kaya bang maabot ng Mimblewimble ang mataas na lebel ng pagiging maasahan at pagtangkilik. Nakakasabik at may pag-asa ang ideyang ito, bagamat masyado pang bago. Dahil dito, sinusuri pa ang mga potensyal na use case nito, at ang kinabukasan ng Mimblewimble ay nananatiling walang katiyakan.

Share Posts
Magrehistro ng isang account
Gamitin ang iyong nalalaman sa pamamagitan ng pagbubukas ng account sa Binance ngayon.