Madencilik
Madencilik,
kripto para işlemlerinin bir araya getirildiği, doğrulandığı ve
blockchain olarak adlanlandırılan dijital bir kayıt defterine kaydedildiği süreçtir. Madenciler tarafından yapılan iş, ağın bütünlüğünü korumak için çok önemli olmasının yanında sisteme yeni coin'lerin eklenmesinden de sorumludur.
Geleneksel bankacılık sisteminde
itibari paralar, finansal kurumlar ve devlet kurumları tarafından basılıp dağıtılır, fakat çoğu kripto parada ise yeni coin'lerin çıkarılması merkezi kurumların kontrolünde değildir. Bunun yerine, yeni kripto paralar altta yatan protokol tarafından oluşturulmuş önceden tanımlı bir dizi kurala bağlı kalan madencilik süreciyle oluşturulur. Başlıca kurallar protokol tarafından belirlense de bu kuralların nasıl uygulanacağının ana hatları (örneğin işlemlerin doğrulanması sırasında)
mutabakat algoritmaları tarafından çizilir.
Bitcoin'i örnek olarak alırsak, madencilik sürecine dahil olan katılımcılara madencilik
düğümü veya yalnızca madenci adı verilir ve madenciler blockchain ağının güvenliğinde önemli bir rol oynar. Bir madencinin görevi, onaylanmamış işlemleri bellek havuzundan almak ve doğrulamaya çalışacağı bir
aday blokta bir araya getirmektir.
Madenci, bir aday blok oluştururken kendisine
blok ödülü gönderdiği bir işlemi de o bloka dahil eder. Bu işlem, coinbase işlemi olarak adlandırılır ve genellikle bir bloka kaydedilen ilk işlemdir.
Onaylanmayan işlemlerin listesi oluşturulduktan sonra tüm işlemler hash edilir ve hash çıktıları çiftler halinde gruplanır. Ardından da bu çiftler hash edilir ve elde edilen yeni çıktılar da çiftler halinde gruplanarak bir kez daha hash edilir. Bu süreç, kök hash veya
Merkle ağacı kökü olarak adlandırılan tek bir hash ortaya çıkana kadar tekrarlanır.
Bunun ardından, kök hash onaylanmış bir önceki blokun hash'i ile
nonce adında sözde rastgele bir sayı ve diğer bazı parametreler de eklenerek birleştirilir. Daha sonra da bu ögelerin hash edilerek aday blok için blok hash'i oluşturulur.
Madenci, ancak aday bloku için elde ettiği çıktının (blok hash'i) önceden belirlenmiş bir değerin (hedef) altında olması durumunda başarılı olacaktır. Sonuç olarak, bu süreç bir deneme yanılma süreci olup geçerli bir sonuç bulmak için farklı nonce'larla hash işleminin birçok kez tekrarlanması gerekir. Geçerli bir hash bulan ilk madenci, aday blokunu doğrular ve blok ödülünü alır. Tüm bu süreç ortalama on dakika sürer.
Doğrulanmasının ardından blok blockchain'e eklenir ve madenciler bir sonraki blok üzerinde çalışmaya başlar. Madenciler tarafından oluşturulan geçerli hash, madencilerin yaptıkları işin ispatı niteliğindedir. Bitcoin mutabakat algoritmasına
İş İspatı adı verilmesinin nedeni de budur. Onaylanmış her bir blok, tanımlayıcı işlevini gören eşsiz bir blok hash'ine sahiptir.
Blok ödülü Bitcoin protokolü tarafından belirlenir ve her 210.000 blokta (yaklaşık dört yıl) bir azalır. Blok ödülü ilk başta 50 BTC iken şu anda 6,25 BTC'dir.