İçerik
- Giriş
- Ayı piyasası nedir?
- Ayı piyasası örnekleri
- Ayı ve boğa piyasasının farkı nedir?
- Ayı piyasasında nasıl alım satım yapılır?
- Son düşünceler
Giriş
Finans piyasaları trendler şeklinde hareket eder. Daha iyi yatırım kararları almak için bu trendlerin farklarını anlamak önemlidir. Bu farklar neden önemlidir? Çünkü farklı piyasa trendleri son derece farklı piyasa koşulları yaratabilir. Altta yatan trendin ne olduğunu bilmiyorsanız, değişen koşullara uyum sağlamanız nasıl mümkün olabilir?
Piyasa trendi, piyasanın gittiği genel yöndür. Ayı piyasasında fiyatlar genel olarak düşüştedir. Ayı piyasaları, özellikle de yeni başlayanlar için yatırım ya da alım satım yapmanın zorlayıcı olduğu dönemlerdir.
Kripto alım satımı yapan kişilerin ve teknik analistlerin çoğu, var olduğu süre boyunca Bitcoin’in bir makro boğa trendinde olduğu konusunda hemfikirdir. Fakat Bitcoin, birkaç acımasız kripto para ayı piyasasından da geçmiştir. Bu trendler genellikle, Bitcoin fiyatında %80’in üzerinde bir düşüş yaratırken altcoinler ise kolaylıkla %90’ın üzerinde düşüşler yaşayabilir. Peki bu dönemlerde ne yapabilirsiniz?
Bu makalede ayı piyasasının ne olduğundan, bu tür piyasalara nasıl hazırlanabileceğinizden ve bu süreçte nasıl kar elde edebileceğinizden bahsedeceğiz.
İlk olarak boğa piyasaları hakkında okumak isterseniz Boğa Piyasası Nedir? makalemize göz atabilirsiniz.
Ayı piyasası nedir?
Ayı piyasası, finans piyasasında fiyatların düşüş gösterdiği bir dönem olarak tanımlanabilir. Ayı piyasaları son derece riskli ve deneyimsiz kişiler için alım satım yapması zor olabilir. Ayı piyasaları büyük kayıplara kolayca neden olabilir ve yatırımcıları finans piyasalarına geri dönmelerine engel olabilecek kadar korkutabilir. Bunlar nasıl gerçekleşir?
Alım satım yapanlar arasında yaygın bir söz vardır: “Yukarı çıkarken merdivenle, aşağı inerken asansörle”. Bunun anlamı, yukarı yönlü hareketlerin yavaş ve istikrarlı, aşağı yönlü hareketlerin ise daha keskin ve ani olduğudur. Neden böyle olur? Fiyat düşmeye başladığında birçok kişi piyasadan çıkmak için acele eder. Bunu ya nakit parada beklemek ya da uzun pozisyondan elde ettikleri karları kilitlemek için yaparlar. Piyasadan çıkmak için acele eden satıcıların daha fazla kişinin satış yaparak pozisyonlarından çıkmasına neden olmasıyla da hızla bir domino etkisi ortaya çıkabilir. Piyasa yüksek kaldıraca sahipse düşüş daha da katlanabilir. Geniş çaplı likidasyonlar daha da yıkıcı bir etki yaratarak şiddetli bir satış dalgasına neden olur.
Bununla birlikte, boğa piyasaları da çoşkunun hakim olduğu evrelerden geçebilir. Bu dönemlerde, fiyatlar olağan dışı hızla yükselir, korelasyonlar her zamankinden daha yüksektir ve varlıkların büyük kısmı hızlı bir yükseliştedir.
Yatırımcılar ayı piyasalarında tipik olarak “ayı yönlüdür,” yani fiyatların düşmesi beklentisi içindedirler. Bu aynı zamanda piyasa duyarlılığının da genel olarak düşük olduğu anlamına gelir. Fakat piyasanın tüm katılımcıları aktif kısa pozisyonlarda yer almayabilir. Bu da, fiyatların düşmesini bekledikleri ve ortaya bir fırsat çıkması ihtimaline karşı pozisyon almaya hazır olabilecekleri anlamına gelir.
Ayı piyasası örnekleri
Daha önce bahsettiğimiz gibi birçok yatırımcı işleme açıldığı günden bu yana Bitcoin’in bir makro boğa trendinde olduğunu düşünür. Bunun anlamı bu boğa trendi içinde ayı piyasalarının olmadığı mıdır? Hayır. Bitcoin, Aralık 2017’de fiyatının 20.000 USD’ye yükselmesinin ardından ciddi bir boğa piyasası yaşamıştır.
Bitcoin fiyatı, 2017 boğa piyasasından sonra düşüyor.
Ve 2018 ayı piyasasından önce 2014 yılında Bitcoin %86 düşüş göstermiştir.
Bitcoin, 2013’teki zirvesinden sonra %86 düşüyor.
Temmuz 2020 itibarıyla, daha önceki ayı piyasalarının dip noktası olan 3.000 USD civarındaki aralık tekrar test edilmiş fakat henüz hiç kırılmamıştır. Bu dip noktanın altına düşülmüş olsaydı, birden fazla yıllık bir Bitcoin ayı piyasasının halen devam etmekte olduğuna yönelik daha güçlü bir sav ortaya atılabilirdi.
Bitcoin daha önceki ayı piyasasının dip aralığını tekrar test ediyor.
Bu seviyenin altına düşülmediği için COVID-19’un ardından gelen çöküşün yalnızca aralığın tekrar test edilmesi olduğu iddia edilebilir. Yine de söz konusu teknik analiz olduğunda kesin sonuçlar yerine yalnızca olasılıklardan bahsedilebilir.
Ayı piyasasının dikkate değer diğer örnekleri hisse senedi piyasasından gelir. Büyük Bunalım, 2008 Finansal Krizi ya da koronavirüs pandemisine bağlı 2020 yılındaki hisse senedi piyasası çöküşü önemli örneklerdir. Bu olayların tamamı Wall Street’te büyük zarara neden olmuş ve tüm hisse senedi fiyatlarını etkilemiştir. Nasdaq 100, Dow Jones Endüstri Ortalaması (DJIA) ve S&P 500 Endeksi gibi piyasa endeksleri bu gibi zamanlarda büyük fiyat düşüşleri yaşayabilir.
Ayı ve boğa piyasasının farkı nedir?
Fark oldukça nettir. Boğa piyasasında fiyatlar yükselir, ayı piyasasında ise fiyatlar düşer.
Önemli bir fark da, ayı piyasasının uzun konsolidasyon (yani yatay yönlü ya da bir aralık içinde fiyat hareketi gösteren) dönemlerinden geçebileceğidir. Bunlar piyasa oynaklığının oldukça düşük olduğu ve alım satım faaliyetlerinin azaldığı dönemlerdir. Aynı şeye boğa piyasalarında da rastlamak mümkündür, fakat bu tür davranışlar ayı piyasalarında daha yaygındır. En nihayetinde, fiyatların uzun bir süre boyunca düşüş eğiliminde olması çoğu yatırımcı için ilgi çekici değildir.
Dikkate alınması gereken bir diğer nokta da bir varlıkta kısa pozisyona girmenin mümkün olup olmadığıdır. Bir varlıkta marjinde ya da türevleri kullanarak kısa pozisyon açmak mümkün değilse alım satım yapanlar ayı yönlü yaklaşımlarını yalnızca nakit ya da sabit coinler karşılığında satış yaparak ifade edebilir. Bu da, alım yapmaya yönelik ilginin çok az olduğu, daha uzun süreli bir düşüş trendi yaratarak yavaş ve fazla etkinliğin görülmediği yatay yönlü bir fiyat hareketine neden olabilir.
Ayı piyasasında nasıl alım satım yapılır?
Alım satım yapanların kullanabileceği en basit stratejilerden biri nakitte (ya da sabit coinlerde) kalmaktır. Fiyatların düşmesinden huzursuz oluyorsanız, piyasanın tekrar boğaya yönelmesini beklemeniz sizin için daha iyi olabilir. Gelecekte bir noktada yeni bir boğa piyasasının ortaya çıkacağına dair bir beklenti varsa, bu boğa piyasası ortaya çıktığına ondan faydalanabilirsiniz. Aynı zamanda, uzun yıllar hatta on yıllardan oluşan bir yatırım zaman ufkuyla uzun vadeli HODLing yapıyorsanız ayı piyasası sizin için doğrudan bir satış sinyali olmak zorunda değildir.
Alım satım ve yatırım yapmak söz konusu olduğunda, piyasa trendiyle aynı yönde işlem yapmak genel olarak daha iyi bir fikirdir. Bu nedenle, ayı piyasaları için kazanç getirecek bir strateji de kısa pozisyonlar olabilir. Bu sayede bir varlığın fiyatı düştüğünde bu düşüş üzerinden kar elde edilebilir. Bunlar günlük, dalgalı alım satımlar ya da pozisyon alım satımları olabilir – ana fikir trendle aynı yönde işlemler yapmaktır. Bununla birlikte, ters yönlü alım satım yapan kişiler “trendin aksi yönünde” işlemler yapar, yani başlıca trendin tersi yönde alım satımlar gerçekleştirir. Bunun nasıl yapılabileceğini inceleyelim.
Ayı piyasası durumunda ters yönde alım satım için bir sıçrama noktasında uzun pozisyona girilir. Bu harekete kimi zaman “ayı piyasası yükselişi” ya da “ölü kedi sıçraması” adı verilir. Birçok kişi kısa vadeli bir sıçrama üzerinden uzun pozisyona girme fırsatını kaçırmak istemeyeceği için trendin aksi yönündeki bu fiyat hareketleri son derece oynak olabilir. Fakat, genel ayı piyasasının sona erdiği doğrulanana kadar sıçramanın ardından düşüş trendinin devam edeceği varsayılır.
Bu nedenle alım satımda başarılı kişiler karlarını alır (son tepe noktalarının civarında) ve ayı trendi devam etmeden çıkış yapar. Aksi takdirde ayı piyasası devam ederken uzun pozisyonlarında sıkışıp kalabilirler. Dolayısıyla, bunun oldukça riskli bir strateji olduğunu belirtmek önemlidir. En deneyimli kişiler bile düşen bir bıçağı yakalamaya çalışırken ciddi kayıplar yaşayabilir.
Son düşünceler
Ayı piyasasının ne olduğundan, alım satım yapanların kendilerini nasıl koruyabileceğinden ve ayı piyasalarından nasıl kar elde edebileceklerinden bahsettik. Özetle en doğrudan strateji, bir ayı piyasası boyunca nakitte kalmak ve alım satım yapmak için daha güvenli fırsatları beklemektir. Bunun yerine birçok kişi kısa pozisyonlar yaratmak için de fırsat kollayabilir. Bildiğimiz üzere, alım satım konusunda piyasa trendini takip etmek daha akıllıcadır.
Piyasa trendleri, ayı piyasaları ya da alım satım hakkında başka sorularınız varsa, topluluğumuzun sorularınızı yanıtlayacağı soru-cevap platformumuz Academy'ye Sor'a göz atabilirsiniz.