Kısa Özet
Blockchain dünyasında farklı kripto para dolandırıcılıklarına rastlamak mümkündür. En yaygın kullanılanlar arasında şantaj, sahte borsalar, sahte hediyeler, sosyal medya oltalaması, kopyala yapıştır zararlı yazılımları, Ponzi ve piramit düzenleri, oltalama e-postaları ve fidye yazılımları yer alır.
Makalemizde bunların her birinden kısaca bahsederek en yaygın Bitcoin dolandırıcılıklarından nasıl korunabileceğinizi ve kripto para birikimlerinizi nasıl güvende tutabileceğinizi öğrenmenize yardımcı olacağız.
Giriş
Yeni teknolojiler kullanıma sunuldukça dolandırıcılar da bunlardan faydalanmanın bir yolunu aramaya devam edecektir. Ne yazık ki Bitcoin, sınır tanımayan bir dijital para birimi olması nedeniyle kripto para dolandırıcılarına ilginç fırsatlar sunmaktadır.
Bitcoin'in merkeziyetsiz doğası, yatırımlarınızın tüm kontrolünün sizin elinizde olmasına imkan tanır. Fakat düzenleyici ve yasal bir çerçeve yaratmayı da zor hale getirir. Dolandırıcılar, Bitcoin kullanırken bir hata yapmanız için sizi kandırmayı başarabilirse BTC'lerinizi çalabilir ve kriptolarınızı geri almak için yapabileceğiniz hiçbir şey olmaz.
Bununla birlikte, dolandırıcıların nasıl çalıştığını anlamak ve potansiyel tehlike sinyallerini belirlemeyi öğrenmek çok önemlidir. Dikkat edilmesi gereken birçok Bitcoin dolandırıcılığı vardır, fakat bunlardan bazıları diğerlerine kıyasla daha yaygındır. Bu nedenle, sekiz yaygın Bitcoin dolandırıcılığını ve bunlardan korunma yöntemlerini inceleyeceğiz.
Yaygın Bitcoin dolandırıcılıkları (ve bunlardan korunma yöntemleri!)
Şantaj
Şantaj, taleplerinin yerine getirilmemesi durumunda hassas bilgileri yayınlamakla tehdit etmek için dolandırıcılar tarafından sıkça kullanılan bir yöntemdir. Ödeme talepleri genellikle kripto para ve özellikle de Bitcoin olarak yapılır.
Şantaj, dolandırıcıların sizin hakkınızda hassas bilgiler bulması ya da yaratması ve bu bilgileri kullanarak sizi bitcoin veya diğer para türlerinden göndermeye zorlamasıdır.
Dolandırıcıların sizden şantajla bitcoin elde etmesini engellemenin en iyi yolu giriş bilgilerinizi seçme, çevrimiçi ziyaret edeceğiniz siteleri belirleme ve bilgilerinizi kimlerle paylaştığınız konularında dikkatli olmanızdır. Ayrıca, mümkün olan her durumda iki aşamalı doğrulama kullanmanız da akıllıcadır. Size şantaj yapılırken kullanılan bilgi yanlışsa ve siz de bunun farkındaysanız, riskten kurtulmuş olursunuz.
Sahte borsalar
İsminden de anlaşılabileceği gibi sahte borsalar, meşru kripto borsalarının dolandırıcılık amaçlı kopyalarıdır. Bunlar genellikle mobil uygulama olarak sunulur, fakat masaüstü uygulamalar ya da sahte web siteleri olarak da ortaya çıkabilirler. Çok dikkatli olmanız gerekir çünkü bazı sahte borsalar orijinallerine çok benzerdir. İlk bakışta meşru borsalar gibi gözükebilirler, ama amaçları paranızı çalmaktır.
Genellikle bu sahte borsalar, kripto alım satımı yapanları ve yatırımcıları kendilerine çekmek için ücretsiz kripto paralar, rekabetçi fiyatlar, düşük borsa komisyonları ve hatta hediyeler sunar.
Sahte borsalar tarafından dolandırılmamak için gerçek URL'yi yer işaretlerine eklemeli ve giriş yapmadan önce adresi her zaman iki kez kontrol etmelisiniz. Ayrıca URL'lerin, Telegram gruplarının, Twitter hesaplarının ve benzerlerinin meşruluğunu kontrol etmek Binance Doğrulama'yı kullanabilirsiniz.
Mobil uygulamalar içinse geliştirici bilgilerini, indirme sayısını, değerlendirme ve yorumları kontrol etmeniz gerekir. Daha fazla bilgi için Mobil Cihazlardaki Yaygın Dolandırıcılıklar makalemizi okuyabilirsiniz.
Sahte hediyeler
Sahte hediyeler, küçük bir para yatırmanız karşılığında size ücretsiz bir şey sunarak kripto paralarınızı çalmak için kullanılan bir dolandırıcılık türüdür. Dolandırıcılar genellikle karşılığında daha fazla bitcoin kazanmanız için öncelikle bir bitcoin adresine fon göndermenizi talep eder (örn. "0,1 BTC gönderin 0,5 BTC alın"). Fakat bu bitcoin işlemlerini yaparsanız, size bir şey gönderilmez ve fonlarınızı kaybetmiş olursunuz.
Sahte hediye dolandıcılıklarının pek çok farklı türü vardır. Bazı dolandırıcılıklar, sizden BTC yerine ETH, BNB, XRP ve benzeri diğer kripto paralardan göndermenizi talep eder. Bazı durumlarda ise özel anahtarlarınızı ya da diğer hassas bilgilerinizi paylaşmanızı talep ederler.
Sahte hediyelerin en sık görüldüğü yer, dolandırıcıların popüler tweet, viral haber ya da duyuruların (protokol yükseltmesi ya da yapılacak bir ICO'ya yönelik) arasına sızdığı Twitter ve diğer sosyal medya platformlarıdır.
Sahte hediye dolandırıcılıklarından korunmanın en iyi yolu, öncelikle sizin değerli bir şey göndermenizi gerektiren hiçbir hediye etkinliğine katılmamaktır. Meşru hediyeler, sizden hiçbir zaman fonlarınızı istemez.
Sosyal medya oltalaması
Sosyal medya oltalaması da yaygın bir Bitcoin dolandırıcılığıdır ve sahte hediyelerdeki gibi en sık karşılaşıldığı yer sosyal medyadır. Dolandırıcılar, kripto dünyasında otorite sahibi olan bir kişiymiş gibi gözüken bir hesap oluşturur (bu aynı zamanda yerine geçme olarak da bilinir). Daha sonra, tweet'ler ya da doğrudan sohbet mesajları aracılığıyla sahte hediyeler sunarlar.
Sosyal medya oltalaması dolandırıcılıklarından korunmak için en iyi yöntem, kişilerin söyledikleri kişi olup olmadığını iki kere kontrol etmektir. Bazı sosyal medya platformlarında buna yönelik belirli göstergeler vardır. Örneğin Twitter ve Facebook'taki mavi tik işareti size yardımcı olabilir.
Kopyala yapıştır zararlı yazılımı
Kopyala yapıştır zararlı yazılımı, dolandırıcıların fonlarınızı çalmak için kullandığını çok sinsi bir yoldur. Bu tip yazılımlar, panonuzdaki verileri ele geçirir ve dikkatli olmazsanız doğrudan dolandırıcılara para gönderebilirsiniz.
Arkadaşınız Bob'a bir BTC ödemesi yapmak istediğinizi varsayalım. Bob, kopyalayıp bitcoin cüzdanınıza yapıştırmanız için her zamanki gibi size bitcoin adresini gönderir. Fakat cihazınıza bir kopyala yapıştır zararlı yazılımı yüklüyse, adresi yapıştırdığınız an Bob'un adresinin yerine otomatik olarak dolandırıcının adresi gelir. Dolayısıyla, bitcoin işlemi gönderildiği ve onaylandığı anda BTC ödemeniz dolandırıcının eline geçer ve Bob'a hiç ödeme yapmamış olursunuz.
Bu tip bir dolandırıcılıktan korunmak için bilgisayar güvenliğiniz konusunda çok dikkatli olmanız gereklidir. Virüs bulaşmış eklentiler ya da tehlikeli bağlantılar içeren şüpheli mesaj ya da e-postalara çok dikkatle yaklaşmalısınız. Görüntülediğiniz web sitelerine ve cihazınıza yüklediğiniz yazılımlara dikkat etmelisiniz. Bunun dışında, bir antivirüs programı kurmayı ve tehditlere karşı düzenli olarak tarama yapmayı da düşünebilirsiniz. Son olarak, cihazınızın işletim sistemini güncel tutmanız da çok önemlidir.
Oltalama e-postaları
Oltalamanın birkaç farklı türü vardır. En sık karşılaşılanlardan biri de oltalama e-postalarıdır. Bunlar, sizi kandırarak virüslü bir dosyayı indirmeye ya da meşruymuş gibi görünen fakat aslında zararlı olan bir web sitesine götüren bir bağlantıya tıklamaya yönlendirir. Bu e-postalar, özellikle de sık kullandığınız bir ürün ya da hizmeti taklit ettiğinde daha tehlikeli hale gelir.
Dolandırıcılar genellikle, hesabınızı ya da fonlarınızı güvene almak için hemen harekete geçmeniz gerektiğini belirten bir mesajı da e-postaya dahil eder. Hesap bilgilerinizi güncellemenizi, şifrenizi sıfırlamanızı ya da çeşitli belgeler yüklemenizi isteyebilirler. Çoğu durumda asıl amaçları, hesabınızı ele geçirmek için giriş bilgilerinize ulaşmaktır.
Oltalama e-postası dolandırıcılıklarından korunmanın ilk adımı, e-postaların orijinal kaynaktan gelip gelmediğini kontrol etmektir. Şüpheye düşerseniz, size ulaşan e-postanın onlar tarafından gönderilip gönderilmediğini doğrulamak için doğrudan şirketle iletişime geçebilirsiniz. İkinci olarak, imlecinizi e-posta bağlantılarının üzerine getirerek (fakat bağlantıya tıklamadan) URL'nin yazım yanlışlarına, normal dışı karakterlere ya da diğer farklara sahip olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Bir tehlike sinyali görmeseniz bile bağlantılara tıklamaktan kaçınmalısınız. Hesabınıza girmeniz gerekiyorsa, bunu manuel olarak URL'yi yazmak ya da yer işaretlerini kullanmak gibi başka yollardan yapmalısınız.
Ponzi ve piramit düzenleri
Ponzi ve piramit düzenleri, tarihteki en eski finansal dolandırıcılıklardan ikisidir. Bir Ponzi düzeni, eski yatırımcıların kazançlarını yeni yatırımcılardan gelen paralarla ödeyen bir yatırım stratejisidir. Dolandırıcının yeni yatırımcılar getiremediği noktada para akışı durur. OneCoin, kripto Ponzi düzenlerine iyi bir örnektir.
Piramit düzeni ise üyelerine kaç yeni üye getirdikleri üzerinden ödeme yapan bir iş modelidir. Yeni kişilerin üye yapılamaması durumunda para akışı durur.
Bu dolandırıcılık türlerinin ikisinden de korunmanın en iyi yolu, ister altcoin ister Bitcoin olsun satın aldığınız kripto paralar hakkında araştırma yapmanızdır. Bir kripto para ya da Bitcoin fonunun değeri tamamen yeni yatırımcı ya da üyelerin katılımına dayanıyorsa, karşınızda muhtemelen bir Ponzi ya da piramit düzeni vardır.
Fidye yazılımı
Fidye yazılımı, belirli bir fidyenin ödenmemesi (genellikle BTC olarak) durumunda mağdurun mobil cihazlarını veya bilgisayarlarını ya kilitleyen ya da değerli verilere erişimi engelleyen yazılımlardır. Bu saldırılar hastane, havalimanı ya da devlet kurumlarını hedeflediğinde özellikle yıkıcı etkiler yaratabilir.
Fidye yazılımı genellikle önemli dosyalara ya da veri tabanlarına erişimi engeller ve belirli bir tarihten önce ödeme yapılmaması durumunda bu verileri silmekle tehdit eder. Fakat ne yazık ki ödeme yapsanız bile saldırganların sözünde duracağı garanti değildir.
Kendinizi fidye yazılımı saldırılarından korumak için şunları yapabilirsiniz:
Bir antivirüs programı yükleyin, işletim sisteminizi ve uygulamalarınızı güncel tutun.
Reklamlara ve şüpheli bağlantılara tıklamaktan kaçının.
E-posta eklentilerine karşı temkinli olun. .Exe, .vbs ya da .scr ile biten dosyalarda özellikle dikkatli olun.
Virüs bulaşması durumunda kurtarabilmek için dosyalarınızı belirli aralıklarla yedekleyin.
NoMoreRansom.org adresinden de fidye yazılımlarından korunmak için faydalı önerilere ve ücretsiz kurtarma araçlarına ulaşabilirsiniz.
Son düşünceler
Dikkat edilmesi gereken çok sayıda Bitcoin dolandırıcılığı vardır. Fakat bu dolandırıcılıkların nasıl işlediğini bilmek, tam anlamıyla korunmak için önemli bir ilk adımıdır. En yaygın Bitcoin dolandırıcılıklarından kaçınabilirseniz, kripto birikimlerinizi güvende tutma şansınız da artar.