TL;DR
Mosty krypto są niezbędne, aby możliwa była interoperacyjność między różnymi blockchainami. Łączą ekosystemy krypto, które wcześniej były odizolowane, dzięki czemu użytkownicy mogą udostępniać dane i przenosić aktywa między oddzielnymi blockchainami, które mają swoje indywidualne zasady technologiczne oraz ekonomiczne.
Mosty krypto można podzielić na wymagające zaufania, niewymagające zaufania, jednokierunkowe i dwukierunkowe. Solana Wormhole Bridge, Avalanche Bridge i Polygon Bridge to tylko niektóre z popularnych mostów krypto, które służą do przenoszenia aktywów, a każdy z nich ma wyjątkowe zalety.
Wprowadzenie
Ogólnie rzecz biorąc, blockchainy nie są z natury interoperacyjne, co oznacza, że danych i aktywów na jednym blockchainie nie da się przenieść na inny. Wiele projektów rozwiązuje ten problem, budując między nimi mosty krypto, które umożliwiają przenoszenie danych i aktywów. Jednak każdy most krypto łączy tylko określone blockchainy i dlatego nie jest rozwiązaniem uniwersalnym.
Jeżeli dany zespół zbuduje np. most między ETH i BTC, mostu tego nie można użyć do przeniesienia aktywów z XRP na ETH. Ponadto z takiego mostu mogą korzystać tylko użytkownicy posiadający portfele krypto kompatybilne z danym mostem.
Czym Jest Most Krypto?
Most krypto to protokół, który umożliwia dwóm lub większej liczbie blockchainów wzajemną współpracę i wymianę danych. Łączy blockchainy, dzięki czemu użytkownicy w jednej sieci mogą uczestniczyć w działaniach innej. Dzięki temu użytkownicy krypto mogą wykorzystywać swoje aktywa poza rodzimymi łańcuchami.
Blockchainy różnią się tokenami, mechanizmami konsensusu, społecznościami i modelami zarządzania. Most krypto wnosi do technologii blockchain interoperacyjność, umożliwiając przenoszenie danych i aktywów krypto między różnymi łańcuchami.
Mosty krypto pozwalają również blockchainom na wzajemne wzmacnianie swoich mocnych stron. Przykładowo Bitcoin nie musi na nowo tworzyć swojego blockchaina, aby korzystać ze smart kontraktów, ponieważ tę lukę mogą wypełnić inne sieci.
Ponadto mosty krypto umożliwiają programistom komunikację i współpracę niezależnie od tego, na której sieci pracują. W związku z tym protokoły mogą się łatwiej łączyć i wzajemnie rozwijać swoje funkcje oraz zastosowania praktyczne.
Mosty krypto zazwyczaj portują tokeny z sieci do sieci poprzez ich wrappowanie, co polega na tym, że dany most zamyka pierwotny token w smart kontrakcie i tworzy równoważną liczbę wrappowanych tokenów, np. WETH w przypadku ETH lub WBNB w przypadku BNB.
W ekosystemie krypto są również inne technologie nastawione na interoperacyjność. Wśród przykładów można wymienić protokoły Warstwy 0. Inne blockchainy mogą tworzyć na Warstwach 0 jako na wspólnej warstwie podstawowej. Dlatego taki blockchain nie musi mieć mostów, ponieważ każdy blockchain tworzony na Warstwie 0 od samego początku łączy się z innymi.
Rodzaje Mostów
Mosty wymagające zaufania
Mosty wymagające zaufania są zależne od jednostki centralnej lub systemu. Mają weryfikatorów zewnętrznych, którzy umożliwiają bezpieczne przekazywanie danych i wartości. Oznacza to jednak również, że wymagają od użytkowników rezygnacji z kontroli nad własnymi aktywami krypto, co jest sprzeczne z etosem krypto polegającym na samodzielnej opiece.
Mosty niewymagające zaufania
W przeciwieństwie do mostów wymagających zaufania mosty niewymagające zaufania nie są zależne od podmiotów zewnętrznych. Zamiast tego działają w sposób zdecentralizowany, przy użyciu smart kontraktów, które zarządzają procesem interoperacyjności. W związku z tym użytkownicy mogą zachować własność swoich krypto. O ile użytkownicy mostów wymagających zaufania są zależni od reputacji operatorów mostu, o tyle użytkownicy mostu niewymagającego zaufania patrzą na kod źródłowy.
Mosty jednokierunkowe
Mosty jednokierunkowe umożliwiają użytkownikom przenoszenie swoich krypto do innych sieci bez możliwości ich odesłania tą samą drogą. Oznacza to, że należy je wykorzystywać tylko do transakcji jednokierunkowych.
Mosty dwukierunkowe
Z kolei mosty dwukierunkowe umożliwiają przesyłanie aktywów w obie strony. Stanowią bardziej bezproblemową metodę przesyłania danych i krypto między dwiema sieciami. W związku z tym mogą być wygodniejsze dla użytkownika, który często korzysta z dwóch sieci przy wysyłaniu i odbieraniu krypto.
Solana Wormhole Bridge
Dwukierunkowy most Wormhole ma ułatwiać szybkie i tanie przemieszczanie tokenizowanych aktywów między blockchainami z wykorzystaniem zalet strukturalnych Solany w zakresie szybkości i niskich kosztów.
Celem mostu Wormhole Solany było rozwiązanie typowych problemów związanych ze zdecentralizowanymi finansami (DeFi), takich jak np. wysokie opłaty gas, poślizg cenowy i przeciążenie sieci. W chwili uruchamiania w 2020 umożliwiał zdecentralizowane łączenie łańcuchów ERC-20 i SPL między Ethereum i Solaną. Obecnie Solana Wormhole umożliwia przesyłanie kryptowalut między 17 sieciami.
Most Wormhole został opracowany wspólnie z Certus One, firmą obsługującą węzły dla blockchainów i świadczącą usługi związane z bezpieczeństwem infrastruktury dla blockchainów typu proof-of-stake (PoS). Ponieważ programiści mogą przy użyciu mostu Wormhole uzyskiwać dostęp do sieci Solana, nie ma potrzeby, aby projekt krypto przepisywał własne kody źródłowe pod Solanę.
Podstawą mostu są zdecentralizowane wyrocznie cross-chainowe. Ci tzw. „strażnicy” przenoszą tokeny z łańcucha na łańcuch, zamykając lub paląc tokeny na jednym łańcuchu i mintując lub zwalniając je na drugim.
„Strażnicy” są prowadzeni przez operatorów węzłów, np. przez walidatorów Solany oraz interesariuszy ekosystemu. Ponieważ ich struktura motywacyjna jest zgodna z Solaną, mogą ułatwiać utrzymanie niezawodności mostu.
Avalanche Bridge
Kolejny most dwukierunkowy, Avalanche Bridge (AB), został zbudowany specjalnie dla użytkowników detalicznych i uruchomiony w lipcu 2021 przez Ava Labs. Most zastępuje poprzednią konstrukcję mostu, tzw. Avalanche-Ethereum Bridge (AEB), i obowiązują na nim opłaty, które są około pięciokrotnie niższe niż w poprzedniej wersji.
Ponadto firma AB dąży do dalszej poprawy komfortu użytkowników związanego z łączeniem aktywów, skupiając się na bezpieczeństwie, szybszej nieodwracalności i niższych opłatach. AB łączy również Ethereum i Avalanche, umożliwiając użytkownikom przesyłanie tokenów Ethereum ERC-20 do sieci głównej Avalanche.
Projekt AB składa się z prywatnego kodu źródłowego (lub „Intel SGX”) i przekaźników (zwanych administratorami). Aplikacja Intel SGX to prywatna enklawa, która zapewnia bezpieczniejsze środowisko komputerowe, ułatwiając operacje w zamkniętej strefie i zapewniając odporność mostu na manipulacje.
Głównym zadaniem administratora jest nadzorowanie blockchainów Avalanche i Ethereum. Ilekroć administrator widzi, że do mostu Ethereum Avalanche Bridge przybywa token ERC-20, rejestruje transakcję w enklawie Intel SGX.
Jednak w przypadku wysyłki tokenów z Avalanche do Ethereum enklawa najpierw potwierdza spalenie wrappowanych monet ERC-20 i sygnalizuje przesłanie równowartości na Ethereum. I wreszcie po potwierdzeniu transakcji token zostaje albo zamknięty i zmintowany, albo spalony i zwolniony.
Polygon Bridge
Niewymagający zaufania most Polygon Bridge został po raz pierwszy zaproponowany na początku 2020 przez zespół Polygon w celu zwiększenia interoperacyjności między sieciami Polygon i Ethereum. Most zaczął działać w dalszej części tego samego roku.
Obecnie umożliwia użytkownikom przesyłanie tokenów oraz tokenów niewymiennych (NFT) między sieciami Ethereum i Polygon. Użytkownicy mogą teraz korzystać z popularności sieci Ethereum, a jednocześnie z niższych opłat i krótszych czasów transakcji sieci Polygon.
Polygon ma dwa mosty, po których użytkownicy mogą przesyłać aktywa: most Proof-of-Stake (PoS) i most Plasma. Ten pierwszy zabezpiecza swoją sieć przy użyciu algorytmu konsensusu PoS. O ile na moście PoS wpłaty są realizowane niemal od razu, o tyle wypłaty mogą czasami trwać dłużej. Ten most obsługuje przesyłanie etheru i innych popularnych tokenów ERC.
Plasma Bridge zapewnia większe bezpieczeństwo dzięki zastosowaniu rozwiązania skalującego Ethereum Plasma. Użytkownicy mogą tym mostem przesyłać natywny token sieci Polygon, czyli MATIC, oraz niektóre tokeny Ethereum (ETH, ERC-20 i ERC-721).
Łączenie tokenów za pomocą sieci Polygon przebiega zgodnie z typową logiką łączenia. Tokeny, które opuszczają sieć Ethereum, są zamykane, a na sieci Polygon jest automatycznie mintowana po kursie jeden do jednego ta sama liczba tokenów. Analogicznie podczas łączenia tokenów do sieci Ethereum peggowane tokeny w sieci Polygon zostają spalone, a tokeny Ethereum zostają odblokowane.
Przemyślenia końcowe
Co prawda dzięki mostom krypto ekosystem krypto jest bardziej interoperacyjny, ale zawsze należy dokonać własnej analizy i wybrać most, który będzie najbardziej odpowiedni.
Należy pamiętać, że łączenie nie zmienia podaży w obiegu kryptowaluty, którą chcemy przenieść. Mosty jedynie blokują tokeny w sieci wysyłającej i mintują nowe tokeny po stronie odbierającej, tworząc tokeny wrappowane.
Jeżeli tokeny wrappowane zostaną odesłane z powrotem do łańcucha macierzystego, zostaną spalone przed uwolnieniem pierwotnych tokenów po drugiej stronie.